سزارین- جراحی سزارین

زنان ، زایمان و نازایی

زمان مطالعه 5 دقیقه

برای به دنیا آمدن نوزاد روش‎های مختلفی وجود دارد که معروف‎ترین و رایج‎ترین آن‎ها زایمان طبیعی و سزارین است. هرکدام از این روش‎ها با یکدیگر فرق می‎کنند و عوارض و مزایای خود را دارند. بنا بر درخواست بیمار و شرایط او و تشخیص پزشک روش زایمان تعیین می‎شود. البته پزشک در صورتی که فرد مشکلی برای زایمان طبیعی نداشته باشد جراحی سزاین را پیشنهاد نمی‎کند. در عمل سزارین نوزاد از طریق برشی که پزشک در شکم مادر ایجاد کرده است بیرون می‎آید.

ضرورت انجام زایمان به روش سزارین

ممکن است در مواردی بر خلاف انتظار و برنامه‎ریزی قبلی پزشک مجبور به انجام عمل سزارین برای به دنیا آوردن نوزاد شود. برخی از دلایل که انجام سزارین را ضروری می‎کند عبارت است از:

مشکلات احتمالی که در هنگام زایمان طبیعی به وجود می‎آید.
جنین در شرایط مناسبی نباشد و ضربان قلب او دچار اختلال شده باشد.
بروز مشکلاتی در بند ناف و یا جفت
جنین بزرگ جثه باشد.
چرخش نامناسب قرار نگرفتن سر جنین به سمت کانال زایمان
بیماری‎های خطرناک و یا بیماری قلبی که ممکن است در برابر فشار زیاد زایمان طبیعی ایجاد خطر نماید.
وجود عفونت تناسلی مانند تبخال تناسلی که ممکن است به نوزاد منتقل شود.
بارداری‎های چندقلویی
کوچک بودن اندازه لگن مادر
کاهش اکسیژن رسانی به جنین
سابقه‎ی انجام سزارین
بروز عوارض در ماه‎های اول بارداری

جراحی سزارین چگونه انجام می‎شود

سزارین به کمک بی‎حسی نخاعی و یا بی‎حسی موضعی شکم انجام می‎شود بنابراین مادر در طول جراحی هوشیار است. بی‎هوشی عمومی برای جراحی سزارین فقط در موارد اورژانسی انجام می‎شود. پس از بی‎حسی کامل بیمار یک برش عرضی در قسمت بالای اندام تناسلی ایجاد می‎شود که البته بنا به شرایط فرد و صلاح پزشک ممکن است این برش عمودی و از بالای اندام تناسلی تا ناف زده شود. پس از ایجاد برش پزشک نوزاد را از رحم خارج می‎کند و پس از خارج کردن جفت محل برش جراحی را بخیه می‎کند. این جراحی بنا به دلیل انجام آن بین 30 دقیقه تا یک ساعت زمان می‎برد. اغلب پزشکان پیش از جراحی برای بیمار سُند می‎گذارند که تا هشت ساعت پس از عمل برداشته می‎شود.

مزایای زایمان به روش سزارین

اگرچه زایمان به روش سزارین ممکن است عوارضی را برای فرد به همراه داشته باشد اما اغلب در بین بانوان از محبوبیت بیشتری برخوردار است. اگر این روش توسط پزشک حاذق و باتجربه انجام شود و نکات ضروری قبل و بعد از آن به درستی رعایت شود عوارضی برای فرد ایجاد نمی‎کند و مزایایی نیز در پی خواهد داشت. برخی از مزایای زایمان سزارین عبارت است از:

در زایمان سزاین به دلیل استفاده از بی‎حسی فرد درد کمتری را نسبت به زایمان طبیعی متحمل می‎شود.
سزارین سریع‎تر و راحت‎تر از زایمان طبیعی انجام می‎شود.
در صورت زایمان پیش‎بینی نشده این روش می‎تواند به سرعت انجام شود.

عوارض ناشی از انجام سزارین در تولد نوزاد

انجام سزارین در برخی موارد لزوم ضروری ندارد و براساس خواست مادر انجام می‎شود. این جراحی در اغلب موارد عارضه‎ای به دنبال ندارد اما با توجه به آن که یک جراحی مهم و بزرگ است نسبت به زایمان طبیعی خطر بیشتری دارد. برخی از عوارض احتمالی این جراحی شامل موارد زیر می‎شود:

ایجاد عفونت در محل جراحی
امکان صدمه دیدن مادر و یا نوزاد
احتمال بروز ترومبوز وریدی به معنای تشکیل اخته‎های خونی در پاها و یا ریه‎ی مادر
عوارض ناشی از جراحی که شامل سر درد شدید، کمر درد، حالت تهوع و استفراغ می‎شود.
افزایش احتمال خطر ایجاد جفت سرراهی یا جفت چسبنده در بارداری بعدی
از دست دادن خون بسیار زیرا خون‎ریزی زایمان سزارین نسبت به زایمان طبیعی بسیار بیشتر است.

هزینه‎ زایمان به روش سزارین

هزینه‎ی انجام زایمان سزارین نسبت به زایمان طبیعی بیشتر است. اما به طور دقیق نمی‎توان این مبلغ را تعیین کرد زیرا تحت تاثیر دستمزد پزشک، هزینه‎های بیمارستان، شرایط فرد و عوامل دیگر است. پزشک پس از معاینه مادر و با در نظر گرفتن شرایط این هزینه را تعیین می‎کند. پیش از اقدام به این جراحی لازم است با مشاور بیمه خود مشورت نمایید زیرا تعرفه‎های شرکت‎های بیمه با یکدیگر متفاوت است.

