سنگ کیسه صفرا
سنگ کیسه صفرا، قطعات سخت و سنگ ریزه مانندی هستند که معمولاً از کلسترول یا بیلی روبین ساخته شده اند و در کیسه صفرا تشکیل می شوند. اندازه سنگ کیسه صفرا از یک دانه شن گرفته تا یک توپ گلف متغیر است. کیسه صفرا می تواند یک سنگ صفراوی بزرگ، صدها سنگ ریز یا هر دو سنگ کوچک و بزرگ ایجاد کند. زمانی که سنگ‌های صفراوی مجاری صفراوی را مسدود می‌کنند، سنگ‌های صفراوی می‌توانند باعث درد ناگهانی در سمت راست بالای شکم شوند. به این درد حمله کیسه صفرا یا قولنج صفراوی می گویند. اگر علائم شما ادامه یابد و درمان نشود، سنگ کیسه صفرا می تواند عوارض جدی ایجاد کند. با این حال، بیشتر سنگ های صفراوی باعث انسداد نمی شوند و بدون درد هستند که به آنها سنگ های صفراویبی صدانیز می گویند. سنگ های صفراوی خاموش معمولاً نیازی به درمان پزشکی ندارند.
انواع سنگ کیسه صفرا
دو نوع اصلی سنگ کیسه صفرا وجود دارد:
- سنگ های کلسترولی
- سنگ های رنگدانه
سنگ های کلسترولی معمولاً به رنگ زرد مایل به سبز هستند و عمدتاً از کلسترول سخت شده ساخته می شوند. در برخی کشورها، سنگ های کلسترولی حدود ۷۵ درصد از سنگ های صفراوی را تشکیل می دهند.
سنگ های رنگدانه تیره رنگ هستند و از بیلی روبین ساخته شده اند. برخی افراد ترکیبی از هر دو نوع سنگ را دارند.
مجاری صفراوی چیست؟
مجاری صفراوی شما که از کیسه صفرا و مجاری صفراوی شما تشکیل شده است، با ترشح صفرا به هضم غذا کمک می کند. کیسه صفرا اندامی کوچک و گلابی شکل است که صفرا را ذخیره می کند و در سمت راست بالای شکم، زیر کبد قرار دارد. مجاری صفراوی مجاری صفراوی شامل مجاری کبدی ، مجرای صفراوی مشترک و مجرای کیستیک است. مجاری صفراوی همچنین ضایعات و شیره های گوارشی را از کبد و لوزالمعده به دوازدهه حمل می کنند. کبد شما صفرا را تولید می کند که بیشتر از کلسترول، نمک های صفراوی و بیلی روبین ساخته شده است. کیسه صفرا شما صفرا را تا زمانی که نیاز باشد ذخیره می کند. وقتی غذا می خورید، بدن به کیسه صفرا سیگنال می دهد تا صفرا را به دوازدهه تخلیه کند تا با غذا مخلوط شود. مجاری صفراوی صفرا را از کیسه صفرا به دوازدهه منتقل می کند.
سنگ کیسه صفرا چقدر شایع است؟
سنگ کیسه صفرا بسیار شایع است و ۱۰ تا ۱۵ درصد از جمعیت ایالات متحده را تحت تأثیر قرار می دهد که تقریباً ۲۵ میلیون نفر است. حدود یک چهارم از نزدیک به ۱ میلیون نفری که هر سال مبتلا به سنگ کیسه صفرا تشخیص داده می شوند، معمولاً با جراحی نیاز به درمان دارند. ۲
چه کسانی بیشتر در معرض ابتلا به سنگ کیسه صفرا هستند؟
گروه خاصی از افراد نسبت به سایرین در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سنگ کیسه صفرا هستند.
- زنان بیشتر از مردان در معرض ابتلا به سنگ کیسه صفرا هستند. زنانی که به دلیل بارداری، هورمون درمانی جایگزین استروژن اضافی در بدن خود دارند، ممکن است احتمال بیشتری برای تولید سنگ کیسه صفرا داشته باشند.
- افراد مسن بیشتر در معرض ابتلا به سنگ کیسه صفرا هستند. با افزایش سن، احتمال ابتلا به سنگ کیسه صفرا بیشتر می شود.
- افراد با سابقه خانوادگی سنگ کیسه صفرا در معرض خطر بیشتری هستند.
