ارتوپدی ، درد و توانبخشی
کمر درد یک مشکل رایج است. اغلب مردم آمریکا درد کمر خفیف را حداقل یکبار در زندگی‌شان تجربه خواهند کرد. کمردرد از رایج‌ترین عللی است که به خاطر آن مردم به پزشک مراجعه کرده یا از کار مرخصی می‌گیرند. خوشبختانه می‌توانیم اقداماتی را برای پیشگیری یا کاهش بازههای کمر درد به‌کار گیرید. اگر نتوانید پیشگیری کنید, درمان ساده خانگی و تمرینات مناسب بدنی کمر درد شما را طی چند هفته درمان کرده و در درمان طولانی مدت کارایی خود را به دست خواهد آورد. کمتر پیش می‌آید که برای درمان کمردرد، جراحی لازم باشد.
علائم کمر درد
- درد عضلانی
- تیر کشیدن
- دردی که به پایین پا سرایت می‌کند
- کم شدن انعطاف‌پذیری یا محدوده حرکت کمر
- ناتوانی در راست ایستادن
همچنین اگر برای اولین بار پس از پنجاه‌سالگی به کمر درد مبتلا شدید یا سابقه سرطان، پوکی استخوان, مصرف استروئید، مواد و الکل دارید، به دیدن پزشک بروید.
علت ایجاد کمر درد
کمر درد اغلب بدون علت مشخصی پدید آمده و پزشک برای تشخیص آن از آزمایش یا عکس‌برداری بهره می‌برد. بیماری‌های مرتبط با کمردرد عبارتند از:
- کشیدگی ماهیچه یا رباط. بلند کردن مکرر اجسام سنگین یا یک حرکت ناگهانی غیراصولی موجب کشش ماهیچه‌های کمر و رباط های فقراتی می‌شود. اگر وضعیت جسمی نامساعدی دارید, فشار مداوم بر روی کمر باعث انقباض‌های ماهیچه‌ای می‌شود.
- ورم یا پارگی دیسک. دیسک ها بعنوان بالشتک‌های بین مهره‌های ستون فقرات عمل می‌کنند. گاهی اوقات ماده ی نرم داخل دیسک ورم کرده یا شکسته و به عصب فشار وارد می‌آورد. ورم کردن یا پارگی دیسک که در اشعه ایکس خود را نمایان می‌کند به معنی کمردرد نیست. بیماری‌های دیسکی معمولاً تصادفی کشف می‌شوند. بسیاری از افراد که درد کمر ندارند به هنگام آزمایش اشعه ایکس برای سایر بیماری‌ها, ورم و پارگی دیسک شان هم معلوم می‌شود.
- آرتروز. آرتروز استخوانی قسمت پایین کمر را متأثر می‌کند. در برخی موارد, آرتروز فقراتی به باریک شدن فضای اطراف ستون فقرات منجر شده که به آن تنگی فقراتی می‌گویند.
- بی‌نظمی‌های اسکلتی. ممکن است درد کمر ناشی از انحنای غیر طبیعی ستون فقرات باشد. اسکولیوز که در آن ستون فقرات به یک طرف خم می‌شود شاید باعث درد کمر شده(در صورتی که اسکولیوز حاد باشد).
- پوکی استخوان. وقتی که استخوان‌های شما پوک و شکننده شده باشد, ستون فقرات ممکن است به دلیل فشار بشکند.
احتمال ابتلای همه به کمردرد حتی در کودکان و نوجوانان وجود دارد. اگرچه معمولاً اضافه‌وزن, ورزش نکردن و حمل نامناسب را از علل درد می‌دانند اما هنوز تحقیقات علمی در این زمینه دستاوردی نداشته است. یک گروه از افرادی که خطر کمردرد بالاتری دارند افرادی هستند که اختلالات روانی نظیر افسردگی و اضطراب دارند اگرچه علت این امر هنوز معلوم نیست.
