آمبولی مایع آمنیوتیک

آمبولی مایع آمنیوتیک یک بیماری نادر اما جدی است که زمانی اتفاق می افتد که مایع آمنیوتیک (مایعی که در دوران بارداری جنین را در رحم مادر احاطه نموده است) یا مواد جنینی مانند سلول های جنین وارد جریان خون مادر شود. بیشترین احتمال ابتلا به این بیماری در حین زایمان یا دوره پس از زایمان مطرح است.تشخیص آمبولی مایع آمنیوتیک دشوار است. بنابراین، اگر پزشک شما به ابتلا شما به این بیماری مشکوک شود، برای جلوگیری از عوارض بالقوه تهدید کننده زندگی به درمان فوری نیاز خواهید داشت.

آشنایی با علائم آمبولی مایع آمنیوتیک

این بیماری ممکن است به طور ناگهانی و سریع در فرد ایجاد شود. موارد زیر می توانند از علائم و نشانه های این بیماری باشند:

تنگی نفس ناگهانی

تجمع مایع اضافی در ریه ها (ورم ریوی)

افت فشار خون ناگهانی

نارسایی ناگهانی قلبی در پمپاژ موثر خون (نارسایی قلبی و عروقی)

مشکلات تهدید کننده زندگی ناشی از لخته شدن خون (اختلال انعقادی داخل عروقی گسترده)

خونریزی از رحم، محل برش سزارین یا نواحی داخل وریدی(IV)

وضعیت روحی تغییر یافته، مانند اضطراب یا احساس عذاب

لرز

تپش قلب یا اختلال در ریتم ضربان قلب

پریشانی جنین مانند ضربان قلب آهسته یا سایر ناهنجاری های ضربان قلب جنین

تشنج

از دست دادن هوشیاری

علت ایجاد آمبولی مایع آمنیوتیک

آمبولی مایع آمنیوتیک زمانی رخ می دهد که مایع آمنیوتیک یا مواد جنین به جریان خون مادر وارد شود.یکی از علل احتمالی پارگی جفت به عنوان مثال در اثر ضربه است.با آسیب دیدن جفت، سیستم ایمنی بدن موادی آزاد می کند که با ایجاد واکنش التهابی باعث ایجاد لخته های غیرطبیعی در ریه و رگ های خونی مادر می شود. این واکنش می تواند به یک اختلال جدی در لخته شدن خون به نام انعقاد داخل عروقی گسترده خون منجر شود.با این حال، آمبولی مایع آمنیوتیک یک بیماری نادر است و احتمالا مشابه همه مواردی است که قدری از مایع آمنیوتیک طی زایمان بدون ایجاد هیچ مشکلی وارد جریان خون مادر می شود. اما هنوز مشخص نیست که چرا این موضوع در برخی مادران به آمبولی مایع آمنیوتیک منجر می شود.

عوامل خطرساز آمبولی مایع آمنیوتیک

بنابر برآوردهای انجام شده، از هر 100000 زایمان 1 تا 12 مورد به این بیماری منجر می شود. بنابراین، با توجه به نادر بودن بیماری آمبولی مایع آمنیوتیک، شناسایی عوامل خطر دشوار است.

بالا بودن سن مادر: اگر سن مادر در زمان تولد فرزند خود 35 سال یا بالاتر باشد، احتمالا خطر ابتلا به آمبولی مایع آمنیوتیک افزایش خواهد یافت.

مشکلات جفت: ناهنجاری های جفت (ساختاری که در دوران بارداری در رحم شما ایجاد می شود)احتمالا خطر ابتلا به آمبولی مایع آمنیوتیک را افزایش می دهند

از این ناهنجاری ها می توان به قرارگیری جزئی یا کلی جفت در دهانه رحم (جفت جلدی) یا جدا شدن جفت از دیواره داخلی رحم قبل از زایمان (قطع جفت) اشاره کرد.این شرایط می تواند موانع فیزیکی بین بدن شما و فرزند شما را از بین ببرد.

پری اکلامپسی: فشار خون بالا و وجود پروتئین اضافی در ادرار بعد از 20 هفته بارداری (پری اکلامپسی) می تواند خطر ابتلا به آمبولی مایع آمنیوتیک را افزایش دهد.

استفاده از روش های کمک باروری: بر اساس نتایج برخی تحقیقات، برخی از روش های کمک باروری با افزایش خطر آمبولی مایع آمنیوتیک همراهند. با این حال تناقض میان نتایج تحقیقات انجام شده در این مورد بالاست.

