کلیه و مجاری ادراری و تناسلی
یکی از انواع بیماریهای مربوط به اندام تناسلی مردان بیماری هیپوسپادیاس است. این بیماری مادرزادی بوده و نوزاد پسر بیمار در هنگام جنینی به آن مبتلا میشود. در هنگاه بارداری روند رشد جنین باید به صورت کامل طی شود در غیر این صورت بیماری و یا عوارضی برای جنین ایجاد میشود. یکی از قسمتهای اندام تناسلی مردان مجاری ادرار است. این مجرا در صورتی که هورمونهای مربوطه با نواقصی روبهرو شود به درستی شکل نمیگیرد. در بیمار مبتلا ، مجرای ادرار در محلی که باید قرار داشته باشد (نوک آلت تناسلی) ایجاد نمیشود و در زیر آلت قرار میگیرد. بسته به نوع بیماری و وخامت آن محل قرار گیری این مجرا میتواند از قسمت پرینه تا نزدیک محل اصلی متفاوت باشد. در صورتی که نوزاد شما با این بیماری متولد شد نیازی به نگرانی وجود ندارد زیرا به انجام جراحی این اختلال قابل رفع است.
انواع بیماری هیپوسپادیاس
این بیماری انواع مختلفی دارد که براساس محل قرارگیری مجرای خروجی تعیین میشود. انواع بیماری هیپوسپادیاس عبارت است از:
- قدامی
خفیف ترین نوع این بیماری قدامی است. در حالت مجرای ادرا نزدیک به نوک آلت تناسلی قرار دارد. افراد مبتلا به این نوع بیماری اغلب مشکلی در باروری نخواهند داشت و صرفا ظاهر اندام تناسلی آنها اندکی از حالت طبیعی خارج میشود.
- میانی
اگر مجرای خروجی در قسمت میانی آلت تناسلی قرار داشته باشد فرد مبتلا به این نوع از بیماری است.
- خلفی
در هیپوسپادیاس خلفی که نوع شدید بیماری است مجرای ادرار در قاعدهی آلت یا در بیضه و یا حتی در قسمت پرینه (نشیمنگاه) قرار میگیرد.
علائم هیپوسپادیاس چیست
تشخیص بیماری در هنگام تولد توسط پزشک انجام میشود. این بیماری اغلب با مشخصههای زیر ظهور مییابد:
- مجرای خروجی ادرار در محلی به جز نوک آلت قرار میگیرد. این مجرا اغلب نزدیک سر آلت تناسلی قرار میگیرد و در موارد نادر در زیر بیضه است. اما در برخی موارد ممکن است در مثانه و یا ابتدای تنهی آلت تناسلی قرار گیرد.
- قوس رو به پایین آلت تناسلی در هنگام نعوظ کامل
- ریزش غیر طبیعی ادرار
علل بروز بیماری هیپوسپادیاس
بیماری مادرزادی است و فرد از هنگام تولد به آن مبتلا میباشد. این عارضه در هنگام تکمیل فرایند رشد جنین ایجاد میشود. به نحوی که اگر در فرایند رشد آلت تناسلی جنین پسر در رحم، هورمون مورد نظر برای تشکیل مجرای پیشابراه دچار نقص شود این مجرای خروجی تشکیل نشده و بیماری هیپوسپادیاس به وجود میآید. در برخی موارد این بیماری ژنتیکی است اما عوامل محیطی نیز از دلایل ایجاد آن به حساب میآیند. از دیگر دلایل بروز این بیماری میتوان به سن بالای 40 سال مادر اشاره نمود.
