اگزما

اگزما نوعی بیماری است که باعث قرمزی و خارش پوست شما می شود.نام دیگر این بیماری درماتیت آتوپیک است.این بیماری بیشتر در میان کودکان شایع است، اما امکان دارد در هر سنی رخ دهد. درماتیت آتوپیک بیماری ای طولانی مدت مزمن است و به صورت دوره ای عود می کند، همچنین ممکن است با آسم یا تب یونجه همراه باشد.

هنوز هیچ درمانی برای این بیماری یافت نشده است، اما درمان ها و اقدامات خود درمانی می توانند باعث تسکین خارش و پیشگیری از شیوع مجدد آن شوند. به عنوان مثال عدم استفاده از صابون های تند، مرطوب نگه داشتن مرتب پوست و استفاده از کرم ها یا پمادهای دارویی می تواند به تسکین این بیماری کمک کند.

آشنایی با علائم اگزما

علائم و نشانه های اگزما در افراد مختلف فرق دارد و شامل موارد زیر است:

• خشکی پوست
• خارش، که ممکن است در شب ها شدت می یابد
• لک های قرمز، قهوه ای خاکستری در دست ها، پاها، قوزک پاها، مچ دست ها، گردن، قسمت بالای قفسه سینه، پلک ها، قسمت داخلی آرنج و زانوها و همچنین صورت و پوست سر نوزادان.
• دانه های کوچک و متورم که در صورت خاراندن ممکن است بترکند و پوسته پوسته شوند
• پوست ضخیم، ترک خورده و پوسته پوسته
• پوست دردناک، حساس و متورم در اثر خارش

درماتیت آتوپیک معمولاً قبل از 5 سالگی شروع می شود و ممکن است تا نوجوانی و بزرگ سالی نیز ادامه یابد. در برخی افراد، این بیماری به صورت دوره ای عود می کند و سپس برای مدتی، حتی چند سال، فروکش می کند.

علت ایجاد اگزما

پوست سالم به حفظ رطوبت کمک می کند و از شما در برابر باکتری ها، مواد محرک و مواد حساسیت زا محافظت می کند.اگزما به تغییر ژنی مربوط می شود که توانایی محافظت پوست را تحت تأثیر قرار می دهد. این تغییر ژن باعث می شود تا پوست تحت تأثیر عوامل محیطی، عوامل محرک و حساسیت زا قرار بگیرد.

در برخی کودکان، حساسیت غذایی می تواند در ابتلا به اگزما موثر باشد.

نخستین ریسک فاکتور این بیماری داشتن سابقه خانوادگی اگزما، حساسیت، تب یونجه یا آسم است.

عوارض اگزما

عوارض این بیماری عبارت اند از:

• آسم و تب یونجه: گاهی اوقات، اگزما پیش از آسم و تب یونجه اتفاق می افتد. بیش از نیمی از کودکان مبتلا به درماتیت آتوپیک در سن 13 سالگی به آسم و تب یونجه مبتلا می شوند.
• خارش و پوسته پوسته شدن مزمن پوست: عارضه پوستی به نام نورودرماتیت (lichen simplex chronicus) در ابتدا با خارش قسمتی از پوست شروع می شود. موضع مورد نظر را می خارانید که همین مسئله باعث خارش بیشتر می شود. در نهایت ممکن است طبق عادت موضع مورد نظر را بخارانید. این بیماری می تواند باعث تغییر رنگ، ضخامت و چرمی شکل شدن پوست آسیب دیده شود.
• عفونت های پوستی: خاراندن مکرر که پوست را می شکند می تواند موجب ترک ها و زخم های باز شود. همین امر خطر ابتلا به عفونت ناشی از باکتری و ویروس، از جمله ویروس تب خال، را افزایش می دهد.
• درماتیت تحریکی دست: این بیماری بیشتر شامل افرادی است که دست هایشان حین کار کردن باید خیس باشد و در معرض صابون های قوی، مواد شوینده و ضدعفونی کننده قرار دارند.
• درماتیت تماسی آلرژیک: این وضعیت در بیماران مبتلا به درماتیت آتوپیک شایع است.
• مشکلات خواب: احساس مداوم خارش می تواند از کیفیت خواب بکاهد.