زایمان به کمک جراحی: سزارین، زایمان فورسپس یا زایمان خلاء احتمالا خطر ابتلا به آمبولی مایع آمنیوتیک را افزایش می دهد. زیرا، در این روش ها مرز فیزیکی بین بدن شما و فرزند شما ازبین می رود.با این وجود،معلوم نیست که زایمان های انجام شده به کمک جراحی از عواملی خطر واقعی آمبولی مایع آمنیوتیک باشند؛ زیرا زمانی از این روش ها استفاده می شود که از تحقق شرایط انجام زایمان سریع اطمینان حاصل شده باشد.

افزایش مایع آمینیوتیک در دوره بارداری: وجود بیش از حد مایع آمنیوتیک در اطراف جنین، شما را در خطر ابتلا به آمبولی مایع آمنیوتیک قرار می دهد.

عوارض آمبولی مایع آمنیوتیک

این بیماری عوارض جدی برای شما و فرزند شما به دنبال خواهد داشت که از آن میان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

آسیب مغزی: کمبود اکسیژن خون می تواند به آسیب دائمی و شدید عصبی یا مرگ مغزی منجر شود.

بستری طولانی مدت در بیمارستان: زنانی که از آمبولی مایع آمنیوتیک جان سالم به در می برند، اغلب به درمان در بخش مراقبت های ویژه نیاز دارند و بسته به شدت عوارض بیماری ممکن است هفته ها یا ماه ها در بیمارستان بمانند.

مرگ مادر: تعداد زنانی که بر اثر آمبولی مایع آمنیوتیک فوت می کنند (میزان مرگ و میر) بسیار زیاد است. این تعداد متفاوت است، اما حدود 20 درصد از مرگ و میر مادران در کشورهای توسعه یافته احتمالا ناشی از این بیماری است.

مرگ نوزاد: کودک شما در معرض آسیب یا مرگ مغزی است. ارزیابی شرایط و تولد سریع نوزاد شانس زنده ماندن او را افزایش خواهد داد.

تشخیص آمبولی مایع آمنیوتیک

تشخیص ابتلا به آمبولی مایع آمنیوتیک معمولاً پس از رد احتمال وجود سایر شرایط انجام می شود.

ممکن است پزشک شما در طول روند معاینه انجام آزمایش های زیر را تجویز کند:

آزمایش های خون شامل آزمایش های لخته شدن خون، آنزیم های قلبی، الکترولیت ها و گروه خونی و همچنین شمارش کامل سلول های خونی (CBC) است.

الکتروکاردیوگرام ( ECG یا EKG ) برای ارزیابی ریتم قلب شما

پالس اکسی متری برای بررسی میزان اکسیژن خون شما

رادیوگرافی از قفسه سینه برای جستجوی مایعات در اطراف قلب شما

اکوکاردیوگرافی برای ارزیابی عملکرد قلب شما

آشنایی با درمان آمبولی مایع آمنیوتیک

آمبولی مایع آمنیوتیک به درمان سریع نیاز دارد تا به افت اکسیژن و فشار خون رسیدگی شود.

اقدامات درمانی اضطراری عبارتند از:

استفاده از کاتتر: یک لوله نازک و توخالی که برای پایش وضعیت فشار خون شما در یکی از شریان های شما قرار داده می شود (سوند شریانی). همچنین، ممکن است لوله دیگری نیز در رگی در سینه شما قرار داده (کاتتر ورید مرکزی) و از آن برای ورود مایعات، داروها یا انتقال خون و همچنین دریافت خون استفاده شود.

اکسیژن: ممکن است برای کمک به تنفس به قرارگیری یک لوله تنفسی در راه هوایی خود نیز نیاز داشته باشید.

داروها: احتمالا پزشک برای بهبود و پشتیبانی از عملکرد قلب شما داروهایی تجویز خواهد کرد.البته ممکن است از داروهای دیگری نیز برای کاهش فشار ناشی از ورود مایعات به قلب و ریه های شما استفاده شود.

تزریق خون: در صورت وجود خونریزی غیرقابل کنترل به انتقال خون، فرآورده های خونی و مایعات جایگزین نیاز خواهید داشت.

اگر قبل از زایمان به آمبولی مایع آمنیوتیک مبتلا شوید، پزشک با هدف داشتن زایمان ایمن شما را در اسرع وقت درمان می کند. ممکن است به سزارین اضطراری نیز نیاز باشد.

مقابله و پشتیبانی

تجربه شرایط بارداری تهدید کننده زندگی احتمالا برای شما ترسناک و استرس زا خواهد بود و ممکن است پس از آن نیز خاطره این تجربه دشوار برای شما زنده شود، کابوس ببینید و به گذشته برگردید.

در این زمان دشوار به حمایت عزیزان خود تکیه کنید. تصور کنید در جمع نجات یافتگان هستید. همچنین، با همکاری با پزشک خود راهی برای آسودگی خیال شما از بهبودی و ایفای نقش خود به عنوان مادر یک نوزاد تازه متولد شده، بیابید.