بیماری بازگشتی نای به معده

بیماری بازگشتی نای به معده GERD یک بیماری مزمن گوارشی است. وقتی رخ می‌دهد که اسید معده یا در بعضی مواقع محتوای معده به مجرای غذایی (نای )باز می‌گردد. این بازگشت جداره نای را تحریک کرده و GERD را به وجود می‌آورد. هم بازگشت اسید هم سوزش سینه از اختلالات رایج گوارشی هستند که همه آنها را گاه‌وبیگاه تجربه می‌کنند. وقتی این علائم و نشانه‌ها حداقل دو بار در هفته رخ داده یا زندگی عادی شما را مختل می‌کند و هنگامی که پزشک متوجه آسیب وارده می‌شود آن زمان می‌توان گفت که شما دچار GERD شده‌اید. بیشتر افراد این بیماری را با تغییر سبک زندگی و استفاده از داروهای بدون نسخه درمان می‌کنند اما بعضی از مبتلایان به GERD  نیز به داروهای قوی‎تر یا جراحی نیاز دارند تا علائم را کاهش دهند.

علایم و نشانه‌ های بیماری بازگشتی نای به معده GERD

• یک حس سوزش در سینه که گاهی وقت‌ها به گلو هم سرایت کرده و با یک ترش مزگی در دهان همراه است.
• درد سینه
• دشواری در هنگام بلعیدن (دیسفالژی)
• سرفه خشک
• برگشت غذا یا مایع ترش ( برگشت اسید)
• حس وجود یک توده در گلو

عللت ایجاد بیماری بازگشتی نای به معده

در پی بازگشت مکرر اسید به وجود می‌آید. وقتی که چیزی را  می بلعید ماهیچه پایینی نای(مجموعه ای از ماهیچه‌های حلقوی در پایین نای) سست شده تا غذا و مایع را به پایین نای بفرستد. سپس مجدداً بسته می‌شود با این حال اگر این دریچه ضعیف شده و یا غیرعادی سست شود اسید معده به نای بر می‌گردد و موجب سوزش مکرر سینه می‌شود. ممکن است این مسئله زندگی عادی شما را مختل کند. بازگشت مکرر اسید به نای می‌تواند موجب تحریک جداره نای و تورم آن گردد (ورم نای). پس از گذشت زمان, این ورم جداره نای را فرسوده و اختلالاتی نظیر خونریزی, تنگی نای یا بیماری بارت (که یک بیماری پیش از سرطان است) را به وجود می‌آورد.

عوامل خطر

وضعیت‌هایی که احتمال ابتلا به GERD را بالا می‌برد عبارتند از:

• چاقی
• ورم معده و دخول آن به دیافراگم (فتق گذرگاه بافتی)
• سیگار کشیدن
• خشکی دهان
• آسم
• دیابت
• تخلیه با تأخیر معده
• اختلالات بافت پیوندی مثل تصلب پوستی

شرایط دشوار

التهاب مزمن نای ممکن است به این شرایط دشوار ختم شود: تنگی نای. آسیب وارد به سلول های قسمت پایینی نای به دلیل قرار گرفتن در معرض اسید موجب تشکیل زخم بافتی می‌گردد. زخم بافتی موجب تنگ شدن مجرای غذایی و دشواری در بلعیدن می شود. زخم باز نای(زخم نایی). اسید معده می‌تواند موجب فرسایش شدید بافت‌های نای و به وجود آمدن یک زخم باز گردد. این زخم باعث خونریزی, درد و ‌دشواری بلعیدن می‌شود. تغییرات پیش سرطانی در نای(نای بارتBarret ). در این اختلال بافت جداره پایینی نای تغییر می‌کند. این تغییرات احتمال ابتلا به سرطان نای را افزایش می‌دهد. هرچند احتمال سرطان کم است اما پزشک شما شاید آزمایشات منظم آندوسکوپی را برای بررسی‌ نشانه‌های هشدار دهنده سرطان نای توصیه کند.

