پوست ، مو و ناخن
4
هایپرهیدروزیس

هایپرهیدروزیس به تعریق غیرعادی و شدیدی اشاره دارد که لزوماً نتیجه ی فعالیت بدنی یا گرما نیست. ممکن است آن قدر عرق کنید که از لباس هایتان به بیرون تراوش کرده یا از دستانتان چکه کند. علاوه بر مختل کردن فعالیت های روزانه ی معمول، این نوع تعریق شدید می تواند باعث اضطراب اجتماعی و خجالت فرد شود.

درمان هایپرهیدروزیس معمولاً به کاهش تعریق کمک می کند و با تجویز داروهای ضدتعریق آغاز می شود. در صورتی که این داروها موثر نباشند، ممکن است به داروها و درمان های متفاوتی نیاز داشته باشید. در موارد شدید، پزشکتان ممکن است جراحی برداشتن غدد عرق یا قطع اعصابی که مسئول تعریق شدید هستند را پیشنهاد کند. گاهی اوقات علت زیربنایی تعریق شدید شناسایی و درمان می شود.

علت ایجاد هایپرهیدروزیس

اکثر مردم هنگامی که ورزش یا فعالیت می کنند، در محیط گرم هستند، یا نگران و تحت استرس هستند، عرق می کنند. تعریق شدید در افراد مبتلا به هایپرهیدروزیس بسیار بیشتر از عرق کردن طبیعی در چنین شرایطی است. نوعی از هایپرهیدروزیس که معمولاً دست ها، پاها، زیر بغل، یا صورت را درگیر می کند، حداقل یک دوره در طول هفته و در ساعات بیداری بروز می کند و تعریق هم معمولاً در هر دو طرف بدن رخ می دهد.

عرق کردن سازوکاری است که بدنتان به وسیله ی آن خود را  سرد می کند. زمانی که دمای بدنتان بالا می رود، دستگاه عصبی به صورت خودکار غدد عرق را تحریک می کند. علاوه بر این، زمانی که نگران هستید، عرق کردن، خصوصاً در کف دست ها، عادی است.

رایج ترین نوع هایپرهیدروزیس، هایپرهیدروزیس اولیه ی منطقه ای  نامیده می شود. در این حالت، اعصابی که مسئولیت پیام دهی به غدد عرق را بر عهده دارند، با وجود اینکه توسط فعالیت جسمانی یا بالا رفتن دمای محیط فعال شده اند، بیش فعال شده و پیام های بسیار زیادی به غدد عرق می فرستند. هنگامی که فرد استرس دارد یا نگران است، مشکل بدتر می شود. این نوع هایپرهیدروزیس معمولاً کف دست و پا و گاهی اوقات صورت را درگیر می کند.

این نوع هایپرهیدروزیس هیچ علت پزشکی ای ندارد و از آنجایی که در خانواده و نزدیکان فرد دیده می شود، ممکن است ارثی باشد.

هایپرهیدروزیس ثانویه زمانی رخ می دهد که علت تعریق شدید، وجود یک بیماری زیربنایی است. این نوع هایپرهیدروزیس شیوع کمتری دارد و به احتمال زیاد باعث تعریق در سراسر بدنتان می شود. بیماری هایی که ممکن است باعث تعریق شدید شوند شامل موارد ذیل هستند:

  • دیابت
  • گرگرفتگی های ناشی از یائسگی
  • مشکلات تیروئید
  • قند خون پایین
  • برخی از سرطان ها
  • حمله قلبی
  • اختلالات دستگاه عصبی
  • عفونت ها

برخی از داروها می توانند باعث تعریق شدید شوند. ترک مواد افیونی (داروهایی که مشتقات تریاک دارند) نیز می تواند تعریق شدید در پی داشته باشد.

عوارض هایپرهیدروزیس

برخی از عوارض هایپرهیدروزیس عبارت اند از:

عفونت ها. افرادی که زیاد عرق می کنند بیشتر در معرض عفونت های پوستی هستند.

اثرات اجتماعی و هیجانی. خیس بودن دست یا چکه کردن عرق از آن و لباس هایی که خیس عرق هستند می توانند باعث خجالت و شرمساری فرد شوند. این اختلال ممکن است مسیر شغلی و اهداف تحصیلی تان را تحت تاثیر قرار دهد.

تشخیص هایپر هیدروزیس

هنگام مراجعه به مطب، پزشک سوالاتی در مورد سابقه ی پزشکی و نشانه هایتان خواهد پرسید. پزشک ممکن است برای ارزیابی دقیق تر علت مشکل، شما را معاینه کند یا آزمایش هایی را  بنویسد.

آزمایش های پزشکی

پزشک ممکن است آزمایش خون، ادرار یا آزمایش های دیگری را بنویسید تا مشخص شود تعریق شدیدتان به علت بیماری دیگری مانند پرکاری غده تیروئید (هیپرتیروئیدیسم) یا پایین بودن قند خون (هیپوگلیسمی) است یا خیر.

