واژینوز باکتریایی

واژینوز باکتریایی یک نوع التهاب واژن است که به دلیل رشد بیش از حد باکتری هایی که به طور طبیعی در واژن یافت می شوند، ایجاد می شود، این رشد بیش از حد تعادل طبیعی را بر هم می زند.زنان در سن باروری بیشترین احتمال ابتلا به واژینوز باکتریایی را دارند، اما این بیماری می تواند زنان را در هر سنی مبتلا کند. دلیل آن به طور کامل مشخص نیست، اما اعمال خاصی، مانند رابطه جنسی محافظت نشده یا دوش واژینال متعدد، خطر ابتلا شما را افزایش می دهند.

آشنایی با علائم  واژینوز باکتریایی

نشانه ها و علائم این بیماری ممکن است شامل این موارد باشند:

 ترشح رقیق خاکستری، سفید یا سبز از واژن

  بوی متعفن «ماهی مانند» از واژن

 خارش واژن

سوزش هنگام ادرار کردن

بسیاری از زنان مبتلا به واژینوز باکتریایی هیچ نشانه یا علامتی ندارند.

علت ایجاد واژینوز باکتریایی 

واژینوز باکتریایی ناشی از رشد بیش از حد یکی از باکتری های متعددی است که به طور طبیعی در واژن یافت می شوند. اغلب باکتری های «خوب» (لاکتوباسیلوس ها) تعداد بیشتری نسبت به باکتری های «بد» (بی هوازی ها) دارند. اما اگر تعداد زیادی از باکتری های بی هوازی وجود داشته باشند، تعادل طبیعی میکروارگانیسم ها را در واژن شما بر هم می زنند و باعث واژینوز باکتریایی می شوند.

عوامل خطرساز واژینوز باکتریایی

 داشتن شرکای جنسی متعدد یا یک شریک جنسی جدید: پزشکان به طور کامل ارتباط بین فعالیت جنسی و واژینوز باکتریایی را درک نکرده اند، اما این وضعیت در زنانی با شرکای جنسی متعدد یا یک شریک جنسی جدید بیشتر رخ می دهد. همچنین این بیماری در زنانی که با زنان دیگر رابطه جنسی دارند بیشتر رخ می دهد.

 دوش واژینال:عمل شستشوی واژن با آب یا یک ماده پاک کننده (دوش واژینال) تعادل طبیعی واژن شما را بر هم می زند. این موضوع می تواند منجر به رشد بیش از حد باکتری های بی هوازی شود، و باعث ایجاد واژینوز باکتریایی شود. چون واژن خاصیت خود پاک کنندگی دارد، دوش واژینال لازم نیست.

فقدان طبیعی باکتری های لاکتوباسیلوس: اگر محیط طبیعی واژن شما به مقدار کافی باکتری های خوب لاکتوباسیلوس تولید نمی کند، احتمال بیشتری وجود دارد که شما به این بیماری مبتلا شوید.

عوارض واژینوز باکتریایی

به طور کلی وجود این بیماری باعث عوارض نمی شود. در برخی موارد، ابتلا به آن ممکن است منجر به موارد زیر شود:

 زایمان زودرس: در زنان باردار، واژینوز باکتریایی با زایمان های زودرس و نوزادانی با وزن کم هنگام تولد همراهی دارد.

 عفونت های مقاربتی ابتلا به واژینوز باکتریایی زنان را بیشتر مستعد عفونت های مقاربتی، مانند HIV، ویروس هرپس سیمپلکس، کلامیدیا و گنوره می کند. اگر شما HIV داشته باشید، واژینوز باکتریایی احتمال انتقال ویروس به شریک جنسی شما را افزایش خواهد داد.

 خطر عفونت پس از جراحی زنانگی: ابتلا به واژینوز باکتریایی خطر ایجاد عفونت پس از جراحی پس از اقداماتی مانند برداشتن رحم یا دیلاتاسیون و کورتاژ (D&C) را افزایش می دهد.

بیماری التهابی لگن (PID): واژینوز باکتریایی گاهی می تواند باعث PID شود، عفونت رحم و لوله های فالوپ که می تواند خطر ناباروری را افزایش دهد.

پیشگیری از واژینوز باکتریایی

عوامل خطرساز واژینوز باکتریایی شامل این موارد هستند:

 آزردگی واژن را به حداقل برسانید: از صابون های ملایم و غیر دئودورانت و تامپون ها یا نوارهای بهداشتی غیر عطری استفاده کنید.