زمان مراجعه به پزشک

اگر درد سینه به همراه دیگر علائم و نشانه‌ها مثل تنگی‌نفس , درد دست یا فک بوده به دنبال درمان فوری پزشکی باشید. ممکن است این علائم حاکی از حمله قلبی باشند. اگر علائم شدید یا مداوم دارید از پزشک خود وقت بگیرید. اگر داروهای بدون نسخه سوزش سینه را بیش از دوبار در هفته مصرف می‌کنید به دیدن پزشک بروید. اگر گمان می کنید GERD دارید شاید ابتدا به پزشک خانواده خود یا یک پزشک عمومی مراجعه کنید. پزشک شما شاید توصیه کند تا به یک متخصص بیماری‌های گوارشی (متخصص معده) رجوع کنید. برای ملاقات آماده باشید چرا که زمان ملاقات کوتاه و مباحث صحبت زیاد است. در اینجا اطلاعاتی برای آمادگی بهتر و انتظار درست از پزشک ارائه شده است. از محدودیت‌های قبل از ملاقات آگاه باشید. هنگامی که نوبت ویزیت می‎گیرید مطمئن شوید که آیا کاری را باید از پیش انجام دهید مثلاً برنامه غذایی خود را محدود کنید یا خیر. علائم خود را یادداشت کنید. حتی آنهایی که نا‎مرتبط با بیماری شما به نظر می‌رسند. اطلاعات شخصی مهم را یادداشت کنید. نظیر فشار شدید روحی یا تغییرات اخیر زندگی. لیستی از تمام دارو ها,ویتامین ها یا مکمل هایی که مصرف می‌کنید تهیه نمایید. یکی از اعضای خانواده یا یکی از دوستان را با خود ببرید. گاهی اوقات به خاطر آوردن تمامی اطلاعاتی که  حین ملاقات ارائه می‌شود کاری دشوار است. کسی که همراه شماست آنچه را که فراموش می‌کنید  شاید به خاطر آورد.

سوالاتی که باید از پزشک بپرسید

زمان ملاقات پزشک محدود بوده و لذا آماده کردن سؤالات باعث صرفه‌جویی در وقت می‌شود. سؤالات خود را از مهم‌ترین و کم‌اهمیت‌ترین مرتب کنید تا وقت کم نیاورید. برخی سؤالات مرتبط با سوزش سینه که می توانید از پزشک سؤال کنید عبارتند از:

• علت محتمل علائم شما چیست؟
• به چه نوع آزمایشاتی نیاز دارم؟
• آیا آندوسکوپی لازم است؟
• بیماری من مزمن است و یا موقت؟
• بهترین رویه درمانی چیست؟
• روش‌های جایگزینی برای رویکرد درمانی مورد توصیه شما چیست؟
• من به بیماری‌هایی دیگری نیز مبتلا‌ام. چگونه می‌توانم هم‌زمان با GERD آنها را نیز کنترل کنم؟
• آیا محدودیت‌هایی دیگری نیز دارم؟
• آیا نیاز است به یک متخصص مراجعه کنم؟ چقدر هزینه دارد و آیا بیمه  آن را تحت پوشش قرار می‌دهد؟
• آیا داروی جایگزین برای داروهای مورد توصیه شما وجود دارد؟
• آیا بروشور یا کاتالوگی که بتوانم با خود ببرم یا در اختیار دارید؟ چه سایت هایی را توصیه می کنید؟

در کنار این سؤالاتی که برای پرسیدن محیا کرده اید  اگر حین ملاقات مطلبی را متوجه نشدید برای شفاف‌سازی تردید نداشته باشید.

سوالاتی که پزشک از شما می پرسد

• علائم شما چیست؟
• چه موقع برای اولین بار متوجه این علائم شدید؟
• علائم شما مداوم بوده یا موقت؟
• این علایم چقدر جدی هستند؟
• چه چیز باعث بهبود علائم شما می‌شود؟
• چه چیز باعث وخامت علائم شما می‌شود؟
• آیا این علائم شما را از خواب بیدار می‌کند؟
• آیا پس از دراز کشیدن یا صرف غذا علائمتان تشدید می‌شوند؟
• آیا تهوع یا استفراغ داشته یا تا به حال آن را تجربه کرده‌اید؟
• آیا غذا یا ترشیجات از پشت گلوی شما بالا می‌آید؟
• آیا هنگام بلعیدن با مشکل مواجه می‌شوید؟
• آیا وزن زیاد یا کم کرده‌اید؟

آنچه که در این حین می‌توانید انجام دهید تا زمان دیدن پزشک فرا رسد برای کنترل علائم خود سبک زندگی‌تان را تغییر دهید. مثلاً از خوردن غذاهایی که باعث سوزش سینه می‌شود و یا از غذا خوردن حداقل دو ساعت قبل از خواب اجتناب کنید .

