آنافیلاکسی

آنافیلاکسی واکنش آلرژیک شدیدی است که به طور بالقوه کشنده است و در عرض چند ثانیه یا چند دقیقه پس از قرار گرفتن در معرض آلرژن ازجمله بادام زمینی یا نیش زنبور عسل اتفاق می افتد.این مشکل باعث می شود سیستم ایمنی مقدار زیادی مواد شیمیایی تولید کند و به دنبال آن شخص دچار شوک ،کاهش فشار خون،باریک شدن راه های هوایی و قطع تنفس شود. محرک های رایجی که باعث این نوع آلرژی می شوند شامل برخی از غذاها، برخی داروها، زهر حشرات و لاتکس است. آنافیلاکسی به تزریق اپی نفرین و سپس انتقال به اورژانس نیاز دارد. در صورت عدم دسترسی به اپی نفرین باید شخص فوراً به اورژانس منتقل شود. اگر این نوع آلرژی فوراً درمان نشود ممکن است به مرگ منجر شود.

علائم آنافیلاکسی معمولاً طی چند دقیقه پس از برخورد با آلرژن رخ می دهد. با این حال گاهی اوقات نیم ساعت پس از برخورد یا بیشتر بروز پیدا می کند که علائم آن شامل موارد زیر است:

واکنش پوستی، شامل کهیر و خارش، سرخ شدن یا رنگ پریدگی صورت

کاهش فشارخون (فشارخون پایین)

تنگ شدن راه های هوایی، تورم زبان یا گلو که منجر به خس خس و سختی تنفس می شود

ضربان سریع و ضعیف

حالت تهوع، استفراغ یا اسهال

گیجی یا ضعف

آشنایی با دلایل ایجاد آنافیلاکسی

سیستم ایمنی برای دفاع در برابر عوامل خارجی آنتی بادی هایی را تولید می کند و این زمانی مفید است که در برابر عوامل خارجی مضر مثلاً باکتری یا ویروسی خاص باشد. اما سیستم ایمنی برخی افراد نسبت به بعضی از مواد که معمولاً باعث واکنش آلرژیک نمی شوند بیش ازحد واکنش نشان می دهد.معمولاً علائم آلرژی کشنده نیست، اما واکنش شدید آلرژیک ممکن است منجر به آنافیلاکسی شود. حتی اگر در گذشته واکنش خفیفی داشته اید ، پس از برخورد مجدد با عامل محرک ،خطر بروز این آلرژی شدیدتر وجود دارد. این آلرژی در بزرگ سالان علاوه بر آلرژی به بادام زمینی، آجیل، ماهی و حلزون صدف دار عبارت اند از :

برخی از داروها از جمله آنتی بیوتیک ها، آسپرین و مسکن های بدون نسخه، مواد حاجب درون رگی (IV) مورداستفاده در عکس برداری ها.

نیش زنبور عسل، زنبور زرد، زنبور سرخ و مورچه

لاتکس : اگرچه معمول نیست اما در برخی افراد این آلرژی در اثر ورزش های ایروبیک مانند دویدن یا حتی فعالیت فیزیکی با شدت پایین مانند قدم زدن رخ می دهد. مصرف بعضی غذاها پیش از ورزش یا ورزش در آب وهوای گرم، سرد یا مرطوب نیز با بروز آنافیلاکسی در برخی افراد همراه است. با پزشک خود در مورد احتیاط های مورد نیاز هنگام ورزش مشورت کنید.اگر نمی دانید چه عواملی باعث بروز حمله آلرژی در شما شده است، تست هایی برای تشخیص آلرژن وجود دارد. در برخی موارد علت این آلرژی هرگز مشخص نیست .

عوامل خطرساز در آنافیلاکسی

عوامل خطرساز آنافیلاکسی زیاد نیست ، اما مواردی وجود دارد که ممکن است خطر آن را در شخص افزایش دهد:

آنافیلاکسی پیشین : اگر قبلاً دچار این آلرژی شده اید، خطر بروز این واکنش خطرناک در شما زیاد است. ممکن است واکنش های بعدی نسبت به اولین واکنش شدیدتر باشد.

