زنان ، زایمان و نازایی
برای به دنیا آمدن نوزاد روشهای مختلفی وجود دارد که مرسومترین آنها زایمان به روش طبیعی و سزارین است. اغلب پزشکان زایمان طبیعی را پیشنهاد میکنند مگر در موارد خاص که مادر توانایی به دنیا آوردن نوزاد به روش طبیعی را نداشته باشد. این عدم توانایی میتواند بنا به دلایل مختلف همچون بیماری باشد. اما به طور کلی زایمان به روش سزارین به دلیل عوارض احتمالی آن توصیه نمیشود. عوارضی نه برای نوزاد و نه برای مادر ندارد مگر در موارد خاص. زایمان طبیعی در صورت عدم آگاهی ممکن است برای برخی افراد اندکی استرس ایجاد میکند بنابراین لازم است پیش از زمان انجام اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهید.
انواع روش زایمان طبیعی
امروزه با وجود عوارضی که زایمان سزارین برای مادر و نوزاد میتواند ایجاد کند و با توجه به عدم توصیهی پزشکان به انجام آن اما زایمان سزارین به دلیل درد کمتر طرفداران بیشتری دارد و ترس از تحمل درد زایمان طبیعی باعث میشود افراد به انجام زایمان سزارین روی آورند. اما لازم است بدانید با پیشرفت صنعت پزشکی این امر تا حدی تسهیل یافته است.
- زایمان بدون در (اپیدورال)
در این روش داروی اپیدورال پیش از شروع زایمان به نخاع فرد تزریق میشود که سبب کاهش قابل توجه درد در هنگام زایمان میگردد.
- زایمان در آب
آب به دلیل خاصیت آرامش بخشی که دارد سبب آرامش فرد شده و زایمان را راحتتر میکند. در این روش مادر در آب قرار میگیرد و زمان درد خود را در آب سپری میکند.
چگونگی انجام زایمان طبیعی
به طور کلی نمیتوان زمان دقیقی برای انجام زایمن طبیعی تعیین کرد و زمان مشخص شده توسط پزشک اغلب زمانی تقریبی است که ممکن است حتی دو تا سه هفته پیش از زمان تعیین شده نوزاد به دنیا آید. این روش زایمان تحت سه مرحله انجام میشود:
در مرحله اول دردهای فرد به آرامی شروع میشود. دردهای ابتدایی نسبت به دردهای بعدی کمتر و قابل تحملتر است زیرا دهانهی رحم به آرامی شروع به باز شدن میکند. در این مرحله دهانهی رحم از 4 سانتیمتر به 7 سانتیمتر میرسد. دردهای شدیدتر زمانی اتفاق میافتد که جنین به رودهی فرد فشار وارد میکند و دیوارهی رحم تا 10 سانتیمتر باز میشود. این درد از زمان کوتاهتری طول میکشد.
در مرحلهی دوم دهانهی رحم تا حدی باز میشود که نوزاد بتواند از آن خارج شود. نوزاد با زور زدن مادر و انقباضات رحمی خارج میشود. ابتدا سر و سپس شانه و قسمتهای دیگر نوزاد خارج میشود. پزشک به کمک یک دستگاه مکش مخصوص خون و مخاط رحم را از بینی نوزاد خارج میکند.
در مرحلهی سوم که مرحلهی پایانی زایمان است پس از خارج شدن نوزاد جفت از دیواره رحم جدا شده و از واژن خارج میشود. خارج شدن جفت بنابر شرایط میتواند 5 تا 30 دقیقه طول بکشد.
زمان آن در افرادی که بارداری اولشان است ممکن است از 12 تا 16 ساعت به طول بیانجامد تا دهانهی رحم به میزان مورد لازم باز شود و نوزاد توانایی خروج بیاید اما در کسانی که بارداری دومشان است و زایمان قبلی را نیز به روش طبیعی انجام دادهاند این زمان 5 تا 6 ساعت خواهد بود. همچنین به دلیل عدم استفاده از بیحسی اندکی دردناک است.
مزایایی زایمان طبیعی چیست ؟
این روش زایمان به دلیل طی نمودن روند طبیعی بهتر از زایمانهای دیگر است. نه تنها عوارضی ندارد بلکه مزایای بیشتری نسبت به زایمانهای دیگر دارد. برخی از این مزایا شامل موارد زیر است:
- درد فقط اندکی پیش از شروع و در حین زایمان است و مادر پس از زایمان دردی متحمل نمیشود.
- دوران نقاهت این روش کوتاه مدت بوده و مادر اندکی پس از آن میتواند به فعالیتهای روزمره خود بپردازد.
- خونریز بسیار کم است.
- این امکان برای نوزاد ایجاد میشود که روند رشد را در روزهای پایانی به خوبی طی کند. بیشترین رشد سلولهای مغزی، سیستم تنفسی و کبد جنین در روزهای پایانی اتفاق میافتد.
- در این روش مادر کاملا هوشیار است بنابراین میتواند بلافاصله پس از به دنیا آمدن نوزاد او را در آغوش گیرد.
- مایعاتی که به ریهی نوزاد وارد میشود در این روش کاملا تخلیه میگردد. بنابراین خطر ابتلا به آسم در نوزاد کاملا از بین میرود.
- افرادی که این روش را انجام میدهند در زایمانهای بعدی کمتر دچار عارضه میگردند.