- سرخپوستان آمریکایی دارای ژن هایی هستند که میزان کلسترول را در صفرا افزایش می دهند و بالاترین میزان سنگ کیسه صفرا را در ایالات متحده دارند.
- آمریکایی های مکزیکی نیز در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سنگ کیسه صفرا هستند.
- سرخپوستان آمریکایی دارای عوامل ژنتیکی هستند که احتمال ابتلا به سنگ کیسه صفرا را در آنها افزایش می دهد.
ابتلا به سنگ کیسه صفرا برای بعضی افراد که شرایط خاصی دارند
اگر یکی از شرایط بهداشتی زیر را داشته باشید، احتمال ابتلا به سنگ کیسه صفرا بیشتر است:
- سیروز، وضعیتی که در آن کبد شما به دلیل آسیب مزمن یا طولانی مدت به آرامی تجزیه می شود و از کار می افتد.
- عفونت در مجاری صفراوی که می تواند از عوارض سنگ کیسه صفرا نیز باشد
- کم خونی های همولیتیک، شرایطی که در آن گلبول های قرمز به طور مداوم تجزیه می شوند، مانند کم خونی داسی شکل پیوند خارجی
- برخی از بیماری های روده ای که بر جذب طبیعی مواد مغذی تأثیر می گذارد، مانند بیماری کرون
- سطح تری گلیسیرید بالا
- کلسترول HDL پایین
- سندرم متابولیک، که همچنین می تواند خطر عوارض سنگ کیسه صفرا را افزایش دهد
- دیابت و مقاومت به انسولین
افرادی که نگرانی های سلامتی مرتبط با رژیم غذایی و وزن دارند
در صورت ابتلا به سنگ کیسه صفرا احتمال بیشتری وجود دارد
- اضافه وزن و چاقی، به خصوص اگر زن هستید
- کاهش وزن سریع داشته اند، مانند جراحی کاهش وزن
- رژیم غذایی پر کالری و کربوهیدرات های تصفیه شده و کم فیبر بوده اند
درباره رژیم غذایی و سنگ کیسه صفرا بیشتر بدانید
عوارض سنگ کیسه صفرا چیست؟
عوارض سنگ کیسه صفرا می تواند شامل باشد
- التهاب کیسه صفرا
- آسیب شدید یا عفونت کیسه صفرا، مجاری صفراوی یا کبد
- پانکراتیت سنگ کیسه صفرا، که التهاب پانکراس به دلیل انسداد سنگ کیسه صفرا است
بسیاری از افراد تا زمانی که دچار عوارضی نشوند، علائم سنگ کیسه صفرا را ندارند. اگر سنگ کیسه صفرا درمان نشود، می تواند کشنده باشد. درمان سنگ کیسه صفرا معمولاً شامل جراحی سنگ کیسه صفرا است.
سنگ کیسه صفرا چیست؟
سنگ های صفراوی در کیسه صفرا، اندام کوچک گلابی شکلی که بدن صفرا را در آن ذخیره می کند، تشکیل می شود. آنها قطعات سنگریزه مانند مواد صفراوی غلیظ هستند. مایع صفرا حاوی کلسترول، بیلی روبین، نمک های صفراوی و لسیتین است. سنگ های صفراوی معمولاً از کلسترول یا بیلی روبین تشکیل شده اند که در انتهای کیسه صفرا جمع می شوند تا زمانی که به سنگ تبدیل شوند.
سنگ کیسه صفرا می تواند به کوچکی یک دانه شن یا به بزرگی یک توپ گلف باشد. آنها به تدریج رشد می کنند، زیرا صفرا همچنان روی آنها شسته می شود و مواد اضافی را جمع می کنند. در واقع، این سنگ های کوچکتر هستند که احتمال ایجاد دردسر بیشتری دارند. این به این دلیل است که سنگ‌های کوچکتر می‌توانند حرکت کنند، در حالی که سنگ‌های بزرگتر تمایل دارند در جای خود باقی بمانند. سنگ های صفراوی که سفر می کنند ممکن است در جایی گیر کرده و انسداد ایجاد کنند.