تشخیص بیماری بازگشتی نای به معده

تشخیص GERD بر اساس موارد زیر است: علائم شما. تشخیص این بیماری ممکن است بر اساس سوزش‌های مکرر سینه و سایر علائم صورت گیرد. آزمایش نظارت بر میزان اسید در نای. در آزمایشات اسیدی سیار(Ph)  از ابزاری برای اندازه‌گیری اسید در 24 ساعت استفاده می‌کنند. این وسیله زمان و طول مدت بالا آمدن اسید در نای را تعیین خواهد کرد. یک نوع آن استفاده از یک لوله باریک دراز و انعطاف‌پذیر است که از راه بینی وارد نای می‌شود. سپس به یک رایانه که به دور کمر شما یا شانه بسته می‌شود متصل می‎گردد. نوع دیگری از این آزمایش استفاده از یک تراشه الکترونیکی  در نای به هنگام آندوسکوپی است. این وسیله سیگنالی را به رایانه کوچکی که به خود بسته ارسال می‌دارد و پس از دو روز از راه مدفوع دفع می‌گردد. ممکن است پزشک شما جهت آمادگی برای این آزمایش, استفاده از داروهای GERD را متوقف کند. اگر به GERD مبتلا بوده‌اند و می‌خواهید عمل جراحی انجام دهید آزمایشات دیگری نیز ممکن است توصیه شود. آزمایش اشعه ایکس از بخش بالای دستگاه گوارش. که همچنین به سری آزمایشات بلعیدن باریم یا GI بالایی نامیده می‌شود شامل نوشیدن مایعات گچی رنگ شده که جداره داخلی مجرای گوارشی را پر کرده و می‌پوشاند. پس از آن, آزمایشات اشعه ایکس از بالای مجرای گوارشی صورت می‌گیرد. این پوشش, امکان را برای پزشک فراهم آورده تا نیمرخی از نای, معده و قسمت بالایی آن مشاهده کند. استفاده از یک لوله انعطاف‌پذیر برای دیدن داخل نای. اندوسکوپی شیوه‌ای برای مشاهده داخل نای و معده است. در طول آندوسکوپی پزشک یک لوله باریک و انعطاف‌پذیر که سر آن لامپ و دوربین قرار دارد را به پایین گلو می‌فرستد. شاید پزشک از آندوسکوپی برای نمونه‌گیری بافتی(آندوسکوپی) برای آزمایشات بیشتر بهره ببرد. برای کشف شرایط دشوار و سوزش سینه نظیر بیماری بارت از آندوسکوپی استفاده می‌شود. آزمایشی برای اندازه‌گیری میزان حرکت نای. آزمایشات جنبشی نای ( فشارسنجی ) میزان حرکت و فشار در نای را اندازه می‌گیرد و در این آزمایش لوله ای را از طریق بینی وارد نای می‌کنند.

دارو بیماری بازگشتی نای به معده

درمان سوزش سینه و سایر علائم و نشانه‌های GERD معمولاً با مصرف داروهای بدون نسخه برای کنترل اسید شروع می‌شود. اگر طی چند هفته بهبودی حاصل نشد پزشک شما درمان‎های دیگری نظیر سایر داروها و جراحی را توصیه می‌کند.