 از دوش واژینال استفاده نکنید: واژن شما پس از حمام معمولی به تمیز کردن احتیاج ندارد. دوش واژینال مکرر تعادل واژن را به هم زده و ممکن است خطر عفونت واژن را افزایش دهد. دوش واژینال عفونت واژن را از بین نمی برد.

عفونت های مقاربتی: از یک کاندوم مردانه با جنس لاتکس استفاده کنید، تعداد شرکای جنسی خود را محدود کنید یا از آمیزش جنسی خودداری کنید تا خطر عفونت  مقاربتی را به حداقل برسانید.

تشخیص واژینوز باکتریایی

برای تشخیص پزشک شما ممکن است:

 سؤالاتی درباره سابقه پزشکی شما بپرسد: پزشک شما ممکن است در مورد عفونت های واژینال قبلی یا عفونت های مقاربتی بپرسد.

 معاینه لگن انجام دهد: حین معاینه لگن، پزشک شما به طور چشمی واژن شما را برای یافتن نشانه های عفونت معاینه می کند، و در حالی که با یک دست روی شکم شما را فشار می دهد، دو انگشت دست دیگر خود را وارد واژن شما می کند تا اندام های لگنی شما را برای یافتن نشانه هایی که ممکن است نشانگر بیماری باشند، بررسی کند.

 نمونه ای از ترشحات واژن بگیرد: ممکن است این کار برای بررسی رشد بیش از حد باکتری های بی هوازی در فلور واژن شما انجام شود. پزشک شما ممکن است ترشحات واژن را زیر میکروسکوپ بررسی کرده و به دنبال «سلول های سرنخ» بگردد، سلول های واژینال پوشیده با باکتری که نشانه واژینوز باکتریایی هستند.

pH واژن شما را تست کند: پزشک شما ممکن است میزان اسیدی بودن واژن شما را با قرار دادن یک نوار تست pH در واژن بررسی کند. pH واژن 5/4 یا بالاتر یکی از نشانه های واژینوز باکتریایی است.

آشنایی با درمان واژینوز باکتریایی

برای تشخیص واژینوز باکتریایی، پزشک شما ممکن است یکی از داروهای زیر را تجویز کند:

مترونیدازول (فلاژیل، متروژل واژینال، سایر): این دارو ممکن است به شکل قرص و به صورت خوراکی مصرف شود. مترونیدازول به صورت ژل موضعی برای استعمال در داخل واژن نیز موجود است. برای کاهش خطر آزردگی معده، درد شکمی یا حالت تهوع هنگام استفاده از این دارو، حین درمان و برای حداقل یک روز پس از تکمیل درمان از الکل دوری کنید. دستورالعمل های روی محصول را بررسی کنید.

 کلیندامایسین (کلئوسین، کلیندس، سایر): این دارو به صورت کرم برای استعمال در داخل واژن موجود است. کرم کلیندامایسین ممکن است کاندوم های از جنس لاتکس را حین درمان و به مدت حداقل سه روز پس از توقف استعمال کرم تضعیف کند.

 تینیدازول (تینداماکس): این دارو به صورت خوراکی مصرف می شود. تینیدازول همان ویژگی آزردگی معده و حالت تهوع مترونیدازول خوراکی را دارد، پس حین درمان و به مدت حداقل سه روز پس از تکمیل درمان از الکل دوری کنید.

به طور کلی لازم نیست که شریک جنسی مرد یک زن مبتلا را درمان کرد، اما واژینوز باکتریایی می تواند به شرکای جنسی زن سرایت کند. شرکای جنسی زن باید در پی انجام آزمایش باشند و ممکن است نیاز به درمان داشته باشند. به خصوص مهم است که زنان باردار علامت دار برای کمک به کاهش خطر زایمان زودرس یا وزن کم هنگام تولد درمان شوند.

دارو یا کرم یا ژل خود را تا زمانی که پزشک تجویز کرده مصرف کنید حتی اگر علایم شما از بین بروند. توقف زودهنگام درمان ممکن است خطر عود را افزایش دهد.

وخیم شدن علائم

بدتر شدن واژینوز باکتریایی علی رغم درمان، بین 3 تا 12 ماه بعد شایع است. محققان در حال کاوش برای یافتن درمان هایی برای واژینوز باکتریایی عود کننده هستند. اگر علائم شما خیلی زود پس از درمان عود می کنند، با پزشک خود در مورد درمان ها صحبت کنید. یک راهکار برای این مشکل ممکن است استفاده طولانی مدت از درمان مترونیدازول باشد.