تفاوت سنگ کلیه و کیسه صفرا
سنگ کیسه صفرا وضعیتی است که در آن سنگ کیسه صفرا وجود دارد. بسیاری از مردم به سنگ کلیه مبتلا هستند و آن را نمی دانند. سنگ کیسه صفرا لزوماً هیچ مشکلی برای شما ایجاد نخواهد کرد. اگر این کار را نکردند، می توانید آنها را تنها بگذارید. اما سنگ کیسه صفرا گاهی اوقات با ایجاد انسداد باعث ایجاد مشکل می شود. این باعث درد و التهاب در اندام های شما می شود. اگر درمان نشود، می تواند عوارض جدی ایجاد کند.
سنگ کیسه صفرا چقدر شایع است؟
سنگ کیسه صفرا در کشورهای توسعه یافته شایع است و حدود ۱۰ درصد از بزرگسالان و ۲۰ درصد از افراد بالای ۶۵ سال را مبتلا می کند.
داشتن سنگ کیسه صفرا (کلی لیتیازیس) چه تاثیری برافراد دارد؟
کیسه صفرا بخشی از سیستم صفراوی شماست. به شبکه ای از اندام ها تعلق دارد که صفرا را بین یکدیگر عبور می دهند. این اندام ها توسط یک سری خطوط لوله به نام مجاری صفراوی به هم متصل می شوند. صفرا از طریق مجاری صفراوی از کبد به کیسه صفرا و از کیسه صفرا به روده کوچک می رود. لوزالمعده شما همچنین از مجاری صفراوی برای رساندن شیره های گوارشی خود استفاده می کند.
سنگ کیسه صفرا که به دهان کیسه صفرا می رود می تواند جریان صفرا را به داخل یا خارج کند. سنگ کیسه صفرا که راه خود را از کیسه صفرا خارج می کند و وارد مجاری صفراوی می شود می تواند جریان صفرا را از طریق مجاری مسدود کند.این باعث می شود که صفرا به اندام های مجاور بازگردد. هنگامی که صفرا پشتیبان می شود، باعث ایجاد فشار و درد در اندام ها و مجاری صفراوی شده و باعث التهاب می شود. این می تواند منجر به عوارض مختلفی شود، از جمله:
-
بیماری کیسه صفرا
سنگ های صفراوی شایع ترین علت بیماری های کیسه صفرا هستند. هنگامی که آنها گیر می کنند، باعث می شوند صفرا به کیسه صفرا برگردد و باعث التهاب شود . این می تواند به مرور زمان به کیسه صفرا آسیب طولانی مدت وارد کند، بافت ها را زخمی کند و از عملکرد آن جلوگیری کند. توقف جریان صفرا همچنین احتمال عفونت در کیسه صفرا را افزایش می دهد.
-
بیماری کبد
انسداد در هر نقطه از سیستم صفراوی می تواند باعث برگشت صفرا به کبد شما شود. این باعث التهاب در کبد شما می شود که منجر به افزایش خطر عفونت و زخم طولانی مدت در طول زمان ( سیروز ) می شود. اگر عملکرد کبد شما به خوبی متوقف شود، کل سیستم صفراوی شما از بین می رود. شما می توانید بدون کیسه صفرا زندگی کنید اما بدون کبد نه.
-
پانکراتیت سنگ کیسه صفرا
سنگ کیسه صفرا که مجرای پانکراس را مسدود می کند باعث التهاب در لوزالمعده شما می شود. مانند سایر اندام های شما، التهاب موقت باعث درد می شود و التهاب مزمن باعث آسیب طولانی مدت می شود که می تواند عملکرد اندام شما را متوقف کند.
-
کلانژیت
التهاب در مجاری صفراوی می تواند در کوتاه مدت منجر به عفونت و در درازمدت زخم شود. زخم در مجاری صفراوی شما باعث باریک شدن آنها می شود که جریان صفرا را محدود می کند . این می تواند باعث مشکلات طولانی مدت جریان صفرا حتی پس از رفع انسداد شود.
-
زردی
صفرای پشتیبان به جریان خون شما نشت می کند و شما را بیمار می کند. صفرا حامل سمومی است که کبد شما از بدن شما فیلتر کرده است. محتوای بیلی روبین دارای رنگ زرد است که در سفیدی چشم شما قابل مشاهده خواهد بود.
-
سوء جذب
اگر صفرا نتواند به روده کوچک شما حرکت کند، ممکن است در تجزیه و جذب مواد مغذی غذا با مشکل مواجه شوید. صفرا به ویژه برای تجزیه چربی ها و جذب ویتامین های محلول در چربی در روده کوچک مهم است.
