آلرژی و ایمنی شناسی بالینی
آلرژی به آفتاب ، که به آن بثورات نوری پلی مورفیک هم گفته می شود، راش هایی است که در اثر قرارگیری در معرض نور خورشید روی بدن افراد حساس به آفتاب ایجاد می شود. این راش ها معمولاً به صورت بثورات قرمز و ریز و یا لکه های پصوستی کمی برجسته ظاهر می شوند.آلرژی به آفتاب اغلب در طول بهار و اوایل تابستان که افراد بیشتر در معرض آفتاب هستند ایجاد می شود. احتمال تکرار آن با پیشرفت تابستان کم است. اما اغلب راش ها هر سال بعد از اولین تماس با نور خورشید دوباره عود می کنند.بثورات نوری پلی مورفیک معمولاً ظرف 10 روز، بدون گذاشتن جای زخم به طور خودبه خود از بین می روند. افراد دارای راش های شدید یا مقاوم باید تحت درمان با دارو قرار گیرند.
آشنایی با علائم آلرژی به آفتاب
کلمه «بثورات» اشاره به راش دارد، که معمولاً بین 30 دقیقه تا چند ساعت پس از قرارگیری در معرض آفتاب ظاهر می شوند. این راش ها معمولاً در قسمت هایی از بدن ظاهر می شوند که در زمستان پوشیده اند اما در تابستان در معرض آفتاب هستند مانند قسمت فوقانی قفسه سینه، جلوی گردن و بازوها.
مشخصات این راش ها عبارت اند از:
- توده های خوشه ای و متراکمی از بثورات و تاول های کوچک
- لکه های متورم و قرمز
- خارش یا سوزش
علائم و نشانه های دیگر نظیر تب، سرماخوردگی، سردرد یا تهوع، به ندرت در افراد رخ می دهد. این عوارض ممکن است ناشی از آفتاب سوختگی باشد نه آلرژی به آفتاب.
علت ایجاد آلرژی به آفتاب
دلیل اصلی آلرژی به آفتاب به درستی مشخص نیست. این راش ها در افرادی رخ می دهد که به اجزای نور خورشید، به ویژه اشعه فرابنفش (UV)، تشعشعات خورشید یا سایر منابعی نظیر سولاریوم یا لامپ های برنزه کننده حساسیت دارند. این حساسیت را حساسیت به نور می نامند. که در فعالیت سیستم ایمنی بدن اختلال ایجاد می کند و باعث ایجاد راش می شود.
اشعه فرابنفش
این اشعه طول موج کوتاهی از نور خورشید است که چشم انسان قادر به رویت آن نیست. نور فرابنفش که به زمین می رسد به دو دسته طول موج فرابنفش (UVA) و فرابنفش (UVB) تقسیم می شود.فرد حساس به نور می تواند به هر دو نوع اشعه فرابنفش واکنش نشان دهد. اشعه UVB به درون شیشه نفوذ نمی کند اما اشعه UVA نفوذ می کند.اشعه UVA حتی ممکن است در بیشتر کرم های ضد آفتاب نیز نفوذ کند. به همین دلیل، قرارگیری در معرض نور خورشید از پشت شیشه یا حتی با پوست آغشته به کرم های ضد آفتاب نیز ممکن است در برخی افراد حساس به نور واکنش ایجاد کند.
حساسیت به نور
افراد دارای آلرژی با قرارگیری مکرر در معرض نور خورشید از حساسیتشان کاسته می شود. مشخصات آلرژی به آفتاب تاحدی قابل پیش بینی است:
- این آلرژی اغلب زمانی رخ می دهد که فرد پس از مدتی طولانی قرار نداشتن در معرض آفتاب برای اولین یا دومین بار در معرض نور خورشید قرار بگیرد. یعنی این مشکل معمولاً در فصل بهار و اوایل تابستان یا در طول تعطیلات زمستانی در مکانی آفتابی تر رخ می دهد.
- احتمال بروز این رویداد با تمام شدن تابستان کمتر می شود.
- پس از اولین رویداد آلرژی به آفتاب، رویدادهای بعدی معمولاً هرساله در بهار و اوایل تابستان عود می کنند.
- حساسیت برخی افراد با گذشت چندین سال به تدریج کمتر می شود تا نهایتاً اینکه دیگر دچار راش های سالانه نمی شوند.
عوامل خطرساز در حساسیت به آفتاب
هر کسی ممکن است دچار آلرژی به آفتاب شود، اما برخی عوامل ریسک بروز این شرایط را افزایش می دهند:
- در زنان بیش از مردان رخ می دهد
- تجربه اولین رویداد آلرژی به آفتاب در نوجوانی یا دهه 20 سالگی
- داشتن پوست روشن یا زندگی در مناطق شمالی
- داشتن سابقه خانوادگی آلرژی
تشخیص آلرژی به آفتاب
پزشک بر اساس معاینه فیزیکی و پاسخ های شما به سؤالات خود می تواند آلرژی به آفتاب را تشخیص دهد. پزشک همچنین ممکن است برای تایید تشخیص یا کنار گذاشتن سایر شرایط از شما بخواهد چندین تست آزمایشگاهی نیز انجام دهید. این تست ها عبارت اند از:
- بیوپسی پوست: پزشک ممکن است نمونه ای از بافت راش (بیوپسی) شما را برای آزمایش به آزمایشگاه بفرستد.