پیشگیری از اگزما

نکات زیر می تواند در پیشگیری از بازگشت این بیماری کمک کند و خشک شدن پوست ناشی از حمام را به حداقل برساند:

• پوست خود را حداقل دو بار در روز مرطوب کنید: کرم ها، پمادها و لوسیون ها به حفظ رطوبت کمک می کنند. محصولی را انتخاب کنید که با پوست شما سازگار باشد. استفاده از وازلین بر روی پوست کودک می تواند مانع از ابتلای وی به درماتیت آتوپیک شود.
• سعی کنید محرک هایی که موجب تشدید این عارضه می شوند را شناسایی و از آن ها اجتناب کنید. چیزهایی که می توانند موجب تشدید واکنش پوستی شوند عبارت اند از تعریق، استرس، چاقی، صابون، مواد شوینده، خاک و گرده گیاهان. تماس خود را با عوامل محرک کاهش دهید.
• مدت زمان دوش گرفتن و حمام خود را کوتاه تر کنید. حمام و دوش خود را به 10 تا 15 دقیقه محدود کنید و به جای آب داغ از آب گرم استفاده کنید.
• با سفیدکننده ها حمام کنید: بر اساس آکادمی پوست شناسی آمریکا، حمام با سفیدکننده ها به پیشگیری از بازگشت این بیماری کمک می کند. حمام کردن با سفیدکننده رقیق شده، باکتری های روی پوست و عفونت های مربوطه را کاهش می دهند. نصف فنجان (118 میلی لیتر) مایع سفیدکننده خانگی، غلیظ نباشد، را به 40 گالن (151 لیتر) آب گرم درون وان اضافه کنید. این اندازه ها برای وان های استاندارد آمریکایی است که به قدری از آب پر شده اند که از سوراخ های راه آب آن سرریز می کند.

به مدت 10 دقیقه خود را از گردن به پایین در آب فرو برید یا فقط قسمت آسیب دیده پوست را در آب قرار دهید. سر خود را زیر آب نبرید. بیش از 2 بار در هفته از این حمام استفاده نکنید.

• پوست خود را کاملاً خشک کنید: پس از حمام، پوست خود را به آرامی با حوله ای نرم خشک کنید و سپس مادامی که پوستتان هنوز نم دارد از مرطوب کننده ها استفاده کنید.

تشخیص اگزما

برای تشخیص اگزما نیازی به تست های آزمایشگاهی نیست. پزشک با معاینه پوست و بررسی سوابق پزشکی شما می تواند بیماری را تشخیص دهد. گاهی پزشک برای تشخیص سایر بیماری های پوستی یا بیماری هایی که هم زمان با اگزما برایتان اتفاق افتاده است از آزمایش پوست یا آزمایش های دیگر استفاده می کند.

اگر شک دارید که غذایی خاص موجب جوش های کودک شما شده است به دکتر بگویید و از او در مورد غذاهای حساسیت زا سوال بپرسید.

آشنایی با درمان اگزما

درمان این بیماری می تواند طولانی باشد.برای کنترل بیماری خود ممکن است نیاز باشد تا درمان های مختلفی را طی ماه ها یا سال ها امتحان کنید. حتی اگر درمان نیز موفقیت آمیز باشد، امکان برگشت علائم و نشانه های بیماری باز هم وجود دارد.