علت اصلی سنگ کیسه صفرا چیست
۷۵ درصد از سنگ های صفراوی که ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی کشف می کنند از کلسترول اضافی تشکیل شده است. بنابراین، می‌توان گفت که داشتن کلسترول اضافی در خون، علت اصلی سنگ‌های صفراوی است. ممکن است به دلایل مختلفی کلسترول اضافی داشته باشید. برخی از شایع ترین دلایل عبارتند از اختلالات متابولیک، مانند چاقی و دیابت.
کلسترول خون بالا منجر به محتوای کلسترول بالاتر در صفرا می شود. کبد شما کلسترول را از خون شما فیلتر می کند و قبل از فرستادن صفرا به کیسه صفرا، آن را به عنوان یک ماده زائد در صفرا رسوب می دهد. مواد شیمیایی موجود در صفرا (لستین و نمک های صفراوی) قرار است کلسترول را حل کنند. اما اگر مقدار زیادی از آن وجود داشته باشد، این مواد شیمیایی ممکن است کار را انجام ندهند.
چه چیز دیگری باعث ایجاد سنگ کلیه می شود؟
عوامل دیگری که در ایجاد سنگ کیسه صفرا نقش دارند عبارتند از:
- بیلی روبین اضافی: حدود ۲۵ درصد از سنگ های صفراوی به جای کلسترول از بیلی روبین اضافی تشکیل شده اند. بیلی روبین یک محصول جانبی است که زمانی تولید می شود که کبد شما گلبول های قرمز را تجزیه می کند. برخی از اختلالات پزشکی می توانند باعث شوند کبد شما در حین انجام کار خود بیلی روبین اضافی تولید کند. برخی از این موارد عبارتند از عفونت، اختلالات خونی و بیماری کبد.
- رکود کیسه صفرا: روده کوچک شما به کیسه صفرا سیگنال می دهد که وقتی چربی برای هضم دارد صفرا را بفرستد. هنگامی که کیسه صفرا شما سالم است، منقبض می شود تا در صورت لزوم، صفرا را به طور موثر خارج کند. اما اگر کیسه صفرا به اندازه کافی منقبض نشود، ممکن است مقداری صفرا باقی بماند. این صفرا به تدریج به نوعی لجن در انتهای کیسه صفرا متمرکز می شود که سپس متبلور می شود.
چه کسانی سنگ کیسه صفرا می گیرند؟
هر کسی ممکن است به سنگ کیسه صفرا مبتلا شود، از جمله کودکان، اما بعد از ۴۰ سالگی شایع تر است. این به این دلیل است که سنگ کیسه صفرا به تدریج رشد می کند. ممکن است ۱۰ تا ۲۰ سال طول بکشد تا سنگ های صفراوی به اندازه ای بزرگ شوند که باعث ایجاد انسداد شوند. آنها همچنین در افرادی که در بدو تولد به آنها زن اختصاص داده شده است نسبت به افرادی که در بدو تولد به آنها مرد اختصاص داده شده است، با نسبت ۳:۱ شایع تر است. این به دلیل اثرات هورمون های زنانه است.
سایر عوامل خطر رایج عبارتند از:
- بومی آمریکایی یا مکزیکی تبار . این افراد دارای مشخصات ژنتیکی سطوح بالاتر کلسترول هستند.
- سندرم متابولیک . مجموعه ای از عوامل خطر متابولیک، از جمله اضافه وزن، تری گلیسیرید خون بالا و مقاومت به انسولین ، در خطر ابتلا به سنگ های صفراوی کلسترولی نقش دارند.
چرا زنان بیشتر در معرض خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا هستند؟
استروژن کلسترول را افزایش می دهد و پروژسترون انقباضات کیسه صفرا را کند می کند. هر دو هورمون به ویژه در دوره های خاصی از زندگی باروری شما، مانند قاعدگی و بارداری، بالا هستند. هنگامی که سطح هورمون ها در یائسگی شروع به کاهش می کند، بسیاری از افراد از هورمون درمانی (HT) برای جایگزینی آنها استفاده می کنند که دوباره آنها را افزایش می دهد.
