ورم تاندون آشیل

استفاده بیش از حد از تاندون آشیل موجب بروز آسیبی می‎گردد که به آن ورم تاندون آشیل می گویند. تاندون آشیل همان بافت طنابی متصل کننده ماهیچه‌های ساق پا در پشت پا و استخوان پاشنه پا است. ورم تاندون آشیل بیشتر در دوندگانی رخ می‌دهد که به طور ناگهانی شدت و یا مدت تمرینات خود را افزایش داده‌اند. این مشکل هم چنین در افراد میان‌سال که ورزش‌هایی نظیر تنیس یا بسکتبال را فقط در آخر هفته‌ها انجام می‌دهند نیز رایج است. بیشتر موارد ورم تاندون آشیل با درمان ساده خانگی تحت نظارت پزشک بهبود می‌یابد. روش های خود مراقبتی برای پیشگیری از ورم مجدد ضروری است. موارد جدی تر ورم تاندون آشیل ممکن است به پارگی آشیل ختم شود که در این ‌صورت عمل جراحی باید صورت پذیرد.

علائم ورم تاندون آشیل

درد ناشی از ورم تاندون آشیل معمولاً درد خفیفی بوده که در پشت پا یا بالای پاشنه شروع شده و پس از دویدن و سایر فعالیت‌های ورزشی رخ می‌دهد. ممکن است نرمی و یا سفت شدگی را در صبح تجربه کنید که غالبا با نرمش بهبود می‌یابد.

علت ایجاد ورم تاندون آشیل

ورم تاندون آشیل به خاطر فشار شدید و مداوم بر روی تاندون آشیل که متصل کننده ماهیچه‌های ساق پا و استخوان پاشنه است پدید می‌آید. در هنگام ایستادن, دویدن, پریدن یا ایستادن روی نوک پنجه از تاندون آشیل استفاده می‌شود. ساختار تاندون آشیل با سال‌خوردگی ضعیف‌شده و باعث مستعد شدن بیشتر آن در برابر آسیب‌دیدگی می‌شود. به ویژه در افرادی که فقط آخر هفته‌ها ورزش می‌کنند یا آنهایی که ناگهانی فشار تمرینات ورزشی خود را بالا می‌برد.

عوامل متعددی موجب افزایش احتمال ورم تاندون آشیل می‌شوند که عبارتند از:

• سن و جنسیت بیشتر در مردان میان‌سال رایج است.
• مشکلات جسمی. عدم قوس طبیعی پا باعث فشار بیشتر بر روی تاندون آشیل می‌شود. چاقی و گرفتگی عضلات پشت ساق پا نیز این فشار را تشدید می‌کند.
• روش‌های تمرینی. دویدن با کفش‌های کهنه احتمال ورم تاندون آشیل را بالا می‎برد. این ورم در هوای سرد بیشتر از هوای گرم رخ می‌دهد. دویدن بر روی زمین سنگلاخ نیز شما را در معرض آسیب آشیل پا قرار می‌دهد.
• وضعیت‌های پزشکی. افرادی که دیابت یا فشار خون بالا دارند بیش از دیگران مستعد ورم تاندون آشیل‎اند.

داروها. انواع خاصی از آنتی‌بیوتیک‌ها که به آنها فلوروکوئینولونز می‌گویند با ورم تاندون آشیل مرتبط اند.

وجب ضعیف شدن تاندون شده و احتمال پارگی آن را بالا می‌برد که در این صورت برای درمان, جراحی مورد نیاز است.

تشخیص ورم تاندون آشیل

در طول آزمایش جسمی پزشک به آرامی محل درد, نرمی یا ورم را فشار داده تا از بابت محل آن مطمئن شود. وی همچنین انعطاف‌پذیری, هم‌ترازی محدوده حرکت و رفلکس پا و مچ پا را بررسی می‌کند.

آزمایشات تصویری

پزشک شما ممکن است یک یا چند مورد از آزمایشات تصویری را برای بررسی وضعیت شما تجویز کند.

اشعه ایکس. اگرچه اشعه ایکس نمی‌تواند بافت‌های نرم مثل تاندون‎ها‎ را به تصویر بکشد ولی اگر بیماری دیگری وجود داشته باشد که همین علائم را دارد آن را مشخص می‌کند.

فراصوت. این دستگاه از امواج فراصوت برای به تصویر کشیدن بافت‌های نرم مثل تاندون‌ها استفاده می‌کند. فراصوت همچنین قادر است تصاویری از حرکت تاندون آشیل نشان بدهد.

MRI. ماشین‌های MRI با استفاده از امواج رادیویی و یک آهن‌ربای بسیار قوی تصاویر دقیقی از تاندون آشیل ارائه می‌دهند.

درمان ورم تاندون آشیل

معمولاً با اقدامات خود درمانی به خوبی درمان می‎شود. اما اگر علائم شما شدید باشد, پزشک گزینه‌های درمانی دیگری را پیشنهاد خواهد داد

داروها

اگر داروهای بدون نسخه مثل ایبوپروفن (ادویل,موترین و سایر) یا نپروکسین (الیو) کافی نباشند پزشک داروهای قوی‌تری را برای کاهش التهاب و تسکین درد تجویز می‌کند.

