پارگی تاندون آشیل

پارگی تاندون آشیل آسیبی است که پشت پایین پا را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بیشتر در افرادی که به طور غیر حرفه‌ای ورزش می‌کنند خود را نشان می‌دهد. تاندون آشیل یک بند محکم فیبری است که ماهیچه پشت ساق پا را به استخوان پاشنه متصل می‌کند. اگر این تاندون را بیش‌ از حد بکشید امکان پارگی کامل یا جزئی آن وجود دارد. وقتی که تاندون آشیل پاره می‌شود, یک صدای ناگهانی پارگی یا گسیختگی که با درد شدید همراه است و پشت مچ پا و پایین پا را متأثر می‌کند و راه رفتن عادی را مختل نموده شنیده می شود. بهترین راه درمان تاندون آشیل پس از پارگی, جراحی است. با این حال در بسیاری از افراد, درمان بدون جراحی نیز مؤثرست.

علائم پارگی تاندون آشیل

اگرچه ممکن است هیچ علائم یا نشانه‌ای با پارگی تاندون آشیل همراه نباشد ولی بیشتر افراد این موارد را تجربه می‌کنند:

• درد شدید و تورم در نزدیکی پاشنه
• عدم توانایی در خم کردن و به سمت پایین و به جلو راندن پای آسیب دیده حین راه رفتن
• عدم توانایی در ایستادن بر روی انگشتان پای آسیب دیده
• صدای پاره شدگی یا گسیختگی وقتی که آسیبی وارد می‌آید

علل پارگی تاندون آشیل

تاندون آشیل به شما کمک می‌کند تا پایتان را به سمت جلو خم کنید و روی انگشتان پا بایستید و حین راه رفتن پا را به جلو برانید. هر موقع که پایتان را حرکت می‌دهید به این تاندون تکیه می‌کنید. پارگی معمولاً در قسمتی  از تاندون رخ می‌دهد که 21 اینچ (شش‌سانتی‌متر) تا محل اتصال به استخوان پاشنه فاصله دارد. این قسمت احتمال پارگی بیشتری دارد چرا که جریان خونی کمتری به آن راه داشته‌ و باعث شده  بهبود آن نیز دچار مشکل شود. پارگی معمولاً در هنگام افزایش ناگهانی فشار وارده بر تاندون آشیل رخ می‌دهد. علل رایج آن این موارد هستند:

• افزایش شدت ورزش‌هایی که انجام می‌دهیم به ویژه ورزش‌های پرشی
• سقوط  از ارتفاعات
• در چاله افتادن

علل خطر پارگی تاندون آشیل

عللی که خطر پارگی تاندون آشیل را بالا می‌برند این موارداند:

• سن. اوج پارگی تاندون آشیل بین سنین 30 تا 40 سال می‌باشد.
• جنسیت. احتمال پارگی تاندون مردان پنج برابر بانوان است.
• ورزش‌هایی غیر حرفه ای (تفریحی). پارگی تاندون آشیل بیشتر در ورزش‌هایی دوندگی, پرش و شروع و پایان ناگهانی دارند مثل فوتبال بسکتبال و تنیس رخ می دهد.
• تزریقات استروئیدی. گاهی اوقات پزشکان برای کاهش درد و التهاب به مفصل مچ پا, استروئید تزریق می‌کنند. با این حال این تزریقات , تاندون مجاور را ضعیف‌تر و احتمال پارگی آن را بالا می‌برد.
• بعضی آنتی‌بیوتیک‌ها. آنتی‌بیوتیک‌های فلوروکویینولون مثل سیکلوفلکس (cipro) و لووفلکس (لواکوئین), احتمال پارگی تاندون آشیل را بالا می‌برد.

آزمایش و تشخیص

وقتی که آزمایش فیزیکی انجام می‌شود پزشک شما نرمی و ورم پایین پا را نیز بررسی می‌کند. در بیشتر موارد, اگر پارگی کامل رخ داده باشد پزشک فضای خالی آن را احساس می‌کند.

پزشک ممکن است از شما بخواهد که بر روی یک صندلی زانو زده و یا برروی میز دراز بکشید و پای شما از آن طرف میز آزمایش آویزان شده باشد. وی سپس ماهیچه ساق پا را فشرده تا ببیند که آیا پای شما خود به خود خم می‌شود یا خیر. اگر نشود احتمالاً دچار پارگی تاندون آشیل شده‌اید. اگر مسئله, میزان پارگی تاندون ( کلی یا جزئی) باشد, پزشک پیشنهاد MRI یا اسکن فراصوت می‌دهد. این آزمایشات بدون درد, تصاویری از بافت‌های بدن شما ارائه می‌دهند .