زنان و افرادی که در بدو تولد به آنها زن اختصاص داده شده است نیز بیشتر احتمال دارد چربی بدن خود را افزایش دهند و از دست بدهند. چربی بیش از حد بدن می تواند به کلسترول اضافی در خون شما تبدیل شود. چاقی باعث افزایش استروژن می شود. از طرفی کاهش وزن سریع اثری مشابه با افزایش وزن دارد. وقتی مقدار زیادی چربی بدن را به یکباره از دست می دهید، کلسترول غیرمعمول زیادی برای پردازش به کبد شما می فرستد که به صفرا می رسد.
اولین علائم ابتلا به سنگ کیسه صفرا چیست؟
شما متوجه سنگ های صفراوی خود نخواهید شد مگر اینکه در جایی گیر کرده و باعث انسداد شود. وقتی این اتفاق می‌افتد، معمول‌ترین علامت نوعی درد شکمی است که در ربع فوقانی راست شکم به نام قولنج صفراوی است. در دوره‌هایی رخ می‌دهد که یک تا چند ساعت طول می‌کشد، معمولاً بعد از یک وعده غذایی بزرگ یا غنی. این زمانی است که کیسه صفرا منقبض می شود تا صفرا را برای هضم به روده کوچک شما بفرستد.
اگر گاهی اوقات کولیک صفراوی دارید، به این معنی است که سنگ کیسه صفرا باعث انسداد نسبی می شود، اما تا زمانی که کیسه صفرا منقبض نشود، نمی توانید آن را احساس کنید. انقباض فشار را از طریق مجاری صفراوی وارد می‌کند و باعث می‌شود که وقتی با مقاومت مواجه می‌شود، این فشار در داخل ایجاد شود. این یک علامت هشدار است. هنگامی که انسداد شدیدتر شود، درد شما نیز خواهد بود.
درد سنگ کیسه صفرا چگونه است؟
درد کیسه صفرا اغلب در سمت راست بالای شکم، زیر قفسه سینه، جایی که کیسه صفرا قرار دارد، رخ می دهد. اما گاهی اوقات احساس می کنید که در شکم شما مبهم قرار گرفته است. درد همچنین می‌تواند در جای دیگری منتشر شود، اغلب به بازوی راست یا تیغه شانه شما. این درد به صورت درد شروع می‌شود و سپس در یک ساعت اول به‌طور پیوسته شدت آن افزایش می‌یابد قبل از اینکه دوباره فروکش کند.
با وجود نام، قولنج صفراوی درد قولنجی نیست، که تیز است و به صورت موجی ظاهر می شود. قوس آرام و ثابتی دارد و معمولاً کسل کننده اما شدید است. ممکن است شما را برای تسکین به اورژانس بیاورد. همچنین ممکن است متوجه شوید که قسمت بالای شکم سمت راست شما در لمس حساس است. قولنج صفراوی اغلب با حالت تهوع و استفراغ همراه است. به آن حمله کیسه صفرا نیز می گویند.
آیا سنگ کیسه صفرا علائم دیگری ایجاد می کند؟
وقتی سنگ کیسه صفرا باعث انسداد مداوم یا عفونت شود، علائم التهاب حاد را خواهید داشت. این ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد مداوم
- تب و لرز
- شتاب ضربان قلب
همچنین ممکن است علائم تجمع صفرا در جریان خون خود را نشان دهید، مانند:
- زردی
- چشم های گود رفته
- ادرار تیره رنگ
سنگ کیسه صفرا چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر علائم کولیک صفراوی را تجربه می کنید، پزشک متخصص شما را با آزمایش خون و آزمایش های تصویربرداری بررسی می کند. آزمایش خون می تواند التهاب، عفونت یا زردی را تشخیص دهد. آنها همچنین می‌توانند سرنخ‌هایی را به ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما در مورد اینکه کدام اندام‌ها تحت تأثیر قرار گرفته‌اند، ارائه دهند. آزمایش های تصویربرداری به یافتن منبع انسداد کمک می کند. آنها معمولاً با سونوگرافی شروع می شوند.
از چه آزمایشاتی برای تشخیص کلی لیتیازیس استفاده می شود؟
سونوگرافی: سونوگرافی شکم یک آزمایش ساده و غیر تهاجمی است که نیازی به آمادگی یا دارو ندارد. این معمولاً تمام چیزی است که برای یافتن سنگ های صفراوی لازم است. با این حال، مجرای صفراوی مشترک را به خوبی تجسم نمی کند. اگر ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی شما مشکوک باشد که سنگ صفراوی در آن پنهان شده است، ممکن است نیاز داشته باشد از نوع دیگری از آزمایش تصویربرداری برای یافتن آن استفاده کند.