چگونگی درمان هیپوسپادیاس
این بیماری نیاز به درمان دارد و در غیر این صورت میتواند مشکلاتی چون ظاهر غیر طبیعی آلت تناسلی، قوس غیر طبیعی آن در هنگام نعوظ، تخلیهی غیر طبیعی مایع منی و مشکلات باروری را برای فرد ایجاد کند. بهترین زمان نجام جراحی بین 12 تا 18 ماهگی نوزاد میباشد. اگرچه درمان این بیمار در سن بزرگسالی نیز امکان پذیر است اما اغلب پیشنهاد میشود در کودکی هیپوسپادیاس درمان شود زیرا انجام عمل جراحی در سن پایینتر صدمات احتمالی بسیار کمتری را برای فرد ایجاد میکند. این جراحی که تحت بیهوشی عمومی انجام میشود بین یک تا سه ساعت بنابر شرایط فرد زمان میبرد. در طول عمل، جراح اورولوژی با کمک پوست ختنهگاه و پیوند بافت آن به بازسازس مجرای ادرار میپردازد و بیماری را اصلاح مینماید. در صورت لزوم تنهی آلت تناسلی نیز در این جاحی اصلاح شده و به حالت نرمال برمیگردد. اگر در سن کودکی قصد درمان بیماری هیپوسپادیاس را دارید نباید فرزند خود را ختنه نمایید زیرا این جراحی به پوست اضافه نیاز دارد. در مواردی که فرد پیش از جراحی ختنه شده باشد میزان موفقیت عمل کاهش مییابد. در اغلب موارد نیازی به جراحی ترمیمی وجود ندارد و با یک جراحی بیماری به طور کامل درمان میشود. اما در برخی موارد ممکن است بنا به شرایط فرد، میزان بیماری و یا نحوهی درمان نیاز به جراحی دوم و سوم ایجاد شود.
هزینه درمان هیپوسپادیاس
هزینهی درمان بیماری هیپوسپادیاس توسط پزشک پس از معاینه و بررسی شرایط تعیین میشود. این مبلغ تحت تاثیر مواردی همچون شدت بیماری، سن بیمار، شرایط درمان، دستمزد پزشک، هزینههای بیمارستان، مدت زمان بستری بیمار و... تعیین میشود. شرکت بیمه اغلب هزینهی جراحیهای زیبایی را تحت پوشش خود قرار نمیدهد. اما اگر این جراحی جنبهی درمانی داشته باشد میتواند از مزایای بیمه بهرهمند شود. بنابراین لازم است پیش از درمان با مشاور بیمهی خود مشورت نمایید.
مزایای درمان هیپوسپادیاس
همانطور که بیان شد این بیماری مادرزادی است و در صورتی که در سن پایینتر درمان شود فرد مشکلات کمتری را تجربه میکند. اما درمان آن در سن بزرگسالی نیز مزایایی برای فرد به ارمغان میآید. از جملهی این موارد میتوان به گزینههای زیر اشاره کرد:
- از بین رفتن حالت نامطلوب و نازیبای آلت تناسلی
- اصلاح تنهی آلت تناسلی و از بین رفتن کج بودن آن
- درمان ناباروری
- درمان اختلالات ادرار
- افزایش اعتماد به نفس
عوارض ناشی از درمان هیپوسپادیاس
انجام هر عمل جراحی در کنار مزایایی که برای فرد به ارمغان میآورد میتواند عوارضی نیز ایجاد کند. این عوارض در برخی موارد بسیار خفیف است اما در صورتی که روند جراحی به درستی انجام نگیرد ممکن است عوارض طولانی مدت نیز برای فرد ایجاد شود. برخی از عوارض درمان هیپوسپادیاس به کمک جراحی عبارت است از:
- ورم و کبودی که تا 6 ماه پس از بین میرود.
- تغییر رنگ آلت تناسلی که به مرور زمان به حالت طبیعی باز میگردد.
- ترشحات خونی آلت از عوارض کوتاه مدت جراحی است و برطرف میشود.
- درد که با مصرف مسکن قابل کنترل است. اما اگر درد بیش از اندازه بود نیاز است به پزشک مراجعه نمایید.
- حالت تهوع و سرگیجه که تا یک روز پس از جراحی طبیعی است اما در صورت تداوم آن لازم است به پزشک مراجعه نمایید.
چه نکاتی پیش از درمان باید انجام شود
از عوامل تاثیرگذار در روند جراحی و کسب نتیجهی مطلوب از آن نیازمند رعایت برخی نکات پیش از عمل است. این نکات بنابر شرایط فرد و میزان بیماری میتواند متفاوت باشد. برخی از نکات عبارت است از:
- برای جلوگیری از خونریزی در حین جراحی و پس از آن لازم است از دو هفته قبل از جراحی مصرف داروهای رقیق کنندهی خون مانند آسپرین متوقف شود.
- از استعمال دخانیات و مصرف الکل دو هفته قبل از جراحی بپرهیزید. این مهم روند بهبودی را افزایش میدهد.