تا وقتی که زمان ملاقات شما با پزشک فرا برسد، می‌توانید با به کارگیری گرما از طریق دستگاههای گرماده و حمام آب گرم برای مدت کوتاهی جریان خون به محل درد را بهبود بخشیده, عضلات را نرم و درد را تسکین دهید. به خاطر داشته باشید که دستگاه گرماده را حین خواب روشن نگذارید چرا که ممکن است باعث سوختگی شود. استفاده از یخ یا کیسه ژل سرماده نیز می‌تواند مؤثر باشد. هر کدام (گرما یا سرما) که باعث تسکین شما می‌شود را به کار ببرید. تا جایی که امکان دارد فعالیت‌های معمول خود را دنبال کنید مگر آنکه در کار شما بلند کردن اجسام وجود داشته باشد. اگر فعالیت خاصی درد شما را تشدید می‌کند از آن اجتناب کنید.
تشخیص کمر درد
معمولاً برای تأیید عمل علت کمردرد، نیازی به آزمایشات تشخیصی نیست. با این حال، حین ملاقات با پزشک, وی کمر، توانایی نشستن، ایستادن، راه رفتن و بلند کردن پای شما را آزمایش می‌کند. پزشک همچنین عکس‌العمل‌های شما را با یک چکش پلاستیکی بررسی می‌کند. این بررسی مشخص می‌کند که درد ناشی از کدام محل است، چه میزان به هنگام درد قادر به حرکت هستید، آیا درد واکنش شما را متوقف کرده و یا اینکه انقباضات ماهیچه‌ای دارید یا خیر. آنها همچنین به تعیین علل حادتر درد کمر هم کمک می‌کنند. اگر به وجود علت دیگری در پدیدآمدن درد شما مشکوک شوند این آزمایشات را توصیه می‌کنند:
- اشعه ایکس. این آزمایشات, هم‌ترازی استخوان‌ها را نشان داده و اگر آرتروز یا شکستگی استخوان وجود داشته باشد آن را مشخص می‌کند. تصاویر ایکس مشکلات ستون فقرات, عضلات اعصاب, و دیسک‌ها را نشان می‌دهد.
- ام‌آرآی یا سی‌تی‌اسکن. این آزمایشات می‌توانند تصاویری از دیسک های فتقی و مشکلات استخوانی, ماهیچه‌ای, بافتی، تاندونی، عصبی، رباطی و مجاری خونی را نشان دهند.
- اسکن استخوان. در موارد معدودی پزشک از اسکن استخوانی برای بررسی تومورهای استخوانی و شکستگی‌های ناشی از فشار که پوکی استخوان علتشان است بهره می‌برد.
- آزمایشات عصبی (EMG). در این آزمایش، پالس‌های الکتریکی ناشی از اعصاب و واکنشهای عضلانی اندازه‌گیری می‌شوند. این آزمایش تعیین می کند که فشار وارده بر عصب ناشی از دیسک‌های فتقی است و یا تنگی ستون فقرات.
درمان کمر درد
بیشتر کمردردها طی چند هفته درمان خانگی و مراقبت جدی بهبود می‌یابند. برای کاهش درد می‌توانید از داروهای بدون نسخه استعمال کنید. استراحت کوتاه مدت در تختخواب می‌تواند مفید باشد اما بیشتر از آن مضر است. تا جایی که می‌توانید، فعالیت‌های روزمره خود را متوقف نکنید. فعالیت آرام مثل قدم‌زنی و فعالیت‌های روزمره معمولاً مشکل‌زا نیستند. اگر درمان خانگی پس از چند هفته مؤثر نبود، پزشک, پیشنهاد داروهای قوی‌تر و سایر روش‌های درمانی را خواهد داد.