MRCP: کلانژیوپانکراتوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRCP) نوعی MRI است که به طور خاص مجاری صفراوی را تجسم می کند. این غیر تهاجمی است و تصاویر بسیار واضحی از سیستم صفراوی شما از جمله مجرای صفراوی مشترک ایجاد می کند. ارائه دهنده شما ممکن است ابتدا از این آزمایش برای یافتن سنگ صفراوی مشکوک در آنجا استفاده کند. اما اگر از قبل کاملاً مطمئن باشند که وجود دارد، ممکن است آن را نادیده بگیرند و مستقیماً به یک ERCP بروند.
ERCP: ERCP مخفف کلانژیوپانکراتوگرافی رتروگراد آندوسکوپی است. این آزمایش کمی تهاجمی‌تر است، اما برای یافتن سنگ‌های صفراوی مفید است، زیرا اگر سنگ‌های صفراوی در آنجا گیر کرده باشند، می‌توان از آن برای خارج کردن آنها از مجاری نیز استفاده کرد. از ترکیبی از اشعه ایکس و آندوسکوپی استفاده می‌کند، به این معنی که یک دوربین کوچک در انتهای یک لوله بلند از گلو عبور می‌کند و به دستگاه گوارش فوقانی شما وارد می‌شود. (برای تسهیل این کار دارو خواهید داشت.)
هنگامی که دوربین (آندوسکوپی) به بالای روده کوچک شما می رسد، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما یک لوله کوچکتر دیگر را به داخل لوله اول می کشد تا دورتر به سمت پایین به مجاری صفراوی شما برسد. آنها یک رنگ مخصوص را از طریق لوله تزریق می کنند و سپس در حین عبور رنگ از طریق مجاری، از اشعه ایکس تصویری ( فلوروسکوپی ) می گیرند. آنها می توانند ابزارهایی را از طریق لوله وارد کنند تا سنگ هایی را که پیدا می کنند خارج کنند. رتروگراد آندوسکوپی (ERCP) می تواند سنگ های صفراوی را تشخیص داده و گاهی اوقات درمان کند.سونوگرافی آندوسکوپی از طریق دهان به مجرای صفراوی مشترک و کیسه صفرا می رود.
آیا کلی لیتیازیس نیاز به جراحی دارد؟
اکثر افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا هرگز نیازی به درمان نخواهند داشت. اما اگر سنگ کیسه صفرا شما مشکل ایجاد کند، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما می خواهد آنها را حذف کند. معمولاً، آنها می خواهند تمام سنگ های صفراوی شما را از بین ببرند، حتی اگر تنها یکی از آنها در حال حاضر مشکل ایجاد کند. اگر انسداد یک بار اتفاق بیفتد، احتمالاً دوباره اتفاق می افتد. ریسک ارزش انتظار ندارد.
از آنجایی که هیچ راهی برای دسترسی به سنگ‌های داخل کیسه صفرا بدون برداشتن آن وجود ندارد، درمان استاندارد برای سنگ‌های صفراوی مشکل‌ساز، برداشتن کامل کیسه صفرا است. این یک جراحی جزئی است و شما می توانید بدون کیسه صفرا به خوبی زندگی کنید. اگر سنگ کیسه صفرا در مجاری صفراوی خود دارید، پزشک شما باید آن ها را نیز به طور جداگانه حذف کند.
آیا سنگ کیسه صفرا بدون جراحی از بین می رود؟
سنگ‌های صفراوی در مجاری صفراوی که گیر نکرده‌اند، می‌توانند با موفقیت از آنها عبور کرده و وارد روده شما شوند. شما می توانید آنها را از طریق مدفوع خود دفع کنید. این یک سناریوی خوش شانس است، اما به طور کلی، شما نمی خواهید در وهله اول خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا در مجاری صفراوی خود را داشته باشید. اگر تمام راه را از شما نگذرانند، به مرور زمان بزرگتر خواهند شد.
برخی از داروها وجود دارند که می توانند به از بین بردن سنگ های صفراوی کوچکتر کمک کنند. ماه ها طول می کشد تا کار کنند، بنابراین عملی ترین گزینه برای افرادی که علائم را تجربه می کنند نیستند. اما آنها یک جایگزین برای افرادی که ممکن است در وضعیت سلامتی ایمن برای جراحی نباشند، ارائه می دهند. همچنین ممکن است برای افرادی که سنگ کیسه صفرا دارند اما هنوز علائمی ندارند، عملی باشد.
