سندرم پیش از قاعدگی

سندرم پیش از قاعدگی (PMS) علائم و نشانه های بسیاری دارد، از جمله تغییرات خلق وخو، حساسیت سینه ها، ویار غذایی، خستگی، کج خلقی و افسردگی. مشخص شده از هر 4 زنی که قاعده می شوند، 3 نفر از آن ها شکلی از این سندرم  را تجربه می کنند.این علائم الگویی قابل پیش بینی دارند، اما تغییرات جسمانی و عاطفی در سندرم پیش از قاعدگی ممکن است کاملاً چشمگیر یا شدید باشد.بااین حال نباید اجازه دهید این مشکلات زندگی شما را تحت تأثیر قرار دهد. معالجات و تعدیل سبک زندگی به شما کمک می کند تا این علائم و نشانه ها را کاهش داده و کنترل کنید.

آشنایی با علائم سندرم پیش از قاعدگی

علائم و نشانه های احتمالی سندرم پیش از قاعدگی بسیار زیاد است، اما اغلب زنان تنها تعداد کمی از این مشکلات را تجربه می کنند.

علائم و نشانه های عاطفی و رفتاری:

 فشار روحی یا اضطراب

روحیه افسرده و غمگین

 زود به گریه افتادن

تغییرات خلقی، کج خلقی یا عصبانیت

تغییرات اشتها و ویار غذایی

اختلال در خواب (بی خوابی)

 کناره گیری اجتماعی

 کاهش تمرکز

کاهش میل جنسی

علائم و نشانه های جسمانی:

درد عضلات و مفاصل

 سردرد

خستگی

افزایش وزن مرتبط با احتباس مایعات

 نفخ شکم

حساسیت سینه ها

تشدید آکنه

عدم تحمل الکل

در برخی از زنان درد جسمانی و استرس عاطفی به قدری شدید است که زندگی روزمره آن ها را تحت تأثیر قرار می دهد. معمولاً این علائم علیرغم شدت آن­ها در بیشتر زنان طی 4 روز پس از شروع قاعدگی برطرف می شود.اما تعداد کمی از زنانی که سندرم پیش از قاعدگی دارند هر ماه دچار علائم ناتوان کننده ای می شوند. این شکل از PMS اختلال دیسفوریای پیش از قاعدگی (PMDD) نام دارد.

علت ایجاد سندرم پیش از قاعدگی

علت دقیق سندرم پیش از قاعدگی نامشخص است، اما ممکن است چندین عامل در آن دخیل باشد:

 تغییرات دوره ای هورمون ها: علائم و نشانه های سندرم پیش از قاعدگی با نوسانات هورمونی تغییر کرده و با بارداری و یائسگی از بین می روند.

تغییرات شیمیایی مغز: نوسانات سروتونین، ماده ای شیمیایی در مغز (انتقال دهنده عصبی) که نقش مهمی در وضعیت خلقی دارد، می تواند در تحریک علائم PMS دخیل باشد. سروتونین ناکافی در افسردگی پیش از قاعدگی و همچنین خستگی، ویار غذایی و مشکلات خواب دخیل است.

افسردگی: برخی از زنان مبتلا به سندرم شدید پیش از قاعدگی مبتلا به افسردگی تشخیص داده نشده هستند، بااین حال افسردگی به تنهایی نمی تواند عامل تمامی این علائم باشد.

تشخیص سندرم پیش از قاعدگی

هیچ معاینه فیزیکی یا تست آزمایشگاهی خاصی برای تشخیص سندرم پیش از قاعدگی وجود ندارد. درصورتی که علائم خاصی جزو الگوی قابل پیش بینی قاعدگی شما باشد، احتمالاً پزشک آن را مرتبط با PMS در نظر خواهد گرفت. به منظور کمک به ایجاد الگوی پیش از قاعدگی، احتمالاً پزشک از شما می خواهد علائم و نشانه­ های 2 سیکل قاعدگی خود را در تقویم یا دفترچه یادداشت بنویسید. اولین روز بروز علائم و همچنین روزی که آن ها برطرف می شوند را یادداشت کنید. همچنین روزهای شروع و پایان قاعدگی خود را یادداشت کنید.ممکن است برخی بیماری ها علائمی مشابه با PMS داشته باشند از جمله: سندرم خستگی مزمن، اختلالات تیروئید و خلق وخو مانند افسردگی و اضطراب. احتمالاً پزشک به منظور تشخیص دقیق آزمایش هایی مانند تست عملکرد تیروئید یا تست غربالگری خلقی را انجام می دهد.