داروها
پزشک شما به مسکن هایی نظیر استامینوفن یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی نظیر ایبوپروفن یا نپروکسین توصیه خواهد کرد. هر دسته از داروها در تسکین درد کمر مؤثرند. این داروها را همان گونه که پزشک توصیه کرده مصرف کنید چرا که مصرف بیش از حد آنها اثرات جانبی شدیدی به دنبال دارد. اگر درد خفیف و متوسط شما بهبود نیافت, پزشک یک آرام‌بخش ماهیچه‌ای تجویز می‌کند. این دارو ممکن است باعث سرگیجه و خواب‌آلودگی شود. مسکنهایی مثل کودوءین یا هیدرو کودون را شاید برای مدت کوتاهی تحت نظر پزشک تجویز نمایند. داروهای با دوز پایین ضدافسردگی به خصوص داروهای سه دورهای ضدافسردگی ازقبیل Amitriptyline درد کمر مزمن را کاهش می‌دهد (بدون توجه به تاثیر آن بر افسردگی)
آموزش
در حال حاضر برنامه‌ای برای آموزش به افراد مبتلا به کمردرد برای کنترل آن وجود ندارد. آموزش شامل کلاس رفتن, گفت‌وگو با پزشک, ارائه دفترچه و یا نمایش ویدئو می شود. آنچه که در آموزش مورد تأکید قرار می‌گیرد مواردی از قبیل فعالیت, کاهش فشار و نگرانی و آموزش راهکارهایی برای اجتناب از آسیب در آینده است. پزشک همچنین باید توضیح بدهد که درد شما ممکن است پس از یکسال از درمان اولیه مجدداً عودت کند اما اقدامات خودایمنی می‌تواد به بهبودی آن درد کمک نماید.
فیزیوتراپی و ورزش برای درمان کمر درد
فیزیوتراپی در واقع اساس درمان کمردرد است. فیزیوتراپ می‌تواند روش‌های گوناگون درمانی از قبیل گرما, فراصوت, تحریک الکتریکی و تکنیک‌های رهاسازی ماهیچه ای را برای تسکین درد در ماهیچه‌ها و بافت‌های نرم اعمال نماید. وقتی درد بیشتر شود, فیزیوتراپ ورزش‌های خاصی را به شما آموزش داده که انعطاف‌پذیری شما را بالا می‌برد، ماهیچه‌ها شکم را تقویت کرده و به بیماری شما کمک می‌کند. بکارگیری منظم این روش ها مانع بازگشت مجدد درد می‌شود.
تزریقات
اگر دیگر اقدامات درد را تسکین نداد و اگر درد به پایین پای شما سرایت کرد، پزشک یک آمپول کورتیزون (یک داروی ضد التهابی) را به ستون فقرات تزریق می‌کند. تزریق کورتیزون باعث کاهش التهاب اطراف ریشه عصبی شده اما تسکین درد کمتر از چندین ماه به طول می‌انجامد. گاهی ممکن است پزشک یک داروی بی حس کننده به همراه کورتیزون به‌کنار بافتی که درد کمر را پدید آورده مثل بند مفصلی مهرهای فقرات تزریق کند. این مفاصل که در ابتدا و انتهای مهره ها قرار داشته آنها را به هم چسبانده، ثابت نگه داشته و در عین حال ستون فقرات را انعطاف پذیر مینماید.
جراحی برای درمان کمر درد
افراد کمی هستند که برای درد کمر به جراحی نیاز داشته باشند. اگر دردی دارید که بهبود نیافت و به همراهش درد پا یا درد عضلانی همراه بود که ناشی از فشار وارد بر عصب است, شاید عمل جراحی مؤثر واقع شود. در عین حال، از جراحی معمولاً برای درد ناشی از مشکلات آناتومی ساختاری که با اقدامات درمانی مرسوم بهبود نیابد استفاده می‌شود.
به دلیل اینکه کمردرد یک مشکل رایج است, کارهای متعددی وجود دارد که به تسکین یا پیشگیری از کمر درد کمک می‌کند. اما شواهدی مبنی بر تأثیر کفش‌های خاص, تخت‌های کفش, پشت‌بند ها, یا مبل‌های با طراحی ویژه و برنامه‌های کنترل فشار وجود ندارد. بعلاوه یک نوع تشک که برای تسکین درد کمر مؤثر باشد یافت نشده. مسئله این است که چه چیزی بیشترین آرامش و راحتی را برای شما فراهم می‌کند.
داروی جایگزین
روش‌های درمانی جایگزینی وجود داشته که به کاهش علایم کمردرد کمک می‌کند. قبل از شروع هر روش، درباره معایب و مزایای آن با پزشک خود صحبت کنید.
