تعریف

هموگلوبین (Hb یا Hgb) پروتئین موجود در سلول های خونی قرمز رنگ می باشد که حامل اکسیژن است. میزان پایین هموگلوبین به معنای پایین تر از حد معمول بودن غلظت پروتئین های حامل اکسیژن در خون شماست.

در آقایان معمولا هموگلوبین پایین، کمتر از 13.5 گرم هموگلوبین در یک دسی لیتر (135 گرم در لیتر) و این میزان در خانم ها 12 گرم در دسی لیتر (120 گرم در لیتر) است. در کودکان این مقادیر با سن و جنس متغییر است. پایین بودن هموگلوبین خون معمولا در آزمایشات خونی مشاهده می شود.

در بیشتر موارد، پایین بودن جزئی هموگلوبین از حد متوسط مسئله ی مهمی نبوده و علائم ایجاد نمی کند. در این وضعیت، به هموگلوبین پایین خون، کم خونی می گویند.

علل

پایین بودن طبیعی هموگلوبین

میزان کم هموگلوبین همیشه نشانه ای از یک بیماری نیست. ممکن است در بعضی افراد عادی باشد. زنان باردار این مسئله را تجربه می کنند.

هموگلوبین پایین ناشی از بیماری ها

پایین بودن میزان هموگلوبین ممکن است ناشی از بیماری ها و شرایطی باشد که باعث می شود بدن شما سلول های خونی قرمز رنگ محدودی داشته باشد. این موضوع وقتی پیش می آید که بدن شما سلول های خونی قرمز رنگ کمتری نسبت به حد معمول تولید می کند یا اینکه سلول ها را سریعتر از آنکه تولید شوند از بین می برد و یا در شرایطی پیش می آید که خون از دست داده اید.

بیماری ها و وضعیت هایی که باعث می شوند تا بدن شما سلول های قرمز خونی کمتر از حد معمول تولید کند عبارتند از:

• آنمی آپلاستیک
• سرطان
• داروهای خاص نظیر داروهای ضد ویروسی ایدز و داروهای شیمی درمانی برای سرطان و سایر وضعیت ها
• سیروز
• بیماری هوچکین
• هیپوتیروئید (یک اختلال تیروئیدی)
• کم خونی ناشی از کمبود آهن
• بیماری کبدی
• مسمومیت ناشی از سرب
• سرطان خون
• مالتیپل میلوما
• سندروم های میلودیسپلاستیک
• لنفوم غیرهوچکین
• کم خونی ناشی از کمبود ویتامین

بیماری ها و شرایطی که باعث می شوند بدن شما سریعتر از تولید سلول های خونی قرمز رنگ، آنها را نابود کنند عبارتند از:

• بزرگ شدن طحال
• پورفیری
• کم خونی سلول داسی شکل
• تالاسمی
• واسکولیت

پایین بودن میزان هموگلوبین ممکن است به علت از دست دادن خون باشد که دلایل آن این مواردند:

• خون ریزی از یک زخم
• خون ریزی مجرای گوارش یا ادراری
• خون دهی مکرر
• دوران های قاعدگی سنگین
• خون ریزی از بینی

زمان مراجعه به پزشک

پایین بودن میزان هموگلوبین معمولا در آزمایش کامل خون کشف می شود. اگر آزمایش خون شما نشان دهنده هموگلوبین پایین است، معنای آن را از پزشک خود سوال کنید.

اگر علائم و نشانه هایی از هموگلوبین پایین دارید از پزشک خود وقت بگیرید.

این علائم و نشانه ها عبارتند از:

• تپش قلب سریعتر از حد معمول حین ورزش یا فعالیت
• خستگی
• تنگی نفس
• فقدان انرژی برای انجام فعالیت های روزانه
• رنگ باختن پوست و لثه ها

پزشک شما ممکن است یک آزمایش کامل خونی را توصیه کند تا تعیین کند که آیا علائم و نشانه ها به خاطر پایین بودن هموگلوبین بوجود آمده یا ناشی از شرایط دیگری است