تشخیص زودهنگام بیماری اهمیت بالایی دارد زیرا می توانید درمان را سریع شروع کنید. اگر استفاده منظم از مرطوب کننده ها و سایر مراحل خود درمانی کمکی نکنند، پزشک ممکن است یک یا چند تا از درمان های زیر را توصیه کند:

درمان دارویی اگزما

• کرم هایی که خارش را کنترل و به ترمیم پوست کمک می کنند. پزشک ممکن است پماد یا کرم کورتیکواستروئید را برای شما تجویز کند.این پماد را طبق دستور پزشک و پس از مرطوب کردن پوست استفاده کنید. استفاده بیش ازحد از این دارو ممکن است شما را دچار عوارض جانبی، نظیر نازک شدن پوست، کند.

سایر کرم های حاوی داروهایی به نام مهارکننده کالسی نورین، نظیر تاکرولیموس (Protopic) و پیمکرولیموس Elidel، بر سیستم ایمنی بدن شما تأثیر می گذارند. این داروها برای افراد بالای 2 سال و جهت کنترل واکنش های پوستی تجویز می شوند. این پماد را طبق دستور پزشک و پس از مرطوب کردن پوست استفاده کنید.هنگام استفاده از این داروها از قرارگرفتن در معرض نور شدید خورشید اجتناب کنید.

این داروها شامل هشدار جعبه سیاه هستند که در مورد خطرات احتمالی سرطان هشدار می دهد. البته آکادمی آلرژی، آسم و ایمونولوژی آمریکا به این نتیجه رسیده است که نسبت ریسک پیمکرولیموس و تاکرولیموس موضعی به مزایای آن مشابه سایر درمان های مرسوم اگزمای مزمن است و داده ها استفاده از هشدار جعبه سیاه را حمایت نمی کنند.

• داروهای ضد عفونت: چنانچه پوست شما دارای عفونت میکروبی، ترک یا زخم باز است، پزشک ممکن است برای آن کرم آنتی بیوتیک و برای درمان عفونت، مصرف آنتی بیوتیک های خوراکی را برای مدتی کوتاه تجویز کند.
• داروهای خوراکی کنترل کننده التهاب: در موارد شدیدتر، پزشک ممکن است کورتیکواستروئیدهای خوراکی، نظیر پردنیزون، تجویز کند. این داروها در درمان موثر هستند اما به دلیل داشتن عوارض جانبی جدی نمی توان آن ها را برای طولانی مدت مصرف کرد.

سایر درمان ها

• پانسمان مرطوب: یکی از درمان های موثر و مفید برای درماتیت آتوپیک شدید، پوشاندن موضع آسیب دیده با کورتیکواستروئیدهای موضعی و پانسمان مرطوب است. گاهی اوقات این روش در بیمارستان و برای افرادی با عارضه پوستی شدید انجام می شود زیرا کار می برد و نیاز به تخصص پرستاران دارد. البته می توانید از پزشک خود در خصوص نحوه انجام آن در خانه سؤال کنید.
• نوردرمانی: این درمان برای کسانی استفاده می شود که با درمان های موضعی بهتر نمی شوند و یا بیماری آن ها بلافاصله پس از درمان عود می کند. ساده ترین شکل نور درمانی (فتوتراپی) شامل قرار دادن پوست در معرض میزان کنترل شده ای از نور طبیعی خورشید است. سایر اشکال شامل استفاده از نور فرابنفش مصنوعی (A (UVA و فرابنفش B با دامنه باریک (UVB) به همراه دارو یا به تنهایی است.

علی رغم موثر بودن نور درمانی، استفاده طولانی مدت از آن دارای عوارض جانبی مضر، نظیر پیری زودرس و افزایش خطر ابتلا به سرطان، است. به همین دلیل، از فتوتراپی برای درمان کودکان و نوزادان کمتر استفاده می شود. در مورد مزیت ها و مضرات نور درمانی با پزشک خود صحبت کنید.