- ماساژ فقراتی. درد کمر از رایج‌ترین عللی است که افراد برای درمان آن به ماساژور فقراتی رجوع می‌کنند.
- طب سوزنی. در طب سوزنی، سوزن‌های استریل ضدزنگ را در نقاط خاصی از بدن وارد می‌کنند. افرادی که درد خفیف کمر دارند با طب سوزنی دردشان بهبود می‌یابد.
- ماساژ. اگر علت درد کمر شما ,فشردگی و کوفتگی ماهیچه باشد ماساژ درمانی می‌تواند مؤثر واقع شود.
- یوگا. انواع گوناگونی از یوگا (حرکات و حالات منظم و تمرین تنفس و تکنیک‌های آرامش بخش ) وجود دارد. نتایج تحقیقات درمانگاهی حاکی از اینست که یوگا به برخی افراد مبتلا به کمر درد کمک می‌کند.
پیشگیری از ایجاد کمر درد
می‌توانید با بهبود وضعیت بدنی خود با یادگیری و تمرین شرایط مناسب جسمی از ابتلا به درد کمر اجتناب کنید. برای تقویت و سالم نگه داشتن کمر خود:
- ورزش کنید. حرکت منظم و کم فشار ایروبیک که بر کمر فشار نیاورده و به آن ضربه نمیزند توان و تحمل کمر شما را بالا برده و کمک می‌کند تا عضلات, عملکرد بهتری داشته باشند. پیاده‌روی و شنا گزینه‌های مناسبی هستند. درباره بهترین روش‌های درمانی با پزشک خود گفتگو کنید.
- ماهیچه‌ها را تقویت و انعطاف‌پذیر کنید. تمرینات تقویتی کمر و شکم باعث می‌شود تا آنها در وضعیتی قرار بگیرند تا به حرکت کمر کمک کنند. انعطاف‌پذیری ران ها و بالای پا به استخوان‌های لگن کمک کرده تا درد کمر را تسکین دهند. پزشک و فیزیوتراپ شما، ورزش‌های مناسب برای شما را تعیین می‌کند.
- وزن مناسبی داشته باشید. وزن اضافی باعث وارد آمدن فشار بر عضلات کمر می‌شود. اگر اضافه وزن دارید، کم کردن آن می‌تواند از کمردرد پیشگیری کند.
حالت‌های مناسبی داشته باشید
- درست بایستید. در وضعیت خنثی لگنی قرار بگیرید. اگر مجبورید مدت زمان طولانی بایستید, پای خود را بر روی یک چهارپایه کوتاه قرار دهید تا کمی از فشار وارد بر کمر کاهش یابد. داشتن حالتی مناسب، فشار وارده بر ماهیچه‌های کمر را کم می‌کند.
- درست بنشینید. صندلیی انتخاب کنید که پشتی مناسب, دسته استراحت و پایه گردان داشته باشد. یک بالشت یا حوله تاخورده را پشت کمر قرار داده تا انحنای طبیعی آن حفظ شود. ران ها و زانوها را در یک سطح قرار دهید. حداقل هر نیم ساعت یکبار خود را جا به جا کنید.
- به‌درستی اجسام را بلند کنید. برای بلند کردن از پاها کمک بگیرید. از پایین به بالا بلند شوید. کمر را صاف نگه داشته و فقط زانوها را خم کنید. جسم را نزدیک به بدن نگه دارید. از بلند شدن و چرخش هم‌زمان اجتناب کنید. اگر جسم, سنگین یا بدبار است از یکی کمک بگیرید. بلند کردن مناسب در پیشگیری از درد کمر مجدد مؤثر است.
