نوزادان و اطفال
بازگشت اسید معده در نوزادان بیماری وقتی در کودکان رخ دهد که محتوای شکم خارج می‌شود. این مسئله معمولاً چند دقیقه بعد از غذا دادن به آنها رخ خواهد داد. بالا آوردن غذا با بزرگتر شدن کودک کمتر شده و اگر پس از 18 ماهگی همچنان ادامه داشته باشد مسئلهای غیرعادی است. در موارد معدودی این بازگشت نشان دهنده شرایط حادتری مثل GERD , آلرژی یا انسداد است. بالا آوردن و استفراغ مهم‌ترین دلایل بازگشت اسیدی در کودکان هستند. تا زمانی که کودک شما سالم, خشنود و به خوبی در حال رشد است بیماری موجب نگرانی نبوده و نوزاد شما این مشکل را پشت سر خواهد گذاشت. اگر کودک شما ایرادگیر شده و یا احساس ناراحتی می‌کند, در این حالت اسیدی بودن محتوای معده برای تحریک نای یا گلو که در بازگشت اسیدی رخ می‌دهد امری غیرمعمول است.
علت ایجاد بازگشت اسید معده در نوزادان
بازگشت اسیدی علل زیادی داشته که معمولاً به یکدیگر مرتبط هستند. در نوزادان حلقه ماهیچه‌ای بین معده و نای( قسمت پایینی نای ( LES ) ) به قدر کافی رشد نکرده و اجازه داده تا محتوای معده به عقب برگردد. در نهایت LES وقتی باز می‌شود که کودک غذایی را بلعیده و در سایر اوقات بسته می‌ماند و مانع جابه‌جای محتوای معده می‌گردد. نوزادان بیشتر اوقات در حالت دراز کشیده‌اند، این موقعیت احتمال بازگشت معده ای را بالا می‌برد. همچنین غذای آنها بیشتر مایع بوده که این مسئله نیز در بازگشت موثر است. گاهی اوقات حباب های معده مایعات را به عقب می‌راند. در سایر موارد نوزاد شما ممکن است تند و سریع مایعی بنوشد. اگرچه بازگشت معده ای در کودکان بیشتر پس از صرف غذا رخ می‌دهد اما احتمال وقوع آن در هر زمانی مثل گریستن, سرفه کردن یا فشار وجود دارد. در موارد معدودی علائم بازگشت معده به دلیل عوامل دیگری ایجاد می‌شود مثل:
- ورم آلرژیک معده. عدم تحمل مواد خاص غذایی مثل پروتئین شیر گاو
- GERD. یک بیماری حاد که در آن بازگشت اسید معده آن قدر شدید است که جداره نای را تحریک کرده و به آن آسیب می‌زند.
- ورم نای ائوسینوفیلی. بیماری که در آن نوع خاصی از سلول‌های خونی سفید به نام ائوسینوفیل انباشته شده و به جداره نای آسیب می‌زند.
- انسداد. مسدود شدن یا باریک شدن نای یا دریچه بین معده و روده کوچک (تنگی پیلوریک)
بیشتر موارد بازگشت در نوزادان به خودی خود برطرف می‌شود بدون این که مشکلاتی را برای نوزاد شما به وجود آورد. اگر متوجه شدید که این بیماری, بازگشت معده ای معمول نبوده و GERD یا بیماری دیگری است ( که کمتر متداول است) نوزاد علائمی نظیر رشد کند و مشکلات تنفسی از خود بروز خواهد داد. مطالعه انجام شده حاکی از اینست که کودکان که مکرراً در دوران نوزادی بالا می‌آورند احتمال ابتلای آنها به GERD در سال‌های بعد بیشتر است.
تشخیص بازگشت اسید معده در نوزادان
تشخیص بیماری بازگشتی معده در کودکان بر اساس علائم آن با یک آزمایش جسمی صورت می‌گیرد. اگر نوزاد شما سالم بوده, همان‌گونه که انتظار می‌رود رشد کرده و خوشحال به نظر می‌رسد آزمایشات بیشتر معمولاً لازم نیست. اگر پزشک به یک مشکل حادتر مظنون شود این آزمایشات را برای تشخیص بیماری تجویز می‌کند: فراصوت. این آزمایش برای یافتن مانع مسدودکننده در دهانه بین معده و روده کوچک به کار می‌رود آزمایشات آزمایشگاهی. آزمایشات خونی و ادراری متنوعی برای تشخیص یا از بین بردن علل استفراغ یا کم وزنی مورد استفاده قرار می‌گیرد. کنترل ph نای. میزان اسیدیته نای جهت تعیین اینکه آیا تحریک پذیری, اختلالات حین خواب یا سایر علایم با بازگشت اسید مرتبط هستند یا خیر اندازه‌گیری می‌شود. پزشک یک لوله باریک را از راه دهان یا بینی نوزاد وارد نای می‌کند. لوله به دستگاهی متصل شده که میزان اسیدیته را اندازه می‌گیرد. هنگام انجام این آزمایش کودک باید در بیمارستان بماند. سری آزمایشات GI بالایی. اگر پزشک به وجود یک مسدودکننده معده ای روده ای مظنون شود یک سری آزمایشات اشعه ایکس که به سری آزمایشات GI معروفند توصیه می‌کند. قبل از آزمایش, یک مایع سفید رنگ گچی مانند (باریم) به نوزاد شما داده می‌شود. باریم معده را پوشانده و باعث می شود موارد غیرعادی در اشعه ایکس بهتر نمایان شوند. آندوسکوپی بالاتنه. پزشک از این آزمایش برای تشخیص و از میان بردن مشکلات نای مثل تنگ شدگی یا التهاب استفاده می‌کند. پزشک یک لوله مخصوص مجهز به لنزهای دوربین و لامپ را به درون نای, معده و بخش اولیه روده کوچک می‌فرستد. نمونه‌هایی از بافت‌های مشکوک به آسیب برای تحلیل و آزمایش گرفته می‌شوند. در کودکان و نوزادان معمولاً اندوسکوپی تحت بیهوشی عمومی انجام می‌گیرد.