• مشاوره: صحبت با درمانگر یا سایر مشاوران می تواند برای افرادی که از شرایط پوستی خود خجالت می کشند یا خسته شده اند کمک کننده باشد.
• تمدد اعصاب، اصلاح رفتار و بیوفیدبک: این روش ها برای افرادی مفید است که عادت به خاراندن دارند.
• از دستگاه بخور استفاده کنید: هوای خشک و داغ داخل خانه می تواند موجب سوختگی پوست های حساس و خارش و پوسته شدن پوست شود. بخورهای قابل حمل خانگی یا دستگاه هایی که به آب گرم کن حمام وصل هستند باعث افزودن رطوبت به هوای داخل خانه می شوند.

اگزمای کودکان

درمان اگزما در کودکان (اگزمای اطفال) شامل موارد زیر است:

• شناخت عوامل محرک پوست و اجتناب از آن ها
• اجتناب از گرمای شدید
• چرب کردن پوست کودک با روغن حمام، کرم یا پماد

درصورتی که این اقدامات در بهبود جوش ها مفید نبود و یا عفونت در جوش ها دیده شد، به پزشک مراجعه کنید؛ زیرا ممکن است برای کنترل جوش ها یا درمان عفونت نیاز به تجویز دارو باشد. پزشک ممکن است برای کاهش خارش و ایجاد خواب آلودگی، که ممکن است برای خارش و ناراحتی شبانه مفید باشد، آنتی هیستامین خوراکی تجویز کند.

نوزادان و کودکان ممکن است با خوردن برخی غذاها، نظیر تخم مرغ، شیر، سویا و گندم، دوباره به این بیماری مبتلا شوند. در مورد شناسایی غذاهای حساسیت زا با پزشک کودک خود مشورت کنید.

آشنایی با درمان خانگی اگزما

برای کمک به کاهش خارش و تسکین التهاب پوست، اقدامات خود درمانی زیر را امتحان کنید:

• پوست خود را حداقل دو بار در روز مرطوب کنید. محصول یا محصولاتی را پیدا کنید که با پوست شما سازگار باشند. می توانید روغن حمام، کرم، پماد یا اسپری را امتحان کنید. برای کودکان، رژیم دو بار در روز می تواند استفاده از پماد قبل از خواب و کرم قبل از مدرسه باشد. استفاده از پمادها ساده تر است و هنگام استعمال، سوزش کمتری دارند.
• مصرف داروهای خوراکی ضد آلرژی و ضد خارش: گزینه های درمانی شامل داروهای بدون نسخه ضد آلرژی (آنتی هیستامین)، نظیر سیتریزین (Zyrtec) یا فکسوفنادین (Allegra) است. دیفن هیدرامین (Benadryl و سایر موارد) نیز در صورت شدید بودن خارش مفید است؛ اما باعث خواب آلودگی می شود، بنابراین بهتر است هنگام خواب استفاده شود.
• حمام آب گرم بگیرید: وان حمام را از آب، جوش شیرین، جو دوسر خام یا جو دوسر کلوئیدی جوی آرد شده مخصوص حمام (Aveeno و غیره) پر کنید. برای 10 تا 15 دقیقه در وان بمانید و سپس خود را خشک کنید. زمانی که پوست شما هنوز مرطوب است از کرم های مرطوب کننده استفاده کنید.
• از صابون های ملایم بدون عطر و بی رنگ استفاده کنید. از صابون های بسیار چرب و غیر قلیایی استفاده کنید. پس از استفاده از صابون خود را به خوبی آب کشی کنید.
• لباس های خنک و دارای بافت ملایم بپوشید: التهاب پوست را با اجتناب از پوشیدن لباس های زبر، تنگ یا خارش آور کاهش دهید. همچنین در آب و هوای گرم یا در حین ورزش کردن لباس های مناسب بپوشید تا از تعریق اضافی پیشگیری کنید.
• استرس و اضطراب را درمان کنید: استرس و سایر اختلالات هیجانی می توانند اگزما را تشدید کنند. پذیرفتن این موضوع و تلاش برای بهبود سلامت عاطفی خود می تواند به درمان این بیماری کمک کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید

درصورتی که شما یا فرزندتان به یکی از موارد زیر دچار شدید به پزشک مراجعه کنید:

• اگر در اثر این بیماری نمی توانید بخوابید یا کارهای روزانه خود را انجام دهید
• اگر مبتلا به عفونت پوستی هستید- به دنبال قرمزی، چرک و پوسته های زرد باشید
• علی رغم درمان های خانگی باز هم شاهد علائم این بیماری هستید

اگر جوش های فرزندتان به نظر عفونی می آیند و او تب هم دارد، خیلی سریع به پزشک مراجعه کنید.

آمادگی برای ملاقات با پزشک

احتمالاً ابتدا به پزشک عمومی یا پزشک خانوادگی خود مراجعه خواهید کرد. در برخی موارد، زمانی که برای گرفتن نوبت تماس می گیرید ممکن است مستقیماً شما را به پزشک متخصص پوست (dermatologist) ارجاع دهند.

اطلاعات زیر به شما کمک می کند که برای ملاقات با پزشک آماده شوید.

کارهایی که می توانید انجام دهید

• فهرستی از علائم و نشانه های خود، زمان بروز و مدت زمان ماندگاری آن ها تهیه کنید. همچنین بهتر است لیستی از عوامل محرک یا تشدیدکنندهٔ علائم خود نیز تهیه کنید، نظیر صابون ها یا شوینده ها، دود دخانیات، تعریق یا دوش آب داغ طولانی مدت.
• لیستی از تمام داروها، ویتامین ها، مکمل ها و دارو های گیاهی خود تهیه کنید. حتی بهتر است بطری های اصلی و لیست دوز و دستورالعمل مصرفی داروها را نیز با خود ببرید.
• سوالاتی را که می خواهید از پزشک خود بپرسید لیست کنید. هر زمان می خواهید چیزی برایتان روشن شود سوال بپرسید.

سوالاتی که باید از پزشک بپرسید

• علت احتمالی علائم و نشانه های من چیست؟
• آیا برای تایید تشخیص این بیماری نیاز به آزمایش است؟
• چه روش درمانی ای را، در صورت وجود، توصیه می کنید؟
• آیا بیماری من مزمن است یا موقتی؟
• آیا می توانم منتظر بمانم تا بیماری خودبه خود درمان شود؟
• چه جایگزین هایی برای رویکرد درمانی پیشنهادی شما وجود دارد؟
• چه مراقبت های پوستی روزمره ای را برای بهتر شدن علائم بیماری من پیشنهاد می کنید؟

سوالاتی که ممکن است پزشک از شما بپرسد

• از چه زمانی دچار این علائم شدید؟
• هر چند وقت یک بار این علائم را دارید؟
• آیا این علائم مداوم بوده اند یا موقتی؟
• چه چیزی، در صورت وجود، علائم شما را بهتر می کند؟
• چه چیز، در صورت وجود، علائم شما را بدتر می کند؟
• آیا شما یا یکی از اعضای خانواده شما به آسم یا آلرژی مبتلا هستید؟
• چه سرگرمی هایی دارید؟
• آیا با جانوران یا حیوانات خانگی تماس مستقیم دارید؟ از چه محصولاتی برای پوست خود استفاده می کنید؟
• آیا این بیماری بر خواب یا توانایی انجام فعالیت های روزانه شما تأثیر گذاشته است؟

مقابله با بیماری

درماتیت آتوپیک می تواند برای جوانان و بزرگ سالان استرس زا، ناامیدکننده یا خجالت آور باشد. این بیماری می تواند خواب را مختل و حتی منجر به افسردگی شود. اعضای خانواده این بیماران ممکن است دچار مشکلات عاطفی، اجتماعی و مالی شوند.

از مشاوران، گروه های حمایتی، دوستان و اقوام حمایت روانی بگیرید.