تعریف

هیپوکسمی، یا اکسیژن پایین خون به پایینتر بودن اکسیژن خون از حد طبیعی گفته می شود. برای اینکه بدن عملکرد مناسبی داشته باشد، به میزان معینی اکسیژن در حال گردش در خون برای سلول ها و بافت ها نیاز دارد. وقتی که میزان اکسیژن به مقداری کمتر از حد طبیعی برسد، هیپوکسمی رخ داده و شما دچار تنگی نفس می شوید.

پزشک شما با اندازه گیری سطح اکسیژن خون، تعیین می کند که آیا شما هیپوکسمی دارید یا خیر. میزان اکسیژن موجود در رگ ها، با نمونه گیری از خون شریانی، اندازه گیری می شود.

میزان تقریبی اکسیژن خون ممکن است با پالس اکسی متری بدست آید. (وسیله ای کوچک که بر روی انگشت قرار می گیرد). اگرچه این وسیله اشباع اکسیژن خون شما را اندازه گیری می کند، اما از نتایج آن برای تخمین سطوح اکسیژن خون نیز استفاده می گردد. میزان معمول اشباع اکسیژن از 95 تا 100 درصد متغیر است. سطوح پایین تر از 90 درصد، سطوح پایین اکسیژن محسوب می شود.

علل

علل رایج هیپوکسمی عبارتند از:

• انسداد مجاری تنفسی
• کم خونی
• سندرم دیسترس تنفسی حاد یا (ARDS)
• داروهای خاص مثل مواد مخدر و داروهای بیهوشی، که تنفس را با مشکل مواجه می کنند.
• بیماری قلبی مادرزادی، نارسایی های قلبی که از زمان تولد وجود داشته اند.
• COPD (بیماری انسدادی مزمن ریوی)
• آمفیزم (Emphysema)
• ارتفاعات زیاد
• بیماری بینابینی ریه
• ذات الریه
• پنوموتوراکس
• اِدِم ریه
• آمبولی ریه
• فیبروز ریوی
• آپنه تنفسی حین خواب

زمان مراجعه به پزشک

اگر علایم زیر را دارید با 115 تماس بگیرید

• اگر تنگی نفس شدید دارید که بطور ناگهانی پدید آمده و عملکرد شما را تحت تاثیر قرار می دهد با 115 تماس گرفته و از اورژانس درخواست کمک کنید.
• اگر تنگی نفس همراه با سردرد، بی خوابی، احتباس مایعات (انباشتگی مایعات) و سرفه در ارتفاعات بالا (بالای 800 پا یا حدود 2400 متر) دارید همگی نشان دهنده ادم ریوی ناشی از ارتفاع زیاد بوده که بدون مراقبت مناسب ممکن است منجر به مرگ شود.

هر چه سریع تر به پزشک مراجعه کنید اگر:

• پس از فعالیتی جزئی یا حین استراحت، تنگی نفس پیدا می کنید.
• تنگی نفس شما حین ورزش یا فعالیت جسمی وخیم تر می شود.
• بیدار شدن های ناگهانی همراه با تنگی نفس یا حس خفگی دارید که از علائم آپنه تنفسی حین خواب هستند.

خود درمانی

برای کنار آمدن با تنگی تنفس مزمن این موارد را رعایت کنید:

• سیگار را ترک کنید. اگر شما بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) یا سایر بیماری های ریوی دارید مهمترین کاری که می توانید انجام دهید ترک سیگار است.
• از دود اجتناب کنید. از مکان هایی که در آن دیگران سیگار می کشند دوری کنید. دود غیر مستقیم می تواند موجب آسیب های متعاقب ریوی شود.
• به طور منظم ورزش کنید. وقتی که مشکل تنفس دارید، ورزش کردن دشوار به نظر می رسد، اما ورزش منظم موجب افزایش قدرت و تحمل شما می شود.