درمان بازگشت اسید معده در نوزادان
بیشتر موارد بازگشت معده به خودی خود و با تغییرات ساده در روش‌های تغذیه مرتفع می‌شود مثل:
- وعده‌های غذایی بیشتر و کم حجم تر
- متوقف کردن تغذیه برای خارج کردن باد سینه نوزاد
- راست نگه داشتن نوزاد حین و پس از غذادهی
برای دیدن این که آیا برگشت معده ناشی از آلرژی به پروتئین موجود در شیر گاو است یا خیر پزشک توصیه می‌کند تا اگر به نوزاد شیر می‌دهید لبنیات و گوشت گاو را از برنامه غذایی خود کنار بگذارید .
- اگر به نوزاد خود شیر خشک می‌دهید تغییر در نوع آن می‌تواند موثر باشد.
دارو
داروهای مسدودکننده اسید, هنگامی که بازگشت اسیدی کامل رخ نداده توصیه نمی‌شوند. استفاده کوتاه مدت از مسدود کننده‌های H2 مثل رانیتیدین یا یک بازدارنده پمپ پروتونی مثل اومپرازول (پریلوسک) یا انسو پرازول(پرو اسید) برای نوزادانی که مبتلا به کاهش وزن, بیاشتهایی یا التهاب نای و آسم مزمن و بازگشت معده ای هستند ممکن است مفید واقع شود. باید توجه داشته باشیم که کودکان مبتلا به سایر اختلالات با مصرف این داروها مستعد ابتلای به عفونت‌های روده‌ای و تنفسی خواهد بود. به علاوه, استفاده طولانی مدت از بازدارندههای پمپ پروتونی , موجب مشکلاتی درجذب آهن و کلسیم در نوزادان می‌شود.
جراحی بازگشت اسید معده در نوزادان
در مواردی نادر, ماهیچه‌ای که راه را برای ورود غذا به معده باز می‌کند (ماهیچه قسمت پایینی نای) باید با عمل جراحی محکم شود تا از ورود اسید به نای جلوگیری نماید. این عمل برای معدود نوزادانی انجام می‌شود که شدت بازگشت معده آنها مانع تنفس و رشد آنها می‌شود.
سبک زندگی و درمان خانگی
برای کاهش این مشکل به نکات زیر توجه کنید:
- نوزاد را ایستاده نگهدارید. کودک را در حالت ایستاده غذا بدهید و پس از آن 30 دقیقه کودک را بنشانید. جاذبه کمک می‌کند تا محتوای معده در جای خود بماند. حین پایین رفتن غذا , نوزاد را تکان نداده و بالا و پایین نیندازید.
- تعداد وعده‌های غذایی را بالا برده و حجم هر وعده را پایین آورید.
- اگر به نوزاد شیشه می‌دهید کمتر از حد معمول به او غذا داده و اگر از شیر مادر تغذیه می‌کند میزان شیر را پایین آورید.
- باد سینه نوزاد خود را خارج کنید. خارج کردن مداوم باد سینه کودک, مانع انباشتگی هوا در معده می‌شود. برای آروغ زدن کودک را ایستاده نگه داشته و دست خود را پشت سر او قرار دهید. نوزاد را روی شانه قرار ندهید چرا که باعث وارد آمدن فشار بر روی شکم می‌شود.
- کودک را به پشت بخوابانید. کودکان باید بیشتر به پشت خوابانده شوند حتی اگر بیماری بازگشت معده نداشته باشند.