آلرژی یا آسم : خطر بروز این آلرژی در افرادی که دارای آلرژی یا آسم هستند بیشتر است.برخی بیماری های دیگر: شامل بیماری های قلبی و تراکم غیرطبیعی نوع خاصی از گلبول های سفید (ماستوسیت­ها) ، واکنش آن ممکن است کشنده باشد ، چون باعث توقف تنفس یا ضربان قلب می شود.

پیشگیری از آنافیلاکسی

بهترین راه پیشگیری پرهیز از موادی است که باعث بروز آن می شوند. همچنین :
پوشیدن دستبند یا گردنبند هشدار پزشکی به منظور نشان دادن اینکه به داروی خاص یا مواد دیگر آلرژی دارید.
به همراه داشتن کیت اورژانسی با داروهای تجویز شده. در مورد محتویات این کیت با پزشک مشورت کنید. اگر دستگاه تزریق خودکار اپی نفرین دارید تاریخ آن را بررسی کنید و پیش از منقضی شدن مجدداً آن را پر کنید.

اگر به نیش حشرات آلرژی دارید در اطراف آن ها احتیاط کنید.از لباس های آستین بلند و شلوارهای بلند استفاده کنید. روی چمن پابرهنه قدم نزنید، از پوشیدن رنگ های روشن خودداری کنید، عطر، ادکلن یا لوسیون ­های دارای رایحه استفاده نکنید.در مواجهه با حشرات نیش دار خونسرد باشید. به آرامی به گوشه ای بروید و از زدن آن ها با کف دست خودداری کنید.
اگر آلرژی غذایی دارید، با دقت برچسب همه مواد غذایی را که خریداری می کنید بخوانید. فرآیند تولید مواد غذایی تغییر می کند، بنابراین مرتباً برچسب غذاها را بررسی کنید.
وقتی غذای بیرون را می خورید در مورد طرز تهیه و ترکیبات آن سؤال کنید. حتی مقدار کمی از غذایی که به آن آلرژی دارید می تواند واکنش خطرناکی را به دنبال داشته باشد.

چگونگی تشخیص آنافیلاکسی

پزشک سوالاتی در مورد واکنش های آلرژیک پیشین از شما می پرسد، از جمله اینکه آیا نسبت به موارد زیر واکنش داشته اید یا خیر:

برخی از غذاها
داروها
لاتکس
نیش حشرات

برای کمک به تأیید تشخیص :

باید برای اندازه گیری مقدار برخی آنزیم ها (tryptase) که 3 ساعت بعد از آنافیلاکسی افزایش می یابد آزمایش خون بدهید
به منظور تشخیص عامل محرک باید تست پوست یا خون بدهید
بسیاری از بیماری ها دارای علائمی مشابه با این آلرژی هستند. پزشک باید احتمال بیماری های دیگر را رد کند.

آشنایی با نحوه درمان آنافیلاکسی

هنگام حمله آنافیلاکسی و در صورت توقف تنفس یا ضربان قلب باید احیای قلبی ریوی (CPR) شوید. همچنین ممکن است این داروها را دریافت کنید:
اپی نفرین (آدرنالین): به منظور کاهش پاسخ آلرژیک بدن
اکسیژن : برای کمک به تنفس
آنتی هیستامین و کورتیزون درون رگی: به منظور کاهش التهاب راه های هوایی و بهبود تنفس
بتا آگونیست (مانند آلبوترول) به منظور بهبود علائم تنفسی

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

درصورتی که فرد مورد نظر کودک باشد یا واکنش آلرژیک شدیدی داشته باشد باید به اورژانس مراجعه کند. منتظر از بین رفتن علائم نباشید.اگر شخص دارای دستگاه تزریق خودکار اپی نفرین است فوراً آن را به او تزریق کنید. حتی با بهبود علائم پس از تزریق هم باید به اورژانس مراجعه کنید تا از عدم بروز مجدد علائم مطمئن شوید. این واکنش ثانویه، آنافیلاکسی دوفازی نام دارد.اگر در گذشته دچار حمله آلرژیک یا علائم این بیماری شده اید باید به پزشک مراجعه کنید.تشخیص و کنترل بلند مدت آلرژی پیچیده است، بنابراین نیاز است به متخصص آلرژی و ایمونولوژی مراجعه کنید.