آزمایش های تعریق

برای مشخص کردن نواحی تعریق و تخمین شدت آن چند آزمایش وجود دارد. تست ید نشاسته ، هدایت الکتریکی پوست و تست ترمورگولاتوری عرق از جمله این آزمایش ها هستند.

آشنایی با درمان هایپرهیدروزیس

اگر یک بیماری زیربنایی علت تعریق شدید باشد، اول باید این بیماری درمان شود. درصورتی که علت واضحی برای تعریق شدید یافت نشود، درمان بر کنترل تعریق شدید متمرکز خواهد شد. گاهی اوقات، باید ترکیبی از درمان ها را دریافت کنید و حتی در صورت کاهش تعریق در نتیجه ی درمان، ممکن است مجدداً به آن دچار شوید.

  • ضدتعریق های تجویزی: پزشک ممکن است داروی ضدتعریقی که حاوی آلومینیوم کلرید هست را برایتان تجویز کند (با نام تجاری Drysol یا Xerac Ac). این محصول ممکن است باعث سوزش و تحریک پذیری چشم و پوست شود و معمولاً قبل از خواب روی قسمتی از پوست که زیاد عرق می کند مالیده می شود. صبح که بیدار می شوید دارو را با شستشو از پوست تان پاک می کنید. دارو نباید با چشم تان تماس داشته باشد. در صورت تحریک پذیر شدن پوست یا خارش آن، از پماد هیدروکورتیزون استفاده کنید..
  • پماد های تجویزی. پمادهای تجویزی که حاوی گلیکوپیرولات هستند برای درمان هایپرهیدروزیس سر و صورت بکار می روند.
  • داروهای مسدود کننده ی اعصاب. برخی از داروهای خوراکی مواد شیمیایی که مسئول برقراری ارتباط بین عصب های خاصی هستند را مسدود می کنند. این کار می تواند تعریق برخی از افراد را کاهش دهد. عوارض جانبی احتمالی این داروها شامل خشکی دهان، تاری دید و مشکلات مربوط به مثانه می شود.
  • ضدافسردگی ها. برخی از داروهایی که برای درمان افسردگی بکار می روند نیز می توانند تعریق را کاهش دهند. به علاوه، این داروها اضطرابی که باعث تشدید هایپرهیدروزیس می شود را کاهش می دهند.

جراحی و دیگر درمان های غیر دارویی

  • درمان با میکروویو. در این درمان، از دستگاهی که انرژی میکروویو تولید می کند برای نابودی غدد عرق استفاده می شود. درمان شامل جلسات 20 تا 30 دقیقه ای است که به فاصله ی سه ماه انجام می شوند. تغییر میزان حساسیت پوست و احساس ناراحتی نسبی از جمله عوارض جانبی احتمالی این درمان هستند. این درمان گران است و در همه جا در دسترس نیست.
  • برداشتن غدد عرق. اگر فقط زیر بغلتان زیاد عرق می کند، برداشتن غدد عرق احتمالاً مؤثر خواهد بود. درصورتی که فرد به دیگر درمان ها پاسخ نمی دهد. استفاده از تکنیکی به نام ساکشن کورتاژ  که زیاد تهاجمی نیست نیز می تواند به عنوان یک گزینه درنظر گرفته شود.
  • جراحی عصب (سمپاتکتومی). در این عمل، جراح اعصاب نخاعی کنترل کننده ی تعریق دست را قطع می کند، می سوزاند یا مهار می کند. در برخی از موارد، این عمل باعث تعریق شدید دیگر نواحی بدن می شود (تعریق جبرانی). در مواردی که فقط سر و دست زیاد عرق می کنند جراحی معمولاً گزینه ی مناسبی نیست. در نوع دیگری از این عمل جراحی، بدون برداشتن عصب سمپاتیک، جلوی پیام های عصبی گرفته می شود (سمپاتکتومی).

آشنایی با درمان خانگی هایپرهیدروزیس

پیشنهادات زیر ممکن است برای مقابله با تعریق و بوی بدن مفید واقع شوند.