- آزمایش خون: پرستار یا دستیار پزشک ممکن است خون شما را برای تست آزمایشگاهی بگیرد.
- فتو تستینگ: در طول این تست، بخش کوچکی از پوست در معرض مقداری اشعه فرابنفش نوع A و B قرار می گیرد تا مشکل دوباره ایجاد شود. اگر پوست شما نسبت به اشعه فرابنفش واکنش نشان دهد، یعنی به نور حساسیت دارید و ممکن است به آلرژی و یا سایر اختلالات مربوط به تابش نور دچار شوید.
ممکن است پزشک سایر اختلالاتی که با واکنش های پوستی ناشی از نور ارتباط دارد را کنار بگذارد. برخی از این شرایط عبارتند است از:
- حساسیت به نور شیمیایی: مصرف برخی مواد شیمیایی، داروها، لوسیون های دارویی و محصولات گیاهی می توانند موجب حساسیت به نور شوند. در این حالت، پس از هر بار مصرف یا تماس با مواد شیمیایی، پوست شما با قرارگیری در معرض نور خورشید واکنش نشان می دهد.
- کهیر آفتابی: نوعی آلرژی ناشی از خورشید است که باعث ایجاد کهیر می شود مانند: تاول های برجسته، قرمز و دارای خارش که روی پوست ایجاد می شوند و از بین می روند. این تاول ها می توانند ظرف چند دقیقه تماس با خورشید ایجاد شوند و تا چند دقیقه یا چند ساعت ادامه داشته باشند.
- راش لوپوس: لوپوس اختلالی التهابی است که بر تعداد زیادی از سیستم های بدن تأثیر می گذارد. یکی از علائم این اختلال، ایجاد راش های ناهموار و بی رنگ در بخش هایی از پوست است که در تماس با خورشید قرار می گیرند، مانند صورت، گردن یا بخش فوقانی قفسه سینه.
آشنایی با درمان آلرژی به آفتاب
درمان آلرژی به آفتاب الزامی ندارد زیرا این راش ها خودبه خود ظرف ده روز از بین می روند. اگر علائم شما شدید باشد، پزشک ممکن است داروهای ضد خارش (قرص یا کرم کورتیکواستروئیدی) را تجویز می کند. برای کمک به پیشگیری از راش نیز درمان هایی وجود دارد.
فتوتراپی
پزشک ممکن است برای پیشگیری از اپیزودهای فصلی آلرژی به آفتاب در افرادی که علائم و نشانه های شدید را تجربه می کنند فتوتراپی را پیشنهاد کند. فتوتراپی پوست را در معرض دوزهای کمی از اشعه فرابنفش نوع A و B قرار می دهد؛ این کار به پوست کمک می کند تا حساسیت شدید به نور خورشید در آن کاهش پیدا کند. فتوتراپی اساساً ورژن کنترل شده تماس زیاد با نور خورشید در طول تابستان است.
درمان خانگی آلرژی به آفتاب
اقدامات خود مراقبتی که می تواند علائم و نشانه های شما را سبک کند عبارت اند از:
- استفاده از کرم ضد خارش: کرم های ضد خارش بدون نسخه را امتحان کنید، که ممکن است حاوی هیدروکورتیزون حداقل یک درصد باشند.
- استفاده از آنتی هیستامین: اگر خارش مشکل زا است،استفاده از آنتی هیستامین های خوراکی می تواند کمک کننده باشد.
- استفاده از کمپرس های سرد: حوله ای را با آب سرد نمناک کنید و روی قسمت هایی از پوست که دچار ضایعات نوری پلی مورفیک شده است قرار دهید؛ یا دوش آب سرد بگیرید.
- دستکاری نکردن تاول ها: برای درمان سریع و پیشگیری از عفونت به تاول ها دست نزنید. در صورت نیاز می توانید تاول ها را به لایه نازکی از گاز بپوشانید.
- استفاده از داروهای مسکن: مسکن های بدون نسخه می توانند به کاهش قرمزی و درد کمک کنند. این داروها عبارت اند از: ایبوپروفن (با نام تجاری Advil، Motrin، IB و ...)، استامینوفن (با نام تجاری Tylenol و ...) و ناپروکسن سدیم (با نام تجاری Aleve و غیره).
برای کاهش علائم آلرژی به آفتاب موارد زیر را رعایت کنید:
- بین ساعت ده صبح تا دو بعدازظهر از قرار گرفتن در معرض آفتاب بپرهیزید: زیرا تابش نور خورشید در این زمان بسیار شدید است. سعی کنید فعالیت های خود را به ساعات دیگری از روز موکول کنید.