آشنایی با درمان سندرم پیش از قاعدگی

در بسیاری از زنان تغییر سبک زندگی در کاهش علائم PMS مؤثر است؛ اما پزشک بسته به شدت علائم یک یا چند دارو تجویز می کند.

تأثیر داروها در تسکین علائم در میان زنان متفاوت است. داروهای رایجی که برای سندرم پیش از قاعدگی تجویز می شوند عبارت است از:

ضدافسردگی ها: بازدارنده های افزایش مجدد انتخابی سروتونین (SSRLs)- شامل فلوکسیتین (پروزاک، سارافم)، پروکستین (پاکسیل، پکسوا)، سرترالین (زولوفت) و غیره- در کاهش علائم خلقی مؤثر است. بازدارنده های افزایش مجدد انتخابی سروتونین اولین خط درمانی PMS یا PMDD شدید است. این داروها معمولاً به صورت روزانه مصرف می شوند؛ اما مصرف ضدافسردگی ها در زنان دارای PMS دو هفته پیش از آغاز قاعدگی ممنوع است.

 داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs): مصرف این داروها مانند ایبوبروفن (ادویل، موترین و غیره) یا ناپروکسن سدیم (آلِو) در تسکین کرامپ و حساسیت سینه ها مؤثر است.

 ادرارآورها: وقتی ورزش و کاهش مصرف نمک در کاهش وزن، ورم و نفخ ناشی از PMS بی تأثیر است، مصرف قرص های آب (ادرارآورها) به دفع مایعات اضافی از کلیه کمک می کند. اسپیرونولاکتون (آلداکتون) داروی ادرارآوری است که در کاهش برخی علائم PMS موثر است.

داروهای ضد بارداری: این داروها که تخمک گذاری را متوقف می کنند در تسکین علائم PMS مؤثرند.

درمان خانگی سندرم پیش از قاعدگی

گاهی اوقات می توان با تغییر در غذا خوردن، ورزش و زندگی روزانه علائم سندرم پیش از قاعدگی را کاهش داد.

برای کاهش نفخ و احساس پری معده تعداد وعده های غذایی خود را بیشتر و مقدار آن را کاهش دهید

 برای کاهش نفخ و احتباس مایعات مصرف نمک و غذاهای پر نمک را محدود کنید

غذاهای غنی از کربوهیدرات های پیچیده مانند میوه ها، سبزیجات و غلات کامل مصرف کنید

 غذاهای غنی از کلسیم مصرف کنید. اگر دچار مشکل عدم تحمل لبنیات هستید یا اگر در رژیم غذایی خود کلسیم کافی دریافت نمی کنید مصرف مکمل کلسیم برای شما مفید است.

از مصرف کافئین و الکل خودداری کنید.

حداقل چند روز از هفته را به 30 دقیقه پیاده روی سریع، دوچرخه سواری، شنا یا دیگر فعالیت های ایروبیک اختصاص دهید. ورزش منظم و روزانه به سلامت کلی و تسکین برخی علائم مانند خستگی و حالت افسردگی کمک می کند.

خواب کافی داشته باشید

 به منظور کاهش سردرد، اضطراب یا اختلالات خواب (بی خوابی) ورزش های آرمیدگی پیش رونده عضلانی یا تنفس عمیق را انجام دهید.

برای آرامش و کاهش استرس یوگا و ماساژ را امتحان کنید.

برای مشخص شدن محرک ها و زمان بروز علائم آن ها را یادداشت کنید. با این کار می توانید روش هایی را برای کاهش آن­ها در نظر بگیرید.

درمان دارویی سندرم پیش از قاعدگی

در اینجا اطلاعاتی در مورد تأثیر مکمل ها در کاهش علائم سندرم پیش از قاعدگی ارائه شده است:

  مکمل ویتامین: کلسیم، منیزیم، ویتامین E و B-6 در تسکین علائم مؤثر است، اما شواهد کمی در این مورد وجود دارد.