سنگ کیسه صفرا چگونه دفع می شود؟
چند راه مختلف برای از بین بردن وجود دارد.
آندوسکوپی
سنگ های صفراوی در مجاری صفراوی توسط آندوسکوپی ( ERCP ) برداشته می شوند. این کار نیازی به برش ندارد. سنگ های صفراوی از طریق لوله بلندی که از گلوی شما عبور کرده است خارج می شوند. سنگ های کیسه صفرا با برداشتن کیسه صفرا (کوله سیستکتومی) برداشته می شوند. این کار را معمولاً می توان با لاپاراسکوپی، یک روش جراحی کم تهاجمی، انجام داد.
لاپاراسکوپی
کوله سیستکتومی لاپاراسکوپی از برش‌های کوچک در شکم استفاده می‌کند تا با کمک یک دوربین کوچک به نام لاپاراسکوپ عمل کند. جراح شما لاپاراسکوپ را از طریق یک سوراخ کلید وارد می کند و کیسه صفرا را از طریق دیگری خارج می کند. برش‌های کوچکتر درد بعد از عمل کمتر و زمان بهبودی سریع‌تری نسبت به جراحی‌های معمولی باز دارند.
جراحی باز
برخی از افراد ممکن است شرایط پیچیده تری داشته باشند که برای مدیریت آنها نیاز به جراحی باز است. اگر جراحی باز داشته باشید، پس از آن مدت طولانی تری در بیمارستان بستری خواهید بود و برای برش بزرگتر، دوره نقاهت طولانی تری در خانه خواهید داشت. برخی از کوله سیستکتومی های لاپاروسکوپی ممکن است نیاز به تبدیل به جراحی باز داشته باشند، اگر جراح شما در طول عمل با عوارضی مواجه شود.
عوارض یا عوارض جراحی سنگ کیسه صفرا چیست؟
پس از جراحی لاپاراسکوپی، ممکن است مقداری گاز و درد شکم داشته باشید . شما می توانید این را بعد از ERCP نیز داشته باشید. هر دو روش، گاز را به اندام‌های شما پمپ می‌کنند تا آنها را منبسط کرده و به بهتر نشان دادن آنها در تصاویر کمک کند. یک روز دیگر می گذرد. عوارض حین عمل نادر است اما شامل خونریزی، عفونت و آسیب به اندام های مجاور است.
نقاهت جراحی سنگ کیسه صفرا چقدر است؟
اگر کوله سیستکتومی لاپاراسکوپی داشته باشید، می توانید ظرف ۲۴ ساعت در خانه باشید. شما می توانید در عرض دو هفته بهبود پیدا کنید. اگر جراحی باز دارید، باید سه تا پنج روز بعد در بیمارستان بمانید. بهبودی شما در خانه شش تا هشت هفته خواهد بود. بعد از عمل ممکن است دو تا هشت هفته طول بکشد تا دستگاه گوارش شما تنظیم شود.
وقتی دیگر کیسه صفرا ندارید چه اتفاقی می افتد؟
دستگاه گوارش شما همچنان می تواند بدون کیسه صفرا کار کند. کیسه صفرا شما بیشتر محل نگهداری صفراوی است که کبد شما تولید می کند. صفرا را به روده کوچک شما می رساند تا به هضم غذا کمک کند. هنگامی که جراح شما کیسه صفرا را برمی دارد، مجاری صفراوی شما را تغییر می دهد تا صفرا بتواند مستقیماً از کبد به روده کوچک شما جاری شود.
آیا پس از جراحی سنگ کیسه صفرا باید رژیم غذایی خود را تغییر دهم؟
سیستم گوارش شما ممکن است چند هفته طول بکشد تا با کمبود کیسه صفرا سازگار شود. برخی از افراد ممکن است در طول دوره انتقال دچار سوء هاضمه یا اسهال موقت شوند. ارائه‌دهنده مراقبت‌های بهداشتی به شما توصیه می‌کند تا زمانی که بهبود می‌یابید، چیزی بیش از حد غنی یا چرب نخورید. اکثر افراد می توانند پس از چند هفته به یک رژیم غذایی عادی (اما نسبتا سالم) برگردند.