فیزیوتراپی

یک متخصص فیزیوتراپی ممکن است این روش‌های درمانی را توصیه کند:

ورزش. درمانگرها معمولاً حرکات کششی و قدرتی را برای تسریع در بهبود و تقویت تاندون آشیل و بافت‌های پشتیبان آن توصیه می‌کنند.

وسایل ارتوتیک. گذاشتن کفی کفش یا گوه که پاشنه پا را بالا می‌آورد می‌تواند فشار وارد بر تاندون را کم کرده و بالشتکی را برای کاهش میزان نیروی وارده بر تاندون آشیل فراهم آورد.

جراحی ورم تاندون آشیل

اگر چند ماه درمان محتاطانه موثر نبود یا اگر تاندون دچار پارگی شده باشد, پزشک شما برای درمان تاندون آشیل جراحی را توصیه می‌نماید.

درمان خانگی

روش های خوددرمانی که شامل موارد زیر هستند با اصطلاح ا.ی.ک.ب شناخته می‌شوند.

استراحت. شاید نیاز باشد تا چند روز ورزش را کنار گذاشته یا به فعالیتی روی ‌آورید که فشاری به تاندون آشیل وارد نمی‌آورد (مثل شنا) و در شرایط حادتر باید یک بوت پیاده‌روی بپوشید و از عصا کمک بگیرید.

یخ. برای کاهش درد یاورم پس از ورزش یا هنگام درد یک کیسه یخ را به مدت 15 دقیقه بر روی تاندون قرار دهید.

کمپرس. باندهای لاستیکی کمپرس یا پوشاننده‎ها باعث کاهش ورم و کاهش حرکت تاندون می‌شوند.

بالا بردن. برای کم کردن تورم, پای آسیب‌دیده را بالاتر از سطح قلب نگه دارید و شب هنگام در حالی که پای خود را بالا نگه داشته بخوابید.

پیشگیری ورم تاندون آشیل

اگر چه راه‌هایی برای پیشگیری از ورم تاندون آشیل وجود دارد می‌توانید اقدامات زیر را نیز برای کاهش خطر انجام دهید:

• کم‌کم میزان فعالیت خود را افزایش دهید. اگر تازه یک ورزش را آغاز کرده‌اید کم‌کم مدت و شدت آن را بالا ببرید
• سخت نگیرید. از ورزش‌هایی که فشار شدیدی بر تاندون آشیل وارد می‌آورد مثل کوهنوردی اجتناب کنید. اگر ورزش دشواری انجام می‌دهید قبل از آن خود را گرم کنید. اگر حین ورزش خاصی احساس درد کردید از آن دست کشیده و استراحت کنید.
• کفش‌های خود را به دقت انتخاب کنید. کفش‌هایی که می‌پوشید باید بالشتک کافی برای پاشنه و همچنین قوس محکمی برای کاهش فشار وارده بر تاندون آشیل داشته باشند. کفش‌های کهنه خود را عوض کنید. اگر کفش‌هایتان هنوز سالمند ولی به حرکت پا کمک نمی‌کنند تخت های جدیدی کف کفش قرار دهید.
• روزانه حرکات کششی کار کنید. برای حفظ انعطاف‌پذیری هر روز قبل و بعد از ورزش زمانی را برای انجام حرکات کششی بر روی عضلات ساق پا و تاندون آشیل اختصاص دهید. این کار برای پیشگیری از تورم مجدد تاندون آشیل بسیار مهم است.
• عضلات ساق پا را تقویت کنید. عضلات قوی ساق پا به ساق و تاندون آشیل کمک می‌کنند تا فشارهای وارده حین ورزش و فعالیت را بهتر کنترل کنند.
• جایگزینی ورزشی. فعالیت‌هایی با فشار بالا مثل دو و پرش را کنار گذاشته و به جای آنها ورزش‌هایی از قبیل شنا و دوچرخه‌سواری انجام دهید .

زمان مراجعه به پزشک

اگر درد دائمی را اطراف تاندون آشیل حس می‌کنید با پزشک خود تماس بگیرید. اگر درد یا ناتوانی شدید بوده به دنبال درمان فوری پزشکی باشید. ممکن است دچار پارگی تاندون شده باشید.

آمادگی جهت دیدن پزشک

احتمالاً دلایل خود را ابتدا به پزشک خانوادگی خود اطلاع می دهید. او شما را به یک متخصص داروهای ورزشی, جسمی و بازتوانی ارجاع می‌دهد. اگر تاندون آشیل شما پاره شده باشد باید به یک جراح ارتوپد مراجعه کنید.

سوالاتی که باید از پزشک بپرسید

• درد شما ناگهانی یا کم کم شروع شد؟
• آیا علائم در اوقات خاصی از روز یا پس از فعالیت‌های خاصی تشدید می‌شوند؟
• چه نوع کفشی را حین ورزش می پوشید؟
• چه داروها و مکمل‌هایی را منظم مصرف می‌کنید؟

سوالاتی که ممکن است پزشک از شما بپرسد

• درد دقیقا در کدام قسمت قرار دارد؟
• آیا با استراحت دردتان کاهش می‌یابد؟
• برنامه معمول ورزشی شما چگونه است؟
• آیا برنامه معمول ورزشی خود را تغییر داده و یا ورزش جدیدی را آغاز کرده‌اید؟
• برای کاهش درد چه انجام داده‌اید؟