 داریم و درمان

درمان پارگی تاندون, به عواملی نظیر سن, میزان فعالیت و شدت آسیب وارده بستگی دارد. به طور کلی, افراد جوان‌تر با فعالیت بیشتر, برای بهبود کامل پارگی تاندون جراحی را برگزیده در حالی که مسن‎ترها روش هایی غیر از جراحی را ترجیح می‌دهند. مطالعات انجام شده تأثیر یکسانی را برای هر دو روش قائل‎اند.

درمان بدون جراحی

در این روش, از یک کفش طبی یا تخت کفش برای بالا آوردن پاشنه پا استفاده شده تا بهبودی تاندون را تسریع کند. این روش خطرات جراحی مثل عفونت را ندارد. با این حال خطر پارگی مجدد و طولانی بودن دوره نقاهت وجود دارد. اگر پارگی مجدد رخ دهد, عمل جراحی دشوارتر خواهد بود.

جراحی پارگی تاندون آشیل

در جراحی تاندونی, شکافی را در پایین  پشت پا ایجاد می‌کنند و تاندون پاره شده را بخیه می‎زنند. با توجه به وضعیت تاندون پاره شده, عملیات ترمیم با دیگر تاندون‌ها تقویت می‌گردد. مشکلات جراحی شامل آسیب عصبی و عفونت وجود دارد. هر چقدر شکاف جراحی کوچک‌تر باشد احتمال عفونت آن کمتر است.

توان‌بخشی

پس از درمان خواه با یا بدون جراحی, یک برنامه بازتوانی که شامل تمرینات فیزیکی برای تقویت ماهیچه‌های پا و تاندون آشیل است را طی خواهید نمود. بیشتر افراد طی چهار تا شش ماه به فعالیت سابق خود برمی‌گردند.

پیش‌گیری پارگی تاندون آشیل

برای کاهش احتمال مبتلا شدن به مشکلات تاندون آشیل این نکات را رعایت کنید:

• عضلات ساق پا را کشش داده و تقویت کنید. عضلات ساق پا و ران را تا جایی بکشید که کششی قابل‌ملاحظه بوده و دردی متوجه نشوید. حین کشش بالا و پایین نپرید. تمرینات تقویتی ساق پا باعث شده تا تاندون نیروی بیشتری جذب کرده و از آسیب جلوگیری شود.
• ورزش‌هایی که انجام می‌دهید را تغییر دهید. ورزش‌های کم فشار مثل پیاده‌روی و شنا یا دوچرخه‌سواری را جایگزین ورزش های پرفشار مثل دو کنید. از فعالیت‌هایی که فشار شدیدی را برروی تاندون آشیل وارد می‌آورد مثل کوهنوردی و پرش اجتناب کنید.
• در انتخاب مکان دویدن دقت کنید. از دویدن بر روی سطوح سخت و لیز اجتناب کنید. هنگام تمرین در هوای سرد لباس مناسب پوشیده و از کفش‌های ورزشی سالم که بالشتک‌های کافی دارند استفاده کنید.
• کم‌کم شدت تمرینات خود را بالا ببرید. آسیب‌های وارده به تاندون آشیل با افزایش ناگهانی فشار بر روی تاندون رخ می‌دهند. حداکثر به صورت هفتگی ده درصد به مدت, شدت یا تداوم تمرینات ورزشی خود اضافه کنید.

زمان مراجعه به پزشک

اگر صدای پاره شدگی یا گسیختگی شنیدید به خصوص اگر پس از آن نتوانستید راه بروید به دنبال راهکاری فوری باشید.

آمادگی جهت دیدن پزشک

به این دلیل که پارگی تاندون آشیل, توانایی راه رفتن شما را مختل می‌کند معمولاً افراد به دنبال درمان فوری پزشکی در اورژانس بیمارستان هستند. ممکن است نیاز باشد تا با متخصصین داروهای ورزشی یا جراحان ارتوپد نیز مشورت کنید.

باید لیستی تهیه کنید که شامل این موارد است:

• توضیح دقیقی  از دلایل و شرایط پیش آمده
• اطلاعاتی در مورد مشکلات سابق پزشکی
• تمام داروها و مکمل‌های غذایی که مصرف می‌کنید
• سؤالاتی که می‌خواهید از پزشک بپرسید

آنچه که باید از پزشک انتظار داشت

پزشک شما شاید بعضی از سؤالات زیر را بپرسد

• این آسیب چگونه رخ داد؟
• آیا وقتی که آسیب اتفاق افتاد صدای پاره شدگی یا گسیختگی شنیدید؟
• آیا می‌توانید بر روی انگشتان پای آسیب دیده بایستید؟