جلوگیری از سنگ کیسه صفرا
آیا رژیم غذایی می تواند پیشگیری کند؟
با کاهش کلسترول در رژیم غذایی خود می توانید خطر ابتلا به سنگ های صفراوی کلسترولی را که شایع ترین نوع هستند کاهش دهید . در اینجا چند نکته سریع وجود دارد:
- غذاهای سرخ شده و فست فودها را محدود کنید: این غذاها معمولاً در چربی های اشباع شده سرخ می شوند که باعث افزایش کلسترول LDL (نوع بد) می شود. اگر با روغن غذا می پزید، به جای چربی های حیوانی، روغن های گیاهی را انتخاب کنید.
- گوشت قرمز را با ماهی جایگزین کنید: گوشت قرمز سرشار از چربی های اشباع شده است، در حالی که ماهی سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ است که باعث افزایش کلسترول HDL (نوع “خوب”) می شود. نوع خوب به تعادل نوع بد کمک می کند.
- گیاهان بیشتری بخورید: میوه ها، سبزیجات و غلات پر فیبر به پاکسازی کلسترول اضافی از بدن شما کمک می کنند. خوردن گیاهان بیشتر همچنین می تواند به شما در کاهش وزن کلی کمک کند.
- به تدریج وزن کم کنید:رژیم غذایی برای کاهش وزن می تواند به کاهش کلسترول خون شما کمک کند. اما بهتر است وزن خود را با سرعت آهسته و ثابت یک تا دو پوند در هفته کاهش دهید. کاهش وزن سریع می تواند سنگ کیسه صفرا را تشویق کند.
مواردی که باید در نظر داشته باشیم
اگر سنگ کیسه صفرا دارید اما هنوز مشکلی برای شما ایجاد نکرده است، احتمالا هرگز ایجاد نخواهد کرد. حدود ۲ درصد از سنگ های صفراوی بدون علامت هر سال علامت دار می شوند. هنگامی که آنها شروع به ایجاد علائم کردند، احتمالاً به این کار ادامه می دهند. حدود ۲ درصد از افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا هر ساله دچار عوارضی مانند التهاب حاد و عفونت می شوند.
کوله سیستکتومی یک درمان قطعی برای اکثر سنگ های صفراوی است و اکثر افراد به سرعت و به طور کامل از آن بهبود می یابند. برخی از افراد ممکن است همچنان سنگ های صفراوی پس از آن دوباره در مجاری صفراوی خود ظاهر شوند. اینها را می توان با آندوسکوپ درمان کرد. اگر از دارو برای حل کردن سنگ‌های صفراوی خود استفاده می‌کنید، این کار در ۷۵ درصد مواقع مؤثر است، اما سنگ‌های صفراوی اغلب دوباره عود می‌کنند.
چه زمانی باید برای مراقبت اقدام کرد؟
اگر چیزی مانند قولنج صفراوی را تجربه کردید، فوراً به دنبال مراقبت باشید. درد صفراوی کسل کننده و مداوم است، حدود ۲۰ دقیقه رشد می کند و یک تا چند ساعت طول می کشد. معمولاً در ربع سمت راست بالای شکم شما قرار دارد، اما گاهی اوقات به جای دیگری ارجاع داده می شود. اغلب با حالت تهوع و استفراغ همراه است، اما استفراغ آن را تسکین نمی دهد.
این بیماری شایع است و اکثر مردم هرگز از آنها ناراحت نمی شوند. اگر آنها در کیسه صفرا قرار بگیرند، احتمالاً هرگز نخواهید فهمید که آنجا هستند. اما هنگامی که آنها شروع به حرکت می کنند، خطرناک می شوند. این قطعات ریز مانند سنگریزه وقتی وارد فضاهای تنگ سیستم صفراوی ظریف شما می شوند می توانند آسیب زیادی وارد کنند.
حمله این بیماری می تواند شدید و ترسناک باشد، به خصوص اگر از ابتدا نمی دانستید که سنگ کیسه صفرا دارید. ممکن است متوجه شوید که درمان توصیه شده جراحی است، نگران کننده باشد. اما برداشتن کیسه صفرا با لاپاراسکوپی یک روش معمول با پیش آگهی عالی است. کل آزمایش شما ممکن است ظرف چند ساعت پس از اولین علائم شما تمام شود.