شیر خشک غلیظ و شیر همراه با شیربرنج از راهکارهای قدیمی این اختلال است هر چند امروز به شکلی جهانی توصیه نمی‌شود. اگر غلظت شیر خشک را بالا ببرید نوزاد کمتر بالا می‌آورد اما تحقیقات حاکی از آن است که تعداد دفعات بالا آوردن کودک تغییری نمی‌کند. افزایش غلظت شیر خشک, کالری اضافی و غیر ضروری را به غذای کودک شما می‌افزاید و ممکن است منجر به خفگی یا سایر مشکلات تغذیهای بشود. ترکیب شیر مادر و شیر برنج نیز موثر نبوده چرا که آنزیم‌های موجود در شیر مادر باعث شکسته شدن نشاسته شیربرنج شده‌اند که خود غلظت شیر را پایین می‌آورد. به خاطر داشته باشید که این اختلال در نوزاد معمولاً باعث نگرانی می‌شود ولی پارچه های زیادی را برای بالا آوردن نوزاد در دسترس داشته باشید .
زمان مراجعه به پزشک
- وزن زیاد نمی‌کند
- با شدت بالا می‌آورد که باعث شده تا محتوای معده به بیرون از دهان پرتاب شود (استفراغ پرتابی)
- مایع زرد و سبز رنگ بالا می‌آورد
- خون یا ماده‌ای شبیه دانه‌های قهوه بالا می‌آورد
- غذا نمی‌خورد
- در مدفوعش خون دیده می‌شود
- به سختی نفس می‌کشد
- در شش ماهگی یا بیشتر شروع به استفراغ کردن می‌کند
بعضی از این علائم حاکی از شرایط حادتری نظیر GERD یا تنگی پیلوریک هستند. در GERD مایع بازگشتی حاوی اسید بوده که به جداره داخلی نای آسیب می‌زند. در تنگی پلوریک که بیماری نادری است دریچهای باریک بین معده و روده کوچک از ورود محتوای معده به روده کوچک جلوگیری می‌کند.
آمادگی جهت دیدن پزشک
اگر نگران بیماری نوزاد خود هستید احتمالاً ابتدا به پزشک کودک خود را پزشک عمومی مراجعه می‌کنید . اگر بازگشت معده تا یک سالگی کودک شما ادامه یافت یا اینکه وی علایم و نشانههای دیگری نظیر بالا نرفتن وزن و مشکلات تنفسی از خود بروز داد ممکن است شما را به یک متخصص بیماری‌های گوارشی در کودکان ارجاع بدهند. در اینجا اطلاعاتی ارائه شده که به شما کمک می‌کند تا جهت دیدن پزشک آماده شوید و بدانید که باید چه انتظاری داشته باشید.
آنچه که می‌توانید انجام دهید
تمام علایم کودک خود را یادداشت کنید. این موارد را یادداشت کنید: زمانی که کودک بالا می‌آورد. آیا هر بار پس از غذا خوردن رخ می‌دهد؟ چه مقدار مایع بالا می‌آورد؟ آیا تمام چیزی که خورده را بالا می‌آورد؟ لیستی از اطلاعات مهم فراهم کنید. چند وقت یک بار به نوزاد خود غذا می‌دهید؟ غذا دهی به او چقدر طول می‌کشد؟ چند بار باد سینه کودک خود را حین غذا خوردن خارج می‌کنید؟ آیا از شیر مادر تغذیه می‌کند و اگر نمی‌خورد چه شیر خشکی به او می‌دهید و آن را چگونه آماده می‌کنید؟ آیا اخیراً شیر خشکش را تغییر داده اید؟ سؤالات که می‌خواهید از پزشک بپرسید را یادداشت کنید.
سؤالاتی که می‌توانید از پزشک خود پرسید
بعضی سوالات ابتدایی که می‌توان از پزشک پرسید موارد زیر هستند:
- محتملترین علت علایم نوزاد من چیست؟
- آیا نوزاد من به آزمایشاتی نیاز دارد؟
- چه روش‌های درمانی وجود دارد؟
- چه کاری برای کمک به نوزادم می‌توانم انجام بدهم؟
- آیا زیاد به او شیر خشک میدهم؟
- آیا بروشور یا کاتالوگی که بتوانم با خود ببرم در اختیار دارید؟ چه سایت‌هایی را توصیه می‌کنید؟
آنچه که باید از پزشک انتظار داشت
سوالاتی که پزشک از شما میپرسد
- چه موقع نوزاد شما برای اولین بار به این علایم مبتلا شد؟
- آیا پس از هر بار غذاخوردن کودکتان بالا آورده و یا موقتی رخ می‌دهد؟
- رفتار نوزاد شما چطور است؟ آیا بین وعده‌های غذایی خوش‌اخلاق است؟
- آیا اخیراً شیردهی به نوزاد را متوقف کرده و به او شیشه می‌دهید؟ آیا تغییری در شیر خشکش دادهاید؟
- معمولاً چند بار به نوزاد خود شیر خشک می‌دهید؟
- آیا هر وعده یک نفر به نوزاد شما غذا می‌دهد؟
- نوزادتان هر وعده چقدر شیر خشک می‌خورد؟
- اگر کودکتان مراقبان متفاوتی داشته آیا همه آنها به یک شکل به کودک غذا می‌دهند؟
- در چه حالتی نوزادتان می‌خوابد؟
- چه چیز علائم نوزاد شما را بهبود می‌بخشد؟
- چه چیزی علائم نوزاد شما را وخیم‌تر می‌کند؟