درمان‌های اولیه کنترل سوزش سینه

داروهای بدون نسخه GERD که باعث کنترل سوزش می‌شوند این مواردند: آنتی‌اسیدها که اسید معده را خنثی می‌کنند. آنتی‌اسیدهایی نظیر Maalox, Mylanta, Gelusil, Gaviscon, Rolaids and Tums, موجب تسکین سریع می‌شوند. اما به تنهایی قادر به درمان ورم نهایی ناشی از اسید معده نیستند. استفاده بیش از حد از آنتی‌اسیدها, اثرات جانبی مثل اسهال یا یبوست را به دنبال خواهد داشت. داروهای کاهنده تولید اسید که به آن‌ها مسدود کننده‌های گیرنده H2 می‌گویند. شامل cimetidine (Tagamet HB), famotidine (Pepcid AC), nizatidine (Axid AR) or ranitidine (Zantac) هستند. این مسدودکننده, به سرعت آنتی‌اسیدها عمل نکرده، اما باعث تسکین طولانی مدت و کاهش تولید اسید معده تا 12 ساعت می‌شوند. انواع قوی‌تر این داروها به صورت نسخه ای موجود می‌باشند. داروهایی که تولید اسید را متوقف کرده و زخم نای را درمان میکند. (بازدارنده‎های پمپ نوترونی). مسدود کننده‎های قوی‌تری نسبت به H2 ها در متوقف کردن تولید اسید هستند و زمان بیشتری را برای بهبود نای فراهم می‌کنند. انواع بدون نسخه آنها شامل include lansoprazole (Prevacid 24 HR) and omeprazole (Prilosec, Zegerid OTC)  می‌باشند. اگر نیازمند مصرف داروهای فوق بیش از دو سه هفته هستید یا اینکه علائم شما تسکین نیافت پزشک خود را ملاقات کنید.

داروهای نسخه‌ای تقویتی

اگر با وجود اقدامات اولیه, سوزش سینه همچنان ادامه یافت پزشک شما شاید داروهای نسخه‏ای تقویتی را توصیه کند مثل:

• مسدود کننده‌های گیرنده H2 که شامل prescription-strength cimetidine (Tagamet), famotidine (Pepcid), nizatidine (Axid) and ranitidine (Zantac) می باشند.
• بازدارنده های پمپ پروتونی مثل esomeprazole (Nexium), lansoprazole (Prevacid), omeprazole (Prilosec, Zegerid), pantoprazole (Protonix), rabeprazole (Aciphex) and dexlansoprazole (Dexilant).

این داروها معمولاً اثرات قابل قبولی داشته اما استفاده طولانی مدت آنها باعث بالا رفتن جزئی احتمال ابتلا به ترک‌خوردگی استخوان و کمبود ویتامین ب 12 می‌شود. داروهای تقویت تنگ شدگی نای پایینی. داروی باکلوفن باعث کاهش نرمی پایین نای در هنگام گرفتگی شده و لذا احتمال سوزش سینه را بالا می برد. اثر آن کمتر از بازدارنده های پمپ پروتونی بوده ولی در GERD‏های شدید مورد استفاده قرار می گیرد.باکلوفن اثرات جانبی شدیدی دارد که از آن جمله به خستگی و سرگیجه می توان اشاره کرد. گاهی اوقات برای افزایش اثرگذاری, داروهای GERD با هم ترکیب می‌شوند. جراحی و دیگر فرایندها در صورت عدم کارکرد دارو ها بیشتر موارد GERD با دارو درمان می‌شود و در شرایطی که داروها موثر نبوده و یا نمی‌خواهید برای طولانی مدت دارو مصرف کنید, پزشک شما شاید راهکارهای مناسب‌تری را توصیه کند مثل: جراحی برای تقویت بخش پایینی نای  NISSAN) . در این جراحی, قسمت پایینی نای را بر روی بخش بالای معده بسته و از بازگشت جلوگیری می کنند. جراحان, این عمل را با استفاده از لاپاراسکوپی انجام می‌دهند. در این جراحی,جراح سه تا چهار برش کوچک در شکم ایجاد کرده و ابزارهایی نظیر لوله ای انعطاف پذیر با یک دوربین کوچک را از همان برش‎ها درون معده قرار می‎دهند. جراحی برای تقویت بخش پایینی نای LINX)). دستگاه لینکس یک حلقه دانه‌های تیتانیویم مغناطیسی بوده که بر روی محل تقاطع معده و نای قرار می‌گیرد. جاذبه مغناطیسی بین دانه ها به قدر کافی قدرتمند بود تا دهانه را بسته نگه داشته تا بازگشت اسیدی رخ ندهد ولی مانع عبور غذا نمی‌شود. این حلقه را با استفاده از روش‌های شایع جراحی می‌توان پیوند داد . این دستگاه جدید توسط سازمان غذا و دارو تایید شده و مطالعات انجام شده حاکی از موفقیت آن است.