یک رویکرد خودیاری در این مورد، درمان کلونیزه کردن لاکتوباسیلوس است، که سعی در افزایش تعداد باکتری های خوب در واژن شما و برقراری دوباره محیط متعادل واژن دارد، و احتمال دارد این کار را با خوردن انواع خاصی از ماست و سایر غذاهای حاوی لاکتوباسیلوس ها انجام دهد. در حالی که تحقیقات فعلی نشانگر این هستند که ممکن است درمان پروبیوتیکی فوایدی داشته باشد، به تحقیقات بیشتری در این موضوع نیاز است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد 

با پزشک قرار ویزیت بگذارید اگر:

 ترشحی از واژن دارید که جدید است و با بوی تند یا تب همراهی دارد. پزشک شما می تواند به تعیین علت و شناسایی نشانه ها و علایم کمک کند.

 شما قبلاً عفونت واژن داشته اید، اما این دفعه رنگ و قوام ترشح شما به نظر متفاوت می رسد.

شما شرکای جنسی متعدد یا یک شریک جنسی جدید دارید. در برخی موارد، نشانه ها و علائم عفونت مقاربتی به این بیماری شباهت دارند.

 شما برای عفونت مخمری خود درمانی را با یک درمان بدون نسخه امتحان کرده اید و علایم شما ادامه دارند.

سعی کنید زمان ویزیت خود را روزی تنظیم کنید که در دوره قاعدگی خود نباشید. در این صورت، پزشک مراقبت های اولیه شما یا متخصص زنان می تواند ترشح واژن شما را بدون وجود ترشحات قاعدگی مشاهده و ارزیابی کند. از استفاده از تامپون ها و اسپری های دئودورانت واژن خودداری کنید، و از 24 ساعت قبل از ویزیت دوش واژینال یا رابطه جنسی نداشته باشید.

برای بیشترین استفاده از زمان ملاقات با پزشک و جلوگیری از فراموش کردن یک سؤال مهم:

 فهرستی از همه علائمی که تجربه می کنید تهیه کنید. شامل همه علایم شما، حتی اگر فکر می کنید نامربوط هستند.

 فهرستی از همه داروها، ویتامین ها، داروهای گیاهی یا سایر مکمل هایی که استفاده می کنید تهیه کنید. شامل این که چند وقت یک بار آنها را مصرف می کنید و دوزهای آنها.

 یک دفترچه یادداشت یا وسیله الکترونیکی با خود ببرید.از اطلاعات مهم حین ویزیت یادداشت بردارید.

 فهرستی از همه علایمی که تجربه می کنید تهیه کنید. مهمترین سوالات خود را اول بنویسید، چون ممکن است وقت شما تمام شود.

سوالاتی که باید از پزشک بپرسید 

آیا من می توانم کاری برای پیشگیری از واژینوز باکتریایی انجام دهم؟

باید به دنبال چه نشانه ها و علایمی باشم؟

 آیا نیاز به مصرف دارو دارم؟

 آیا شریک جنسی من نیز نیاز به آزمایش یا درمان دارد؟

 آیا دستورالعمل های خاصی برای مصرف دارو وجود دارد؟

 آیا محصولات بدون نسخه ای وجود دارد که وضعیت من را درمان کند؟

 چه کار می توانم بکنم اگر علایم من پس از درمان برگردند؟

اگر حین ویزیت متوجه چیزی نشدید برای سؤال پرسیدن تأمل نکنید.

سؤالاتی که پزشک ممکن است از شما بپرسد

برای پرسیدن سؤالاتی که پزشک ممکن است داشته باشد آماده باشید، مانند:

  شما کدام یک از علایم را دارید؟

 چه مدت است که این علایم را تجربه می کنید؟

 آیا متوجه یک بوی تند از واژن شده اید؟

 آیا تا به حال برای عفونت واژن درمان شده اید؟

  آیا از محصولات بدون نسخه برای درمان وضعیت خود استفاده کرده اید؟

 آیا اخیراً به هر دلیل آنتی بیوتیک مصرف کرده اید؟

  آیا از نظر جنسی فعال هستید؟

 آیا باردار هستید؟

 آیا از صابون عطری یا حمام کف استفاده می کنید؟

 آیا از دوش واژینال یا اسپری بهداشت زنانه استفاده می کنید؟