- محل مورد نظر را تمیز کنید.
- چند ساهت پیش از جراحی غذای سبک بخورید.
نکاتی که پس از درمان باید رعایت شود
همانطور که لازم است برخی نکات پیش از جراحی انجام شود رعایت برخی موارد پس از آن نیز به افزایش روند بهبودی و ماندگاری بیشتر نتیجهی جراحی کمک میکند. این موارد بنابر شرایط فرد و سن بیمار در هنگام عمل متفاوت است. در ادامه به بیان برخی از این موارد میپردازیم:
- زمان بستری فرد در بیمارستان پس از جراحی بنا به شرایط فرد تعیین میشود. براساس نظر پزشک ممکن است از 8 تا 14 روز بیمار را در بیمارستان نگهدارند.
- 7 تا 14 روز پس از جراحی برای بیمار از سند استفاده میشود.
- تا بهبود کامل از انجام فعالیتهای سنگین خودداری نمایید.
- استراحت مناسب پس از جراحی روند بهبودی را افزایش میدهد.
- رژیم غذایی مناسب میتواند دورهی نقاهت را کاهش دهد.
- از بروز یبوست جلوگیری نمایید.
- در صورتی که بیمار در نوزادی اقدام به جراحی مینماید از پوشک کردن او تا بهبودی کامل بپرهیزید.
- رعایت بهداشت و تمییز نگهداشتن محل مورد نظر از بروز عفونت جلوگیری مینماید.
- کیسه ادرار هر سه ساعت باید تخلیه شود.
- ممکن است پزشک داروهایی همچون آنتیبیوتیک برای بیمار نجویز نماید توجه داشته باشید در زمان مقرر مصرف نمایید.
چگونه پزشک مناسب برای درمان انتخاب نماییم
اولین اقدام پس از تصمیمگیری برای درمان هیپوسپادیاس انتخاب پزشک مناسب است. این انتخاب به دلیل نقش تعیین کنندهای که در نتیجهی جراحی دارد بسیار حائز اهمیت است. در صورتی که پزشک دقت و مهارت کافی برای انجام این جراحی را نداشته باشد ممکن است عوارض بعضاً جبران ناپذیری برای فرد ایجاد شود. آلت تناسلی اندامی بسیار حساس است بنابراین جراحی آن نیز نیاز به دانش و تجربهی بالایی دارد. از معیارهای بسیار مهمی که در انتخاب پزشک مناسب باید مورد توجه قرار گیرد میتوان به مواردی چون تجربه، مهارت، علم و دانش، مدارک پزشکی معتبر و مرتبط، دقت بالا و تجربهی جراحیهای مشابه اشاره نمود.
چه سوالاتی در هنگام مراجعه به پزشک باید بپرسیم
پس از انتخاب پزشک مناسب لازم است جلساتی برای معاینه و مشاوره با پزشک برگزار شود. در این جلسات علاوه بر آن که پزشک سوالات خود برای تشخیص و درمان بهتر را میپرسد شما نیز میتوانید سوالات خود را بپرسید تا با اطلاع کامل از زوایای بیماری به درمان آن اقدام نمایید. برخی از سوالاتی که باید از پزشک خود بپرسید عبارت است از:
- آیا نیاز به جراحی وجوود دارد؟
- نوع بیماری چیست؟ آیا خیفیف و یا شدید است؟
- بهترین زمان برای درمان و انجام عمل جراحی چه زمانی است؟
- در صورت عدم انجام جراحی آیا عوارض و خطراتی ایجاد میشود؟
- آیا بر عملکرد جنسی تاثیری میگذارد؟
- احتمال ارثی بودن این بیماری چه مقدار است؟
- و...
میزان ماندگاری نتایج هیپوسپادیاس
درمان بیماری مادرزاد هیپوسپادیاس اغلب در یک جراحی انجام میشود و نیازی به جراحیهای دوم و سوم نیست. اما اگر سن بیمار بالا باشد ممکن است نتیجهی مطلوب در یک جراحی حاصل نشود و نیاز به جراحیهای دیگر احساس گردد. اما اگر در پی این جراحیها بیمار به نتیجهی دلخواه برسد و بیماری به طور کامل درمان شود ماندگاری نتایج آن دائمی است.