زایمان طبیعی چه عوارضی دارد؟
اگرچه زایمان به روش طبیعی نسبت به روشهای دیگر بسیار ایمنتر است اما در مواردی بسیار نادر ممکن است عوارضی نیز در پی داشته باشد. برخی از این عوارض موقتی و برخی دیگر طولانی مدت است. لازم است جهت تصمیمگیری نهایی برای انجام زایمان طبیعی با تمام زوایا و عوارض آن به خوبی آشنا باشید. عوارض احتمای این روش عبارت است از:
- درد ، انقباض رحم و فشار خون بالا از عوارض موقت زایمان طبیعی بوده و به کمک استراحت و یا در صورت لزوم، دارو درمانی از بین میرود.
- گشادی واژن ممکن است پس از زایمانهای مکرر ایجاد شود که به کمک عملهای زیبایی قابل درمان است.
- در صورتی که واژن در حین زایمان دچار پارگی شود نیاز به بخیه پیدا میکند. اما امکان بروز پارگی با توجه به میزان بالای انعطاف پذیری واژن بسیار کم است.
- در مواردی بسیار نادر امکان بروز عفونت
هزینه زایمان طبیعی
هزینهی انجام این زایمان توسط پزشک تعیین میشود. این هزینه بنا به شرایط فرد، دستمزد پزشک، هزینههای بیمارستان، روش انجام زایمان طبیعی و ... تعیین میشود. اما به طور کلی هزینهی ناشی از زایمان طبیعی نسبت به زایمان سزارین کمتر است زیرا روند زایمان به طور طبیعی طی میشود و خدمات زایمان را لازم ندارد. شرکتهای بیمه اغلب هزینه های آن را تحت پوشش خود قرار میدهند اما پیش از اقدام لازم است با مشاور بیمه خود مشورت نمایید.
پیش از انجام زایمان به روش طبیعی چه نکاتی باید رعایت شود؟
یکی از مواردی که روند زایمان را بهبود میبخشد و سبب انجام زایمانی با درد کمتر میشودرعایت برخی نکات مهم پیش از آن است. این نکات ممکن است بنا به شرایط فرد تغییر کند. برخی از نکات مذکور عبارت است از:
- پیادهرویهای روزانه و ورزشهای مخصوص بارداری را فراموش نکنید. این پیادهرویها تا حد زایدی به کاهش درد در هنگام زایمان کمک میکند.
- تا حد امکان از تورم بدن خود جلوگیری نمایید.
- از خوردن نمک و غذاهای پرنشاسته بپرهیزید و مواد غذایی با پروتئین بالا مصرف نمایید.
- از رژیم غذایی مناسب پیروی کنید.
- فشار خون خود را کنترل کنید.
چه مواردی پس از زایمان باید رعایت شود؟
همانطور که پیش از زایمان لازم است مواردی رعایت گردد، پس از آن نیز لازم است نکاتی انجام شود تا از بروز هرگونه عوارض احتماب جلوگیری شود و فرد دوران نقاهت کوتاهتری سپری کند. از جمله مواردی که پس از زایمان به روش طبیعی باید انجام شود میتوان به گزینههای زیر اشاره نمود:
- یک هفته پس از زایمان برای معاینه به پزشک خود مراجعه نمایید.
- اغلب مصرف روزانهی قرص آهن تا 3 الی 4 ماه پس از زایمان توصیه میشود.
- تا 40 روز پس از زایمان خونریزی خواهید داشت. در صورتی که میزان این خونریزی بیش از حد پریود بود حتما به پزشک خود مراجعه نمایید.
- از برقراری رابطهی جنسی تا دو ماه پس از زایمان بپرهیزید و قبل از انجام آن حتما توسط پزشک از سلامتی اندام تناسلی خود آگاه شوید.
انجام زایمان به روش طبیعی برای چه کسانی توصیه نمیشود ؟
به دلیل طی نمودن روند طبیعی و نداشتن عوارض انواع دیگر روشها بیشتر توصیه میشود. اما ممکن است برخی افراد به دلایل گوناگون امکان انجام زایمان طبیعی را نداشته باشند و یا در صورت انجام آن با مشکلاتی روبهرو شوند. بنابراین پزشک زنان روشهای جایگزین را پیشنهاد میکند.
برخی از دلایلی که از انجام آن جلوگیری میکند عبارت است از:
- بیماریهای خاص مانند دیابت، بیماریهای قلبی و یا بیماریهای عفونی واژن که امکان انتقال آن به نوزاد وجود دارد.
- جایگاه نامناسب نوزاد در شکم مادر
- در صورتی که مادر تجربه سقط مکرر و یا زایمان سزارین پیشین داشته باشد اغلب، پیشنهاد پزشک زایمان طبیعی نخواهد بود.
- در صورتی شرایط جسمی مادر برای زایمان طبیعی مناسب نباشد به عنوان مثال لگن کوچکی داشته باشد و یا وزن مادر بالا باشد.
- در بارداری های چندقلویی پیشنهاد نمیشود.
چگونه پزشک زنان مناسب انتخاب نماییم
اگرچه روش زایمان طبیعی روش کمخطر و ایمن است و روند طبیعی دارد اما پزشک زنان در این روند بسیار اهمیت دارد. برخی عوارض احتمالی که در این روش وجود دارد میتواند به کمک پزشک متخصص از بین رود و زایمان به بهترین نحو خود انجام شود. بنابراین در انتخاب پزشک خود بسیار دقت نمایید. از معیارهای پزشک مناسب میتوان به تجربه، مهارت، تخصص، سابقه فعالیت و... اشاره نمود.