نکاتی که پیش از جراحی سزارین باید رعایت شود

پیش از زایمان لازم است نکاتی توسط مادر انجام شود تا روند زایمان به درستی انجام شود و کم‎ترین عارضه برای مادر و نوزاد ایجاد شود. این نکات در انواع روش‎های زایمان متفاوت است. اغلب مواردی که باید رعایت شود پیش از جراحی توسط پزشک معالج به اطلاع فرد می‎رسد. رعایت این نکات ضروری است زیرا در تاثیر مستقیمی در روند زایمان دارد و عدم رعایت آ‎ن ممکن است به بروز صدماتی بعضا جبران ناپذیر ختم شود. برخی از این موارد عبارت است از:

توجه داشته باشید آزمایش‎های لازم را در زمان مقرر انجام دهید. این آزمایشات ممکن است در روند درمانی شما تاثیر بسیاری داشته باشد.
پیش از جراحی گروه خونی شما مشخص می‎شود شاید در طول جراحی احتیاج به تزریق خون داشته باشید. زیرا در سزارین بیمار خون بیشتری نسبت به زایمان طبیعی از دست می‎دهد.
در این جراحی احتمال بازگشت مواد موجود در دستگاه گوارش از مری به مجاری تنفسی وجود دارد بنابراین 8 ساعت پیش از عمل ناشتا باشید.
از خوردن مواد غذایی که باعث ایجاد یبوست می‎شود بپرهیزید.

مواردی که پس از جراحی سزارین باید رعایت شود

همانطور که انجام برخی نکات پیش از سزارین لازم است تا روند عمل به خوبی انجام شود و عوارض احتمالی را کاهش دهد پس از این عمل نیز باید مواردی رعایت شود تا مادر دوره‎ی نقاهت کوتاه‎تری را سپری کند و سلامتی خود را زودتر به دست آورد. در ادامه به بیان برخی از این موارد می‎پردازیم:

در صورتی که فرد عوارض خاصی نداشته باشد یک روز پس از جراحی مرخص خواهد شد.
از انجام فعالیت‎های سنگین مانند ورزش و بلند کردن اجسام خودداری نمایید.
تا بهبودی کامل محل جراحی استراحت نمایید. البته این استراحت به معنای ماندن در رختخواب نیست.
سه روز پس از جراحی پانسمان خود را بردارید.
در صورتی که شکم بزرگی دارید بهتر است از گن برای بالای محل بخیه استفاده نمایید تا محل بخیه‎ها آزاد باشد.
مایعات زیادی بنوشید.
از خوردن موادی که موجب ایجاد یبوست می‎شود بپرهیزید.
از رژیم غذایی سالم پیروی کنید.
چهار تا شش هفته پس از سزارین از برقراری رابطه‎ی جنسی خودداری نمایید.
در صورتی که پزشک دارویی برایتان تجویز نمود در زمان مقرر مصرف نمایید.
اگر به بیماری مانند دیابت مبتلا هستید ممکن است روند بهبودی شما بیشتر طول بکشد.

توجه داشته باشد در صورتی که پس از زایمان علائم زیر را داشتید حتما به پزشک مراجعه نمایید :

تب و درد سینه
ترشحات بد بوی واژن و یا مشاهده‎ی لخته خون بزرگ
دفع ادرار دردناک
تورم، قرمزی و یا ترشحات محل بخیه

چگونه پزشک مناسب برای انجام جراحی سزارین انتخاب کنیم ؟

عمل سزارین در صورتی که بیمار توانایی انجام زایمان طبیعی را داشته باشد و به بیماری مبتلا نباشد اغلب پیشنهاد نمی‎شود زیرا ممکن است عوارضی برای مادر و نوزاد ایجاد کند. اما این احتمال به کمک پزشک مناسب و باتجربه تا حد زیادی کاهش می‎یابد. در صورتی که زایمان سزارین توسط پزشک با تجربه انجام شود روند جراحی به درستی طی خواهد شد و عوارض ناشی از عمل کاهش می‎یابد. بنابراین در نتخاب پزشک معالج خود دقت لازم را به کار برید تا از بروز عوارضی بعضاً جبران ناپذیر جلوگیری نمایید. از معیارهای بسیار مهم در انتخاب جراح زنان باید به تخصص او، تجربه و مهارت و سابقه‎ی فعالیت مثبت او اشاره نمود.

چه سوالاتی پیش از انجام جراحی از پزشک خود بپرسیم

پیش از انجام عمل جلسات معاینه و مشاوره با پزشک خود برگزار کنید در این جلسات پزشک پس از معاینه و دریافت اطلاعات لازم فرد در رابطه با سابقه‎ی بیماری و یا مصرف دارویی خاص تصمیمات لازم را اتخاذ می‎نماید. مادر نیز لازم است اطلاعات مورد نیاز را در این جلسات کسب نماید و سوالات احتمالی خود را بپرسد. برخی از این سوالات عبارت است از:

آیا انجام جراحی سزارین برای من مناسب است؟
این جراحی چه خطرات احتمالی را دربرمی‎گیرد؟
مراقبت‎های پیش از جراحی و پس از آن چیست؟
آیا این جراحی برای نوزاد خطراتی ایجاد می‎کند؟
روند جراحی سزارین چگونه است؟
و ...

آیا جای زخم ناشی از جراحی از بین می‎رود ؟

همانطور که پیش‎تر بیان شد این جراحی تحت ایجاد برش‎هایی در شکم فرد انجام می‎شود که پس از اتمام عمل بخیه می‎گردند. بنابراین باقی ماندن اسکار (جای زخم) پس از عمل از عوارض آن است. این اسکار اغلب به مرور زمان کم‎رنگ می‎شود اما از بین نمی‎روند. البته فرد می‎تواند به کمک کرم‎های موضعی و یا لیزر درمانی به رفع اسکارهای مذکور اقدام نماید.