  • از ضد عرق استفاده کنید. ضدتعریق های غیر تجویزی حاوی ترکیبات مبتنی بر آلومینیوم هستند به صورت موقت مجراهای تعریق را قطع می کنند.  بدین ترتیب، میزان عرقی که به پوست می رسد کاهش می یابد. این نوع محصول برای هایپرهیدروزیس خفیف موثر خواهد بود.
  • از آسترینجنت ها  (منقبض کننده ها) استفاده کنید. از محصولات بدون نیاز به نسخه ای استفاده کنید که حاوی تانیک اسید (Zilactin) هستند.
  • هر روز حمام کنید. حمام منظم از افزایش باکتری های موجود بر روی پوست جلوگیری می کند. پس از حمام بدنتان را به طور کامل خشک کنید، خصوصاً بین پنجه ها و زیر بغل.
  • از کفش و جورابی استفاده کنید از مواد طبیعی ساخته شده اند. کفش هایی که از مواد طبیعی مانند چرم ساخته شده اند به پا اجازه ی نفس کشیدن داده و از تعریق جلوگیری می کنند. هنگام ورزش و فعالیت، از جوراب های ورزشی جاذب رطوبت استفاده کنید.
  • جوراب هایتان را زود به زود عوض کنید. حداقل به صورت روز در میان جوراب خود را عوض کرده و پایتان را خشک کنید. از جوراب شلواری استفاده کنید که قسمت پا و کف پای آن از جنس پنبه است. از پودرهای پا برای جذب عرق استفاده کنید.
  • اجازه دهید پایتان هوا بخورد. هر زمان که می توانید پای لخت راه بروید، یا حداقل هر چند وقت یکبار پا را از کفش بیرون آورید.
  • لباسی متناسب با فعالیت تان انتخاب کنید. به طورکلی، سعی کنید لباس هایی بپوشید که از ماده ای طبیعی مانند پنبه، پشم یا ابریشم ساخته شده اند، زیرا این مواد به پوست اجازه ی تنفس می دهند. هنگامی که ورزش می کنید، می توانید لباس هایی بپوشید که به منظور جذب عرق از بدن طراحی شده اند.
  • فنون تن آرامی را انجام دهید. از فنون تن آرامی مانند یوگا، مدیتیشن و پس خوراند زیستی استفاده کنید. این فنون به شما کمک خواهند کرد استرسی که باعث تعریق می شود را کنترل کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم

گاهی اوقات تعریق شدید می تواند نشانه ی یک بیماری خطرناک باشد.

درصورتی که تعریق شدیدتان با سبکی سر، درد قفسه سینه یا حالت تهوع همراه است، سریع به اورژانس یا مرکز درمانی مراجعه کنید.

در صورت بروز موارد زیر به پزشکتان مراجعه کنید:

  • عرق کردن جریان زندگی روزمره تان را مختل کرده است.
  • عرق کردن باعث ناراحتی هیجانی یا گوشه گیری اجتماعی شده است.
  • ناگهان بیش ازحد معمول عرق می کنید.
  • بدون هیچ دلیل مشخصی، شب ها عرق می کنید.

آماده شدن برای ملاقاتم پزشک

اول به پزشک عمومی خود مراجعه کنید. او شاید شما را به متخصص پوست ارجاع دهد. درصورتی که بیماری تان به درمان های اولیه پاسخ ندهد، می توانید به متخصص مغز و اعصاب یا جراح مراجعه کنید.

اطلاعات ارائه شده در زیر به شما کمک خواهد کرد برای جلسه ملاقات با پزشک آماده شود.

چه کارهایی می توانید انجام دهید

قبل از ملاقات با پزشک، به سوالات زیر پاسخ دهید:

  • آیا در بین بستگان نزدیکتان کسی نشانه های مشابهی داشته است؟
  • آیا زمانی که خواب هستید تعریق متوقف می شود؟
  • چه داروها یا مکمل هایی را به صورت منظم مصرف می کنید؟

سوالاتی که باید از پزشک بپرسید

پزشک احتمالاً از شما چند سؤال خواهید پرسید، سؤالاتی مانند:

  • اولین باری که متوجه تعریق زیاد شدید کی بود؟
  • کدام بخش های بدنتان درگیر است؟
  • تعریق مداوم است یا فقط بعضی وقت ها رخ می دهد؟
  • چیزی وجود دارد که باعث کاهش تعریق و بهبود نشانه ها شود؟ اگر هست نام ببرید.
  • چیزی وجود دارد که باعث افزایش تعریق و بدتر شدن نشانه ها شود؟ اگر هست نام ببرید.

مقابله و حمایت

هایپرهیدروزیس می تواند باعث ناراحتی و شرمساری فرد شود. ممکن است به خاطر خیس بودن دست یا پا یا لکه های عرق روی لباس تان در کار دچار مشکل شوید یا نتوانید از فعالیت های تفریحی لذت ببرید. علاوه بر نگرانی، ممکن است در اثر تعریق زیاد بیش ازحد خودآگاه (وقتی فردی متوجه می شود که توسط دیگران دیده می شود، این حس که «همه دارند نگاه می کنند» به فرد رخ دهد) شوید و از جمع دوری کنید. واکنش های دیگران نسبت به مشکل تان ممکن است باعث ناراحتی یا رنج شما شود. جدا از صحبت کردن با پزشکتان، می توانید با مشاور یا مددکار اجتماعی پزشکی صحبت کنید. صحبت کردن با دیگر افرادی که از این مشکل رنج می برند نیز مفید خواهد بود.