مطالب مرتبط با این پست : آلرژی

اقدامات اورژانسی آنافیلاکسی

اگر همراه شخصی هستید که دچار واکنش آلرژیک شده است و علائم شوک آنافیلاکسی دارد، سریعاً وارد عمل شوید. پوست را از نظر رنگ پریدگی، سرد و مرطوب بودن، ضربان ضعیف و سریع، مشکل در تنفس، گیجی و کاهش هوشیاری بررسی کنید. سریعاً اقدامات زیر را انجام دهید :

با 115 تماس حاصل کنید.

در صورت دسترسی به دستگاه تزریق خودکار اپی نفرین آن را به ران شخص تزریق کنید.
اطمینان حاصل کنید که شخص دراز کشیده و پاهایش را بالا گرفته است.
ضربان و تنفس شخص را بررسی کنید و در صورت نیاز او را احیای قلبی ریوی (CPR) کرده یا کمک های اولیه را انجام دهید.

مشاوره با دکتر آلرژی

استفاده از دستگاه تزریق خودکار

بسیاری از افرادی که در خطر آنافیلاکسی قرار دارند دارای دستگاه تزریق خودکار هستند. این دستگاه دارای سرنگ و سوزن مخفی است که دوز مشخصی از دارو را با فشار دادن آن به ران تزریق می کند. همیشه پیش ازتاریخ منقضی شدن، اپی نفرین را تعویض کنید، در غیر این صورت دارو بی تأثیر خواهد بود.استفاده فوری از دستگاه تزریق خودکار از تشدید آلرژی جلوگیری کرده وزندگی فرد را حفظ می کند. چگونگی استفاده از دستگاه را یاد بگیرید. همچنین اطمینان حاصل کنید که افراد نزدیک شما چگونگی استفاده از آن را می دانند.

درمان بلندمدت آنافیلاکسی

اگر نیش حشرات باعث این نوع واکنش شده باشد، با چندین بار تزریق (ایمونوتراپی) می توان پاسخ آلرژیک بدن را کاهش داد و از بروز واکنش شدیدتر در آینده جلوگیری کرد.متأسفانه در بسیاری از موارد دیگر راهی برای درمان بیماری های نهفته سیستم ایمنی که منجر به این آلرژی می شود وجود ندارد.اما می توانید برای جلوگیری از حمله در آینده اقداماتی انجام دهید و در صورت بروز آن آمادگی داشته باشید. سعی کنید از عوامل محرک پرهیز کنید. دستگاه تزریق اپی نفرین را همراه خود داشته باشید. هنگام حمله آنافیلاکسی می توانید با استفاده از دستگاه تزریق خودکار دارو را به خود تزریق کنید.

کنترل و مراقبت آنافیلاکسی

این واکنش به طور بالقوه کشنده و وحشتناک است.برخورداری از برنامه اورژانسی برای مقابله با آن ذهن را آرام خواهد کرد. می توانید به همراه پزشک این برنامه را تهیه کنید تا بدانید هنگام بروز این واکنش چه کارهایی را باید انجام دهید.اگر فرزند شما آلرژی شدید دارد یا دچار این آلرژی شده است با پرستار مدرسه و معلمان صحبت کنید تا بدانند هنگام مواجهه با موارد اورژانسی چه کارهایی را باید انجام دهند.

آماده باشید

حتی اگر محتاط باشید هم گاهی اوقات احتمال قرار گرفتن در معرض موادی که به آن آلرژی دارید وجود دارد. خوشبختانه با اطلاع از علائم واکنش آنافیلاکسی و برنامه ای برای درمان سریع این علائم می توانید به سرعت و به طور مؤثر به موارد اورژانسی آلرژی عکس العمل نشان دهید.