- از ضد آفتاب استفاده کنید: 15 تا 30 دقیقه قبل از خروج از منزل، از طیف وسیعی از ضد آفتاب ها استفاده کنید. از محصولاتی استفاده کنید که پوست شما را در مقابل تابش فرابنفش نوع A و B محافظت کند. از ضدآفتابی با SPF حداقل 30 استفاده کنید.در استفاده از ضد آفتاب خساست به خرج ندهید و آن را هر دو ساعت یک بار تمدید کنید. در صورت شنا و تعریق نیز ضد آفتاب خود را تمدید کنید. اگر از اسپری ضد آفتاب استفاده می کنید، اطمینان حاصل کنید که کل بخش ها را پوشش داده اید.
تمام بدن خود را بپوشانید: برای محافظت در برابر خورشید، از لباس هایی استفاده کنید که بافت محکمی دارند و بازوها و پاهای شما را می پوشانند. به جای سر کردن کلاه های بیس بال یا گلف از کلاه هایی با لبه پهن استفاده کنید تا محافظت بیشتری در برابر نور خورشید داشته باشند.
از لباس هایی استفاده کنید که برای محافظت در برابر نور خورشید طراحی شده اند.لباس هایی را خریداری کنید که دارای UPF 40 تا 50 هستند. به منظور حفظ ویژگی های محافظتی لباس ها طبق دستورالعمل مراقبتی روی برچسب UV-blocking لباس عمل کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر بدون دلیل مشخص، مانند آلرژی شناخته شده و یا تماس با پیچک سمی، دچار راش پوستی شدید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
راش های ناشی از آلرژی به آفتاب شبیه به راش های ناشی از سایر بیماری هاست و برخی از آن ها نیز خطرناک هستند.بنابراین، تشخیص سریع و درمان مناسب اهمیت بالایی دارد.
درصورتی که راش های شما شرایط زیر را دارند سریعاً به اورژانس مراجعه کنید.
- گستردگی
- دردناک بودن
- همراه بودن با تب
آمادگی برای ملاقات با پزشک
اطلاعات زیر به شما کمک می کند که برای ملاقات با پزشک آماده باشید
کارهایی که می توانید انجام دهید
- از محدودیت های پیش از ملاقات با پزشک آگاه شوید. زمانی که قرار ملاقات با پزشک را هماهنگ می کنید، حتماً از منشی سؤال کنید که آیا لازم است کاری را از قبل انجام دهید یا خیر.
- علائم خود را بنویسید.از جمله مواردی که ممکن است به دلایل مربوط به قرار ملاقات شما بی ربط به نظر برسد.
- اطلاعات شخصی مهم خود را لیست کنید، از جمله استرس ها یا تغییرات اخیر زندگی خود.
- تمام داروها را لیست کنید، ویتامین ها ، مکمل های مصرفی و دوز آن ها را یادداشت کنید.
سوالاتی که می توانید از پزشک بپرسید
- علت علائم و نشانه های من چیست؟
- به چه آزمایش هایی نیاز دارم؟ آیا این تست ها به آمادگی های خاصی نیاز دارد؟
- آیا این شرایط موقتی است یا دائمی؟
- آیا احتمال دارد که این شرایط ناشی از بیماری جدی تر باشد؟
- چه درمان هایی وجود دارد و شما چه درمانی را پیشنهاد می کنید؟
- این درمان ها چه عوارض جانبی ای به دنبال خواهند داشت؟
- آیا محدودیتی وجود دارد؟
- آیا داروهایی که برایم تجویز می کنید جایگزین کلی دارند؟
سوالاتی که پزشک ممکن است از شما بپرسد
پزشک سؤالات زیادی در مورد نشانه های بیماری شما و سابقه خانوادگی شما می پرسد. برخی از این سؤال ها عبارت اند از:
- راش ها چه زمانی ظاهر شدند؟
- آیا راش ها با درد یا خارش همراه هستند؟
- آیا راش ها با تب همراه بوده است؟
- آیا علائم دیگری دارید؟
- آیا اخیراً داروی جدیدی مصرف کرده اید؟
- آیا اخیراً در نواحی ای که راش ایجاد شده است از مواد آرایشی یا عطر استفاده کرده اید؟
- آیا راش هایی شبیه به این قبلاً داشته اید؟ چه زمانی؟
- آیا اخیراً به مدت بیشتری در معرض آفتاب قرارگرفته اید؟
- آیا اخیراً از سولاریوم یا لامپ های برنزه کننده استفاده کرده اید؟
- آیا از ضد آفتاب استفاده می کنید؟
تا جایی که ممکن است از قرار گرفتن در معرض آفتاب جلوگیری کنید. اگر نمی توانید در معرض آفتاب قرار نگیرید، در مکان هایی که نمی توان بدن را با لباس پوشاند از ضد آفتاب هایی با SPF حداقل 30 استفاده کنید. پانزده دقیقه قبل از قرارگیری در معرض آفتاب، مقدار زیادی ضد آفتاب استفاده کنید.ضد آفتاب را هر دو ساعت یک بار تمدید کنید.در صورت شنا و تعریق نیز ضد آفتاب خود را تمدید کنید. این کار پوست شما را در برابر تابش خورشید بطور کامل محافظت نمی کند زیرا اشعهٔ فرابنفش نوع A می تواند از بیشتر ضد آفتاب ها عبور کند.