داروهای گیاهی: علائم برخی زنان با مصرف داروهای گیاهی مانند گینکو، زنجبیل، پنج انگشت (ویتاگنوس)، روغن گل مغربی و گل راعی تسکین می یابد. بااین حال شواهد علمی کمی در رابطه با تأثیر داروهای گیاهی در کاهش علائم PMS وجود دارد.

همچنین داروهای گیاهی توسط سازمان غذا و دارو تأیید نشده­ اند، بنابراین در ارتباط با ایمنی یا تأثیر آن­ها شواهدی وجود ندارد. پیش از مصرف داروهای گیاهی با پزشک خود مشورت کنید، چون ممکن است عوارضی داشته باشند یا باعث تداخل دارویی شوند. مثلاً گل راعی تأثیر قرص های ضدبارداری را کاهش می دهد.

طب سوزنی: متخصص طب سوزنی سوزن های ضدعفونی شده را در پوست و در نواحی خاصی از بدن فرومی کند. علائم برخی زنان پس از معالجه با طب سوزنی تسکین می یابد.

 چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

اگر با تغییر در سبک زندگی نتوانستید سندرم پیش از قاعدگی را کنترل کنید و اگر علائم آن سلامتی و فعالیت های روزانه خود را تحت تأثیر قرار داده است به پزشک مراجعه کنید.

احتمالاً ابتدا باید با پزشک خانوادگی یا پزشک عمومی ملاقات کنید. در برخی موارد وقتی برای گرفتن نوبت با پزشک تماس می گیرید او شما را به متخصص بیماری های زنان ارجاع می دهد.

در اینجا اطلاعاتی برای کمک به آمادگی برای ملاقات با پزشک و اقداماتی که پزشک برای شما انجام می دهد ارائه شده است: 

 اقداماتی که باید پیش از ملاقات با پزشک انجام دهید: زمانی که نوبت می گیرید سؤال کنید پیش از ملاقات با پزشک چه کارهایی باید انجام دهید.

علائم خود را یادداشت کنید: هر علائم غیر مرتبط با بیماری خود را یادداشت کنید.

  فهرستی از اطلاعات پزشکی خود تهیه کنید: مثلاً هر بیماری دیگری که داشته اید و در حال درمان آن هستید، نام داروها، ویتامین ها و مکمل هایی که مصرف می کنید را یادداشت کنید.

سؤالات خود را از پزشک بپرسید: سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید را یادداشت کنید. دفتر یادداشت و خودکار همراه خود داشته باشید تا پاسخ های پزشک به سؤالات خود را یادداشت کنید.

سؤالاتی که باید از پزشک بپرسید 

برای کاهش علائم PMS چه کارهایی باید انجام دهم؟

 آیا بالاخره علائم PMS برطرف می شود؟

  آیا ممکن است علائم من نشان دهندهٔ بیماری جدی دیگری باشد؟

 آیا این علائم قابل درمان است؟ چه روش های درمانی برای آن وجود دارد؟

 آیا برای داروی تجویزی شما داروی جایگزین دیگری هم وجود دارد؟

آیا بروشور یا مطلبی در ارتباط با آن دارید؟ چه وب سایت هایی را پیشنهاد می کنید؟

 علاوه بر سؤالاتی که آماده کرده اید اگر در حین ملاقات سوالی برای شما پیش آمد از پزشک بپرسید.

سوالاتی که پزشک ممکن است از شما بپرسد

احتمالاً پزشک سؤالاتی را از شما می پرسد:

 شدت علائم چگونه است؟

  در چه روزهایی از سیکل قاعدگی شما علائم تشدید می شوند؟

 چه روزهایی از سیکل قاعدگی شما بدون علائم است؟

  آیا می توانید زمان شروع علائم خود را پیش بینی کنید؟

  چه چیزی در بهتر شدن یا تشدید علائم شما مؤثر است؟

  آیا علائم شما سبب اختلال در فعالیت های روزانه می شود؟

 آیا اخیراً احساس افسردگی یا ناامیدی داشته اید؟

 آیا کسی در خانواده شما اختلال روانی داشته است؟

تاکنون چه معالجاتی را امتحان کرده اید؟ آیا مؤثر بوده اند؟