درمان خانگی بیماری بازگشتی نای به معده

تغییر سبک زندگی می‌تواند از سوزش‌های سینه بکاهد. این موارد را رعایت کنید:

• مراقب وزن خود باشید. اضافه‌وزن فشار زیادی بر شکم وارد آورده و معده را بالا برده و باعث انباشته شدن اسید در نای می‌شود. اگر وزن مناسبی دارید آن را ثابت نگه دارید. اگر اضافه وزن و چاقی دارید کم‌کم وزن خود را کاهش دهید(کمتر از یک تا دو پوند (نیم تا یک سانتی متر) در هفته).

از پزشک خود بخواهید که راهکار مناسبی برای کاهش وزن به شما ارائه دهد.

• از پوشیدن لباس‌های تنگ بپرهیزید. لباس‌های تنگ بر روی شکم و قسمت پایینی آن فشار وارد می‌آورند.
• از خوراکی ها و نوشیدنی‌هایی که سوزش سینه را تحریک می کند اجتناب کنید. هر کسی محرک‌های خاص خودش را دارد. محرک‌های معمول نظیر غذاهای چرب و سرخ شده, سس کچاپ, الکل, شکلات, نعناع ,سیر و کافوئین موجب تشدید این مشکل می‎شوند. از غذاهایی که می‌دانید سوزش سینه ایجاد می‌کنند بپرهیزید.
• کمتر غذا بخورید. از پرخوری اجتناب کنید.
• پس از غذا خوردن دراز ‌نکشید. حداقل سه ساعت پس از غذا خوردن دراز نکشیده و نخوابید.
• قسمت سر تختخواب را بالاتر بیاورید. اگر قبل یا هنگام خواب دچار سوزش سینه می‎شوید از جاذبه کمک بگیرید. بلوک‌هایی چوبی یا سیمانی زیر پایه‌های تخت قرار داده تا قسمت سر تخت حدود شش تا نه اینچ بالا بیاید. اگر امکان این امر وجود ندارد, جسمی را زیر تشک مابین کمر و گردن قرار داده تا بالاتنه شما بالا رود. این اجسام در داروخانه‌ها و مراکز فروش کالای پزشکی موجود می‌باشند. بالا آوردن سر با اضافه کردن بالش‌های بیشتر فایده‌ای نخواهد داشت.
• سیگار نکشید. کشیدن سیگار مانع عملکرد درست قسمت پایینی نای می‌شود.

داروی جایگزین

داروی جایگزین مناسبی برای درمان GERD یا کاهش آسیب نای به دست نیامده است. با این حال, بعضی روش‌های درمانی جایگزین و مکمل وقتی که با نظارت پزشک همراه باشد اندکی تسکین ایجاد می‌کند. درباره روش‌های درمانی جایگزین با پزشک خود صحبت کنید. روش‌هایی نظیر: داروهای گیاهی. داروهای گیاهی که برای تسکین علائم GERD بکار می‌ روند شیرین‌بیان, بابونه, نارون, ختمی و... هستند این داروها ممکن است اثرات جانبی شدیدی داشته و اثر داروهای شیمیایی را مختل کنند. درباره مقدار مناسب مصرف این داروها قبل از مصرف با پزشک خود صحبت کنید. روش‌های تسکینی. راهکارهای کاهش استرس و اضطراب باعث کم کردن علایم و نشانه‌های GERD می‌شود. درباره این راهکارها مثل نرمش ملایم ماهیچه‌ای و تصویرسازی ذهنی با پزشک خود گفتگو کنید . طب سوزنی. به وارد کردن سوزن ‌های باریک به نقاط مشخصی از بدن طب سوزنی گویند. شواهد اندکی بر مؤثر بودن این روش درمانی دلالت داشته و بیشتر مطالعات انجام شده فایده‌ای برای آن قائل نیستند. درباره ایمن بودن این روش با پزشک خود صحبت کنید .