زمان مراجعه به پزشک
بیشتر موارد درد کمر با درمان خانگی و خود درمانی بهبود می‌یابد. اگرچه ناپدید شدن کامل درد چندین هفته زمان می‌برد اما باید علائم بهبودی را 72 ساعت پس از خود درمانی احساس کنید. اگر نکردید، به پزشک مراجعه کنید. در موارد نادری، کمردرد نشان دهنده یک مشکل حاد پزشکی است. به دنبال مراقبت فوری باشید اگر کمردرد شما:
- مشکلات شکمی یا مثانه ای جدیدی به وجود آورد
- با درد یا تپش در ناحیه شکم و یا تب همراه است
- پس از سقوط, ضربه به کمر وارد شده و یا دیگر آسیب‌ها ظاهر شود
به دیدن پزشک خود بروید اگر درد شما:
- مداوم و شدید بود به خصوص شب‌هنگام موقعی که دراز می‌کشید
- به پایین یک یا دو پا سرایت می‌کند به خصوص به پایین زانو
- باعث ضعف, بی حسی یا مور مور در یک یا دو پا می‌شود
- با کاهش وزن ناخواسته همراه است
- همراه با ورم و کبودی کمر ظاهر می‌شود
آمادگی جهت دیدن پزشک
اگر کمر دردی دارید که حداقل چند روز طول کشیده و یا بهبود نمی‌یابد، برای دیدن پزشک خانواده خود یا پزشک عمومی وقت بگیرید. در اینجا اطلاعاتی برای آمادگی جهت دیدن پزشک و انتظار صحیح از وی ارائه شده است.
آنچه که می‌توانید انجام دهید
اطلاعات شخصی مهم را یادداشت کنید که شامل فشارهای روحی و روانی و تغییرات اخیر زندگی‌تان می‌شود.
- لیستی از اطلاعات مهم پزشکی مهیا کنید که شامل سایر بیماری‌هایی شود که تحت درمان آنها قرار دارد و نام داروها, ویتامین‌ها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید.
- صدمات اخیر که ممکن است به کمر شما آسیب زده باشند را مدنظر قرار دهید.
- یکی از اعضای خانواده یا دوستان را اگر ممکن است با خود ببرید. وی آنچه را که شما حین ملاقات فراموش کنید را به خاطر می‌آورد.
- سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید را یادداشت کنید. آماده کردن لیست سوالات به شما کمک کرده تا از وقت ملاقات خود حداکثر بهره را ببرید.
برخی سؤالات ابتدایی مرتبط با کمردرد این موارد هستند:
- محتمل‌ترین علت کمردرد من چیست؟
- آیا به آزمایشات تشخیصی نیاز دارم ؟
- چه رویه درمانی توصیه می‌کنید؟
- اگر داروهایی تجویز می‌کنید اثرات جانبی آنها چیست؟
- بیماری‌های دیگری هم دارم. چگونه می‌توانم همگی آنها را تحت کنترل داشته باشم؟
- چه مدت به درمان نیاز خواهم داشت؟
- چه اقدامات خوددرمانی می‌توانم به کار ببندم؟
- آیا کاری است که بتوانم انجام دهم تا از وقوع مجدد کمردرد پیشگیری کنم؟
آنچه که باید از پزشک انتظار داشت
پزشک شاید سؤالات متعددی از شما بپرسد. آمادگی جهت پاسخ دادن به آنها زمان بیشتری را در اختیار شما قرار داده تا درباره مسائلی که می‌خواهید سؤال کنید. پزشک موارد زیر را سؤال می‌کند:
- چه زمانی برای اولین بار دچار کمردرد شدید؟
- چند وقت یکبار کمردرد شروع می‌شود؟
- درد کمر به چه میزان عملکرد شما را محدود می‌کند؟
- آیا به جز درد کمر علایم و نشانه‌های دیگری هم دارید؟
- آیا کاری که انجام می‌دهید سنگین و پرفشار است؟
- آیا به طور منظم ورزش می‌کنید؟ اگر می‌کنید, چه فعالیت‌هایی انجام می‌دهید؟
- چه میزان احساس افسردگی و ناامیدی می‌کنید؟
- معمولاً چه میزان فشار و نزاع در روز دارید؟
- آیا بیشتر اوقات به خوبی می‌خوابید؟
- آیا اقدامات خوددرمانی تا به حال به کار گرفته‌اید؟ آیا مؤثر بوده‌اند؟
- آیا اخیراً تحت درمان بیماری قرار گرفته‌اید؟
