تعریف

ورم پا ممکن است در هر قسمتی از پا رخ دهد، مثل انتهای پاها، مچ پا، ساق پا و ران ها. ورم پا یا ناشی از جمع شدن مایع (احتباس مایع) است یا التهاب بافت ها یا مفاصل آسیب دیده و ناسالم.

بسیاری از علل ورم پا از جمله جراحت یا نشستن یا ایستادن طولانی مدت به سادگی مشخص می شوند. گاهی اوقات ورم پا نشانه یک اختلال شدیدتر است مثل بیماری قلبی یا لختگی خون.

اگر ورم پا دلیل واضحی نداشته و یا با درد سینه یا با سایر علائم هشداردهنده مثل لختگی خون در شش ها یا یک مسئله جدی قلبی همراه است، بلافاصله به دنبال درمان پزشکی باشید.

علل

عوامل زیادی، که شدت اثر متفاوتی دارند، موجب تورم پا می شوند.

ورم پا مرتبط با انباشتگی مایع

به ورم پا که ناشی از انباشتگی مایع در بافت های پا می باشد، اِدِم محیطی گویند. علت آن ممکن است در سیستم گردش خون، سیستم لنفاوی یا کلیه ها باشد. ممکن است اِدِم محیطی را پس از ایستادن یا نشستن طولانی مدت تجربه کنید.

علل مرتبط با انباشتگی مایع عبارتند از:

• نارسایی حاد کلیه
• کاردیومیوپاتی (بیماری بافت قلبی)
• بیماری کلیوی مزمن
• سیروز (آسیب کبدی)
• ترومبوز وریدهای عمقی (DVT)
• نارسایی قلبی
• هورمون درمانی
• لنف اِدِم (انسداد در سیستم لنفاوی)
• سندرم نفروتیک (آسیب به رگ های خونی کوچک تصفیه کننده در کلیه ها)
• مسکن ها مثل ایبوپروفن یا ناپروکسن
• پری کاردیت (التهاب غشاء پیرامون قلب)
• بارداری
• داروهای تجویز شده مثل بعضی داروهای دیابت یا کاهش فشار خون
• نشستن برای مدت طولانی مثل پروازهای هوایی
• ایستادن طولانی مدت
• ترومبوفلبیت (لخته خونی که معمولا در پا پدید می آید)
• نارسایی مزمن وریدی (وقتی که وریدهای پا برای بازگرداندن خون به قلب با مشکل مواجه می شوند)

ورم پا مرتبط با التهاب

ورم پا ممکن است به دلیل التهاب بافت های پا باشد. التهاب در واقع یک واکنش طبیعی به یک آسیب یا بیماری است و یا ممکن است به خاطر روماتید آرتریت یا سایر اختلالات التهابی باشد. معمولا همراه التهاب، درد نیز وجود دارد.

عواملی که موجب التهاب پا می شوند عبارتند از:

• پارگی تاندون آشیل
• آسیب ACL (پارگی شدید رباط پیشین زانو)
• کیست بیکر (Baker's cyst)
• شکستگی پایین پا/مچ پا
• شکستگی ران یا ساق پا
• سلولیت (نوعی عفونت پوستی)
• نقرس (آرتریت مرتبط با بالا بودن اسید اوریک)
• زخم یا عفونت پا
• تورم مفصل زانو (التهاب کیسه های پر از مایع در مفصل زانو)
• آرتروز استخوانی (بیماری که موجب از کار افتادگی مفصل می شود)
• روماتید آرتریت (بیماری التهابی مفصلی)
• پیچ خوردن مچ پا

زمان مراجعه به پزشک

اگر تورم پا با هر یک از علائم یا نشانه های زیر همراه است که نشان دهنده لختگی خون در شش ها یا مسئله جدی قلبی است به دنبال درمان فوری پزشکی باشید.

• درد سینه که بیش از چند دقیقه طول بکشد
• دشواری تنفس
• غش یا سرگیجه
• گیجی

همچنین به دنبال درمان فوری باشید اگر ورم پای شما:

• دلیل مشخصی ندارد
• ناشی از یک آسیب فیزیکی است، مثل سقوط یا آسیب ورزشی یا تصادف با ماشین

به پزشک مراجعه کنید

مشکلات غیر اورژانسی مرتبط با ورم پا نیز به درمان فوری نیاز دارند. ورم پای ناشی از عوارض جانبی یک دارو، مشابه ورم پای ناشی از اختلال کلیوی است. هرچه سریع تر از پزشک خود وقت بگیرید تا وی بتواند علت اصلی را تشخیص دهد.

قبل از ملاقات با پزشک، به این نکات توجه کنید:

• حین دراز کشیدن یک بالشت زیر پاهای خود قرار دهید، که موجب کاهش تورم ناشی از انباشتگی مایع شود.
• اگر مجبورید که برای طولانی مدت بنشینید یا بایستید، به دفعات استراحت کنید و راه بروید، مگر اینکه حرکت موجب درد شود.
• بدون مشورت با پزشک، داروهای مصرفی را متوقف نکنید حتی اگر فکر می کنید که تورم، ناشی از آن داروهاست.
• مسکن های بدون نسخه نیز می توانند تورم دردناک را کاهش دهند.